Hoofdstuk 3 t/m 7 ten behoeve van poëzie (blz. 41 t/m 194)
June 14, 2016
30
2015/2016
Summary
Subjects
poëzie analyse
literair mechaniek
metrum
klankherhaling
stijlfiguren
beeldspraak
de poëtische functie van taalgebruik
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
Written for
Hogeschool van Amsterdam (HvA)
Unknown
Poëzie analyse
All documents for this subject (5)
Seller
Follow
KarinHvA
Reviews received
Content preview
Hoofstuk 3 blz. 41 De poëtische functie van taalgebruik
Proza is ongebonden taalgebruik, poëzie is gebonden door extra ordening als rijm, metrum, herhalingsfiguren,
beeldspraak echter niet altijd aan te wijzen. Er is dus geen waterdicht onderscheid tussen proza en poëzie.
We kunnen wel de poëtische functie bespreken.
Dat doen we aan de hand van literatuurwetenschapper Roman Jakobson.
3.1 Taalfuncties blz. 41
Analyse van de communicatiesituatie waarbinnen de tekst als vorm van taalgebruik functioneert en verschillende
functies die taalgebruik daarbinnen kan vervullen. Volgens communicatieschema Zender → Boodschap → Ontvanger
De zender produceert een boodschap (bericht) en brengt dat over naar de ontvanger (luisteraar, lezer).
De boodschap kent twee aspecten:
1. De vorm waarin zij is verpakt
2. De betekenis (datgene waar naar wordt verwezen)
Semiotiek = de discipline die aard en werking van tekens bestudeert
Met semiotiek kun je zeggen dat de boodschap een teken is met twee kanten.
1. De betekenaar (bijvoorbeeld het paard), de signifiant of signifier genoemd
2. Het betekende (dus het concept ‘paard), signifié of signified genoemd
Om de boodschap over te brengen is een kanaal nodig. Een overdrachtsmedium of rechtstreeks contact.
De inhoud van de boodschap moet in een bepaalde taal gecodeerd worden en die code moeten beide partners
delen. De zender encodeert (vat het in taal) en de ontvanger decodeert (ontcijfert met behulp van zijn kennis van de
regels van de taal).
Taalgebruik kan gekarakteriseerd worden naar zijn functie / component communicatie in schema:
Informatieve of referentiële functie: ‘Ik heb kiespijn’
Emotieve of expressieve functie: ‘Ik heb kiespijn’. En de boodschapper heeft die al meerdere keren gezegd
vandaag. De zender wil zich uiten.
Fatische functie*: de functie om het kanaal open te houden (‘Hallo, hoort u mij? Of het gezellige geklets van
mensen in de kroeg.)
Appelatieve of directieve functie: de taaluiting doet een appel op de ontvanger: ‘Hé, jij daar, luisteren!’
Metalinguale functie: de zender reflecteert in zijn uitingen op de code (de taal, het taalgebruik of de
taalregels). ‘Ik wordt, moet als ik word geschreven worden’.
*De fatische functie van taal is het gebruik van taal voor het opbouwen of onderhouden van sociaal contact, zonder
dat er sprake is van werkelijke communicatie in de zin van informatie-uitwisseling.
De functies van de boodschap zelf:
Woordspel: ‘Kopen bij de Spar is sparen bij de koop’
Dubbelzinnigheid van zinsconstructie en/of woordbetekenis = syntactische en lexicale homonymie: ‘Toch
maar mooi van Britisch Leyland’. ‘Pak Biotex mee’.
Klankherhaling: ‘Heerlijk helder Heineken’. ‘De NMB denkt met u mee’.
Woordspelige tegenstellingen; ‘’s Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten’
Beeldspraak: ‘Stop een tijger in uw tank’
Creatieve overtreding van een grammaticaregel: ‘Wij geuren u de deur uit’. ‘Daar heeft heel Nederlands kaas
van gegeten’. Bakker Bas bakt ze het bruinst, het witst, het broodst’.
Een variatie op een intertekst, (in casu een staande uitdrukking): Daar heeft heel Nederland kaas van
gegeten’.
Poëtische functie: ? zie 3.2
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KarinHvA. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.
