SE2 GS Samenvatting: HC de Verlichting
Verlichte ideeën over een meer rechtvaardige samenleving
KA’s:
- Rationeel optimisme en verlicht denken werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
- Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op
eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)
Voor 1650:
- Begin: sterrenkunde/meetkunde in Mesopotamië + filosofie bij de Chinezen
- Echte begin: wetenschap bij de Grieken (verklaren van natuurverschijnselen, niet
langer door goden en mythen), filosofie: Plato, Aristoteles, Pythagoras
- Begin van de Europese Middeleeuwen: deel van de kennis van de klassieke oudheid
ging verloren, andere deel overgenomen door christelijke leer nadruk op godsleer
het volk heeft weinig interesse in wetenschap en kennis
- Europese Middeleeuwen halverwege tegen einde: bloei van de handel
kruistochten Italiaanse handelaren in contact met Arabieren Kennis uit andere
landen naar Europa
Renaissance
- Veel geld naar kunst en wetenschap 1350: Wedergeboorte van de klassieke
oudheid in Italië door humanisten (Erasmus)
- Gericht op het individu, mens gaat centraal staan
- Nieuwe wetenschappelijke belangstelling (Da Vinci)
Wetenschappelijke revolutie
- 17e eeuw – Eigen verstand gebruiken
- Onderzoeken naar de aarde en het heelal Galileo Galilei – Aarde draait om de zon
- Niet alleen meer observatie, maar ook experimenten
- Empirisme: kennis uit experimenten en waarnemingen
- Rationalisme: verstand/logica gebruiken
- Isaac Newton: zwaartekracht
- Begin van het verlicht denken
Oorzaken van de wetenschappelijke revolutie
1. Ontdekkingsreizen: wetenschappelijke technieken uit andere landen
2. Verbetering van de ambachtelijke technieken
3. Boekdrukkunst: snelle verspreiding van kennis
4. Humanistische tekstanalyse
5. Nadruk op rationeel vermogen: zaken worden onderzocht op basis van logica
6. Empirisme: twijfelen aan dingen en hierdoor toetsen
, Gevolgen van de wetenschappelijke revolutie
1. Mensen gaan twijfelen aan de kerk
2. Godsdienst en geweten wordt steeds meer gezien als zaken van het individu, minder
als zaak van koning en staat discussies over scheiding van de kerk en de staat
3. Wetenschappers buigen zich over godsvraag Mechanistisch wereldbeeld (God
heeft wereld gemaakt en daarna met rust gelaten – Descartes)
Verlichting (18e eeuw)
- Kritiek op de maatschappij
- Empirisme en rationalisme komen samen
- Ideeën over opvoeding, onderwijs, verspreiding van kennis, waarom heeft een vorst
zoveel macht
- Durf te denken – Immanuel Kant
Verlichte denkers over het algemeen
Godsdienst:
- Scheiding tussen kerk en staat
- Tolerantie, niet maar één juist geloof
- Deïsme: god maakte de wereld en liet het daarna met rust
- Atheïsme: god bestaat niet (alleen volgens de radicalen)
- Agnosticisme: niet weten of god wel of niet bestaat
Economie
- Vrijhandel met vrije markteconomie
- Overheid heeft maar kleine invloed Individu moet ruimte hebben om te
ondernemen
Politiek
- Volkssoevereiniteit (hoogste macht bij het volk)
- Sociaal contact (mensen horen elkaar op een bepaalde manier te behandelen)
Verlichte denkers
Bacon (wetenschappelijke revolutie)
- Grondlegger van het empirisme
- Generalisatie (1 raaf is zwart, dus zijn ze dat allemaal) klopt niet altijd
René Descartes (1596): Wetenschappelijke revolutie, basis voor de Verlichting
- Ik denk dus ik ben
- Eigen verstand gebruiken, kritisch nadenken
- Lichaam is een mechanisch systeem, alleen het denken is vrij
Thomas Hobbes: Verlichting
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller meikedewit. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.25. You're not tied to anything after your purchase.