100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Samenvatting Psychologische Basisvaardigheden voor Gesprek en Begeleiding - alle college notities + alle extra teksten - 2023 $6.33
Add to cart

Summary

Samenvatting Psychologische Basisvaardigheden voor Gesprek en Begeleiding - alle college notities + alle extra teksten - 2023

 23 views  1 purchase
  • Course
  • Institution

2023: Samenvatting van alle lessen van alle proffen. Ook alle extra (verplichte) teksten zijn verwerkt. Duidelijk aangegeven wat bij een tekst hoort en wat bij de les!

Preview 4 out of 83  pages

  • February 24, 2023
  • 83
  • 2022/2023
  • Summary
avatar-seller
Basisvaardigheden voor gesprek en begeleiding



Les 1: Basishouding
Te kennen: Cursustekst + Extra tekst Hill

- Basisvaardigheden voor gesprek
 Persoonlijke houdingen en attitudes
. Bv: ik vind dat persoon moet scheiden
 Relationele vaardigheden
. Bv: client wordt boos hoe moet ik hier mee omgaan
 Gespreksvaardigheden
. Bv: parafraseren, interpreteren,…

- Basisvaardigheden voor begeleiding
 Begeleiding: traject van gesprekken
 Gesprek-overschrijdende aspecten
. Bv: persoon zelf van hulpverlener
. Bv: dynamiek vd werkrelatie



- Ways of knowing: kennis
- Ways of doeing: basisvaardigheden (hier)
- Ways of being: wat voor persoon ben je (soms)

- Figuurtje
 Vertrek: gedachten en gevoelens van anderen (omtrent een thema/doelen)
. Doelen: mensen helpen, iets verwerken,…
 Betrokken en welwillend neutraal kijken en luisteren
 Onverdeelde aandacht, welwillende interesse, authentieke nieuwsgierigheid
. Gaat niet over wat ze meemaken, maar over wat ze voelen/ervaren/welke betekenis
 Veerkracht, therapie nodig?

Cursustekst: Luisteren + notities les

Inleiding

- Basis psycholoog: aandacht schenken, inleven, luisteren naar verhaal
- Moeilijk: every head is a world
 Elke hulpverleningsaanbod is het binnentreden in een wereld
 Zorgzaam en neutraal (niet-oordelend) luisteren
- Psychotherapeutisch luisteren
 Luisteren + observeren + hulpverlenende gespreksvaardigheden

- Basisinstrumenten van de hulpverlener
 Aanbod (programma/interventie) alleen werkzaam als ze in goeie werkrelatie wordt aangeboden
 Kennis niet in doosje, wel aangeboden door professionele hulpverlener in goede werkrelatie
. Goede receptieve basishouding nodig
. Verklaart vaak meer dan de therapie zelf

Luisteren een leerproces?

- Elk kind leert luisteren
 Oprecht geïnteresseerd in zich opnemen in wat de ander vertelt
VS
 Gehoorzamend en angstig doen wat andere vraagt
- Oprecht luisteren verfijnen door latere goede relaties
 Eerst vooral (volwassen) familieleden, leerkrachten,…
 Later in peer-relaties en siblings
- Hulpverlener worden
 Oefenen en verfijnen vaardigheden

1

,  Hanteren binnen specifieke context en relatie
 Met theoretische bagage

- Startpunt van hulpverlening: open, aandachtig, met milde nieuwsgierigheid luisteren
 Open: neem in wat ander vertelt
. Kan moeilijk zijn om naar traumatische dingen te luisteren
. Bv: ik wil uit het leven stappen -> niet gwn zeggen ‘is niet zo erg’
 Aandachtig: gedetailleerde aandacht aan het verhaal
. Ook aandacht voor affectieve dingen
 Milde nieuwsgierig: wat bedoelt de ander? Waarom ervaart die persoon dingen zo?
. Niet zelf invullen wat je denkt dat de persoon voelt
. Bv: niet alleen focussen op wat de ervaring was, maar op wat de persoon voelt

Het belang van ‘gehoord’ en ‘gezien’ worden

- Algemeen: bevordert persoonlijke groei
 Identiteitsbeeld
 Ontdekken/stilstaan wat je zelf voelt -> vertrekpunt om te beginnen vertellen
 Helpt bij verwerken ervaring

Essentieel voor het identiteitsgevoel

- Essentieel voor identiteit
- Betekent dat je er toe doet, dat je iets betekent
 Naar jouw luisteren ze wel, jij bent iemand

Helpend om iets te verwerken

- Slechte gebeurtenis vertellen lucht op
- Zoekt persoon die kan luisteren
- Soms herhaaldelijk vertellen

‘Gezien willen worden’ gaat ontwikkelingspsychologisch vooraf aan ‘gehoord willen worden’

- Baby’s leren eerst non-verbale communicatie
 Bv: Wenen bij honger, stampen bij boos zijn
- Latere ontwikkeling
 Meer verbale communicatie
 Non-verbale verdwijnt niet, verhouding verandert gwn!

- Primaire communicatiekanaal bij kinderen = gedrag
 Ongehoord gedrag
. Visie volwassenen: het gedrag past niet, het hoort niet
. Visie kinderen: ik wordt niet gehoord, ze verstaan me niet
- Voor kinderen grote klemtoon op gezien willen worden
 Ook voor volwassenen
. Bv: iemand die je kent loopt je voorbij en zegt geen hallo
 Je voelt je lucht, schaadt je identiteitsgevoel
 Belangrijk voor identiteit

Het samengaan van non-verbale en verbale communicatie

- Non-verbale communicatie blijft in volwassenheid
- Verbaal en non-verbaal kunnen synchroniseren: vertellen over iets verdrietig + tranen in ogen
- Verbaal en non-verbaal kunnen tegenspreken: vertellen over iets verdrietig + blijven lachen
 Bv: hebt geleerd dat verdrietig zijn niet mag en wil het verbergen

Wat wnnr nood aan gezien/gehoord genegeerd wordt?

