Korte samenvatting boek Wetenschapsfilosofie voor geesteswetenschappen hoofdstuk 8-14
147 views 0 purchase
Course
Wetenschapsfilosofie
Institution
Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Book
Wetenschapsfilosofie voor geesteswetenschappen
Korte samenvatting boek: M. Leezenberg en G. de Vries, Wetenschapsfilosofie voor geesteswetenschappen, Amsterdam: Amsterdam University Press, 2012. Hoofdstuk 8-14
19e eeuw: Hermeneutische traditie en het neokantianisme
Hermeneutische traditie, begin 19e eeuw: Deelt zijn opvattingen met kantianisme en
neokantianisme. interpreteren van taalhandelingen: achterhalen wat de gedachte, begrippen
of bedoelingen van de spreker/schrijver zijn bestudeert het proces van interpreteren,
inclusief het achterhalen en expliciet maken van de achtergrond of context die een tekst of
kunstwerk begrijpelijk maakt bedoeling auteur kleinere/geen rol ontstaat door
historiciteit (Hegel) dingen verliezen hun transparantie waardoor het zoeken naar hun
betekenis een moeizaam proces wordt, dat historisch besef vereist. mens moet anders
benaderd worden dan de levenloze natuur richt zich op de mens als kennend,
interpreterend en betekenisgevend subject, niet op de mens als object van empirisch
onderzoek (transcendentaal, kentheoretisch) romantische principes die het kunstwerk
als uniek en de kunstenaar als scheppend genie voorstellen
Schleiermacher: streefde ernaar de theologie tot een serieuze en rigoureuze wetenschap om
te vormen: vereiste een strikt historische benadering van de bestudeerde teksten. voor een
adequaat en wetenschappelijk begrip moeten teksten in de context van hun tijd geplaatst
worden Met begrip van historisch bepaalde en veranderlijke Geist (Hegel) ontstaat het idee
dat er tussen de Geist van het heden en die van het verleden een kloof bestaat die kloof
wordt overbrugt met de middelen van de hermeneutiek Doel = het herhalen/reproduceren
van de oorspronkelijke gedachtegang van de auteur, waarbij de betekenis van een tekst niet
alleen van de bedoeling van de auteur afhangt: methode van interpreteren die zich vooral richt
op de structuur van de tekst en zijn relatie met andere teksten
- psychologisch interpreteren = beoogt de innerlijke vorm/bedoelingen van de auteur te
achterhalen
- grammaticaal = het vaststellen van de uiterlijke vorm van de tekst/het bepalen van de
precieze taalkundige structuur en de juiste lezing van de oorspronkelijke tekst door het
bestuderen van handschriften op varianten en schrijffouten heeft niks met
bedoeling auteur te maken
Verstehen is dus niet louter het zich inleven in de gedachten en bedoelingen van de auteur,
maar een rigoureuze historische methode die zich richt op de kenmerken van de tekst en
context hermeneutische cirkel = de voortdurende wisselwerking tussen het interpreteren
van het geheel op basis van de interpretatie van de delen en omgekeerd proces
interpreteren is eindeloos verbonden met romantische idealen van genie Hermeneutiek
stelt de filoloog in staat kennis van het werk te verwerven die de maker zelf niet had hij
herhaalt bewust het scheppingsproces dat het genie onbewust voltrokken heeft doel is: de
tekst beter te begrijpen dan de auteur zelf.
Diltey: Onderscheid tussen geesteswetenschappen en natuurwetenschappen: verschil tussen
hermeneutische/verstehende methode en de empirische/observationele methode
wetenschappelijke kennis kan slechts op de zintuiglijke waarneming zijn gebaseerd
probleem hiermee is dat we mensen anders benaderen dan levenloze dingen. observeren
niet alleen hun gedrag, maar proberen ons ook in te leven in hun gedachten en motieven = we
nemen niet alleen uiterlijke handelingen waar, maar ervaren die vanuit hun innerlijke
drijfveer, gaat voorbij aan de empirische waarneming Verstehen is het achterhalen van de
innerlijke drijfveren aan de hand van de uiterlijke, waarneembare expressie in taal, kunst of
handelen in het algemeen het verstehend/bewust opnieuw ervaren van het scheppen van
een kunstwerk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jasminebenning. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.95. You're not tied to anything after your purchase.
