Samenvatting van alle hoor- en werkcolleges van deel 2 van het vak Gedrag Binnen Organisaties (GBO). Bevat alle collegestof voor deel 2 van het tentamen COV.
Hoorcollege 7
Leiderschap
- Iemand heeft trekken die hem/haar geschikter maken voor de rol van leider
- Persoonskenmerken blijken in de ene studie wel en in de andere studie niet
belangrijk te zijn
- Verband tussen persoonskenmerken en succesvol leidinggeven niet erg groot.
Leiders zijn ook de paus en de leider van een motorclub
Theorie van de geboren leider
- Hoge mate van stresstolerantie, zelfvertrouwen, etc.
- Leiders algemene kwaliteiten gemeen maar niet altijd effectief
- Verband tussen persoonskenmerken en succes leidinggeven niet erg groot
Effectiviteit van leiders
Ene gedrag effectiever dan het andere?
Veel verschillende leiderschapstheorieën:
1. Eigenschappen van de leider
2. Leider x situatie
1. Eigenschappen van de leider Blake en Mouton
Taakgericht
De mate waarin voor de manager de taak, ofwel het belang van de organisatie, een rol
speelt. Een sterke gerichtheid op productiviteit (= taakgerichtheid) kan onder meer blijken uit:
- Veelvuldig zelf plannen van het werk en eigenhandig handelen,
- Weinig delegeren van taken.
- Aangeven van wat noodzakelijk is en het overreden van mensen,
- Zelf opstellen van procedures en het bewaken ervan,
- Veelvuldig optreden als woordvoerder van de groep,
- Stellen van hoge eisen aan werktempo en inzet,
- Voornamelijk tonen van belangstelling voor werkresultaten.
Mensgerichtheid
De mate waarin menselijke aspecten, zoals de belangen van individuele medewerkers, een
rol spelen. Een sterke persoonsgerichtheid kan onder meer blijken uit:
- Het ruimte laten aan mensen om op hun eigen manier te werken,
- Het bevorderen dat teamleden zelf initiatieven nemen en het geven van
bevoegdheden (delegeren),
- Het bevorderen van oordeelsvorming
bij anderen,
- De bereidheid om afspraken en
procedures bij te stellen,
- Het volgen van het werktempo van het
team,
- Het tonen van belangstelling voor het
persoonlijk welbevinden van de
werkers.
Door deze beide dimensies te combineren,
ontstaan in principe een oneindig aantal
leiderschapsstijlen.
Blake en Mouton stellen dat de innerlijke
gesteldheid van de manager een belangrijke
,factor is in de keuze voor de managementstijl. Ze maken onderscheid in:
Taakgerichtheid en mensgerichtheid.
2. Leider x sitautie: situationeel leiderschap
Fiedler (kijkt alleen naar leider in een situatie)
Fiedler deed onderzoek naar de samenhang (contingentie) tussen de effectiviteit van de
leiderschapsstijl en de situatie = contingentie theorie van Fieldler.
- Bij bepaalde situatie bepaalde leider
Taken die zeer veel controlemogelijkheden hebben of zee weinig, dan is
taakgerichtheid van een ieder een gunstige eigenschap. Bij tussenliggende taken is
een persoonsgerichte leider effectiever.
- Situatie moet dus worden aangepast aan de leider of andersom.
Hersey en Blanchard
Effectiviteit ook afhankelijk van bekwaamheid en bereidheid van groepsleden/werknemers.
De taakvolwassenheid van de
groepsleden.
Leiden – Directing
Management by prescription
Veel sturend en weinig ondersteunend
leiderschapsgedrag. De leidinggevende
schrijft voor wat medewerkers moeten
doen, geeft nauwkeurige instructies en
controleert de taakuitvoering.
Valkuil = leidinggevende komt autoritair
over; als een baas of leraar. Deze wijze
van leidinggeven werkt alleen als de
opdrachten goed zijn te structureren.
Geleiden – Coaching
Resultaatgericht management
Leidinggevende ondersteunt de medewerker door verantwoordelijkheden te delen en door
veel vragen te stellen: actief luisteren, de ander raadplegen en betrekken, complimenteren
en stimuleren. Wel worden de taken nauwkeurig vastgesteld en zonodig gecontroleerd.