- Video: still face
 Moeder moet gezicht normaal houden, geen signaal van contact geven
 Baby heeft stress, probeert aandacht terug te trekken naar moeder
- Mensen voelen zich heel ongemakkelijk als er niet veel non-verbale communicatie is


2

,Waarover gaat gehoord worden

- Video: baby communiceert met vader
- Ook al kan baby nog niet praten, toch een conversatie
- Non-verbale is ook belangrijk

Luisteren en observeren als basisvaardigheden van de hulpverlener

- Hoe is luisteren/observeren van hulpverlener anders dan dat van normale mens
 Techniek, oefening
 Specifieke relatie/context
 Theoretische achtergrond

Verfijnde en geoefende vaardigheden

- Continuüm tss luisteren in nabije relatie en luisteren van hulpverlener
- Evenwicht tussen basis van mens-zijn en technische verfijning
- Hills: integratieve benaderingswijze
 Vaardigheden vloeien voort uit mens-zijn van hulpverlener en niet uit techniek

Het luisteren en observeren vindt plaats in een specifieke relatie

- Relatie: ander evenwicht afstand-nabijheid
- Context
 Vrienden: informeel, toevallig, niet gepland
 Hulpverlener: afspraak binnen specifieke context met specifiek doel

Je luistert met heel wat theoretische bagage

- Zal invloed hebben op de vragen die je stelt

Luisteren

Technische aspecten opgelijst

- Externe basisvoorwaarden
- Interne voorwaarden
- Uiting van aandachtige ingesteldheid
- Elementen van goede luisterhouding
- Specifieke vaardigheden
- Gebeuren versus affectieve kleur
- Metaforen en symbolen
- Luisteren in een werkrelatie
- Blokkades bij het luisteren

Externe kader: tijd en ruimte om te luisteren?

- Voorwaarden vooraf aan gesprek die nodig zijn voor luisteren
 Extern: praktisch & ruimtelijk
 Intern: persoonlijke ingesteldheid

Externe omstandigheden

- Context creëren voor spreken of spelen
- Ruimte groot genoeg
- Ruimte beschikbaar
- Ruimte rustig
 Ongestoord: geen gesprekken van anderen horen
 Vertrouwelijk: nderen kunnen jou niet horen

- Kort of duurzaam
 Crisisgesprek vergt een ander kader dan een begeleiding van meerdere gesprekken
- Passende ruimte creëren kan soms betekenen dat je met collega’s gesprek aangaat
 Bv: als ik dit doe, mag je mij niet storen!



3

, Zitposities

- Angulair: samenwerkend, veiligheid bieden -> kan aankijken en wegkijken
- Frontaal: wederzijds ‘volwassen’ -> taakgericht (intelligentietest doen)
- Parallel: verbondenheid ondersteunend -> samenwerken met kinderen (taak), elkaar niet aan moeten kijken
- Diagonaal: onverschillig -> minst gebruiken

Interne omstandigheden

- Persoonlijke ingesteldheid
- Hoofd leegmaken, persoonlijke dingen opzij
 5-minuten truc: wandeling maken, even verplaatsen
 Geen gesprekken meer aangaan met collega’s
- Nota’s vorig gesprek doorlezen -> op zoek naar focus
- Bewust openstellen voor verhaal van de persoon

Luisteren met aandacht

- Luisteren & observeren zijn basisvaardigheden die aansluiten bij basishouding (aandacht schenken)
 Tot uiting in hoe je luistert, welke vragen, non-verbale houding
- Kinderen vragen hoe jij iets zou doen/oplossen, volwassenen vragen wat jouw kijk is op het verhaal
 Focus verplaatsen naar cliënt -> wat zou jij doen/wat betekent het voor jou?
- Luisteren met een derde oor
 Los van eigen bekommernissen/theorie/vooroordelen

Aandacht tot uitdrukking

- Hoe tonen dat je luistert/aandacht hebt
- Ene cliënt zal dit vlug actief merken, andere heeft het pas achteraf door

Oogcontact

- Communiceren van intimiteit, interesse, dominantie,…
- Afbreken van oogcontact: angst, onbehagen, weerzin, geen interesse, afwenden van nieuwsgierige blik
- Wijze en duur verschillend per cultuur
 Afrikanen: kijken wanneer ze spreken, wegkijken terwijl ze luisteren
 Native Am: oogcontact is gebrek aan respect (zeker jongeren-ouderen)
 Inuit: geen oogcontact bij ernstige thema’s

Gelaatsexpressie

- Basisemoties hebben universele gelaatsexpressie
- Belangrijkste deel non-verbale communicatie

Paralinguale aspecten

- Aspecten die samengaan met het spreken: stem, snelheid, hoogte,…

Vocale aanmoedigingen

- Geluiden, klanken, kleine woordjes (mm, ja,…)
- Niet te veel, niet te weinig

Stilte

- Kunnen verdragen en laten bestaan
- Kan tot spanning leiden bij client maar ook tot ruimte om over iets te denken
 Kan je vragen of client stilte wil of niet
 Ook denken wat jij zelf vindt van stiltes
- Niet praten om te praten

Aansluiten bij het taalgebruik van de ander

- Afstemmen op ander
 Leeftijd, interesses,..
- Woordkeuze, complexiteit, zinsbouw

4

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller PsychologieStudent1303. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $6.33. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

52510 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$6.33  1x  sold
  • (0)
Add to cart
Added