Bij manipuleren wordt deze stijl ineffectief; wel vragen naar de inbreng van de ander, maar er
niets mee doen. Valkuil = als de leidinggevende overkomt als een therapeut.
Steunen – Supporting
Organisch management
Leidinggevende en medewerkers beslissen samen hoe het werk wordt uitgevoerd. De
leidinggevende treedt stimulerend op, is klankbord en helpt de medewerker op verzoek bij de
uitvoering. Hij geeft daarbij primair leiding door aandacht te besteden aan de relatie en door
het geven van erkenning.
Valkuil = de manager gaat de medewerkers betuttelen.
Delegeren – Delegating
Management by exception
Delegeren is effectief toe te passen wanneer de leidinggevende voor de medewerker de
voorwaarden kan scheppen die nodig zijn bij het uitvoeren van de opdracht. De
leidinggevende laat beslissingen en de wijze waarop de taak moet worden uitgevoerd over
, aan de medewerkers, deze zijn zelf verantwoordelijk en krijgen dan ook de nodige
bevoegdheden.
Valkuil = de leidinggevende loopt kans op om in de niet-effectieve laissez-faire stijl te
vervallen.
Taakvolwassenheid teamlid – Will/Skill
Kunnen – Skill (bekwaam zijn/competent zijn):
- Beschikken over de relevante kennis,
ervaring en vaardigheid
- Problemen kunnen oplossen
- Verantwoordelijkheid kunnen dragen,
zelfstandig kunnen werken
- Kunnen plannen
Willen – Will (bereid zijn/gemotiveerd zijn):
- Verantwoordelijkheid willen nemen
- Een goede prestatiemotivatie (het willen presteren)
- Doorzettingsvermogen (niet snel opgeven)
- Zelfvertrouwen
Om effectief leiding te geven, moet men de stijl van leidinggeven afstemmen op de
medewerker. Een beginner stuur je anders aan dan een ervaren kracht.
Vertrekpunt hierbij is het ontwikkelingsniveau van de medewerker per taak van waaruit de
leidinggevende een passende stijl van leidinggeven kiest.
Om dit ontwikkelingsniveau vast te stellen kan de leidinggevende zich de volgende vragen
stellen:
- Wat is bij deze medewerker zijn specifieke doel of taak?
- Hoe goed of sterk zijn de getoonde taakrelevantie kennis en vaardigheden?
- Hoe goed of sterk zijn de algemeen ondersteunende vaardigheden?
- Hoe gemotiveerd, geïnteresseerd of enthousiast is deze medewerker voor dit doel of
deze taak?
- Hoe overtuigend of zelfverzekerd is de medewerker voor dit doel of deze taak?
Afhankelijk van de competentie (bekwaamheid of skill) en de betrokkenheid (bereidheid of
will) van de medewerker onderscheiden Hersey en Blanchard de volgende vier
ontwikkelingsniveaus:
1. Lage competentie – Hoge betrokkenheid
De enthousiaste beginner de medewerker is bereid om de taak uit te voeren. Hij/zij is wel
gemotiveerd, maar mist de vereiste bekwaamheid (een nieuwe medewerker met een nieuwe
taken).
2. Matige competentie – Zwakke betrokkenheid
De ontgoochelde leerling de medewerker heeft nu enige bekwaamheid opgebouwd, maar
is weinig gemotiveerd en/of enigszins onzeker de taak uit te voeren (een nieuwe
medewerker die na een voortvarende start de eerste negatieve ervaringen opdoet bij een
zelfstandige taakuitvoering, er komt meer op hem af dan verwacht).
3. Hoge competentie – Wisselende betrokkenheid
De capabele maar voorzichtige presteerder de medewerker beschikt nu over voldoende
kennis en kunde (bekwaamheid), maar aarzelt soms bij onverwachte problemen in de
taakuitvoering of bij gebrek aan klankbord van zijn leidinggevende; dat wil zeggen er schort
zo nu en dan iets aan de bereidheid.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Marithvdh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.59. You're not tied to anything after your purchase.
