WEEK 3
Overdracht
Goederen kunnen worden verkregen door verkrijging van een geheel vermogen (verkrijging
onder algemene titel) of door verkrijging van een specifiek goed (verkrijging onder bijzondere
titel). Ook verkrijging van goederen is een gesloten stelsel. Overdracht is een economisch
belangrijke manier van verkrijging, omdat alle koopovereenkomsten tot overdracht van het
verkochte goed verplichten. Naar de regel van artikel 3:84 BW dient de overdracht plaats te
vinden, geparafraseerd: een levering krachtens geldige titel verricht door een
beschikkingsbevoegde. Die regel is helder en plaatst het Nederlandse overdrachtssysteem bij
al die rechtsstelsels die een levering vereisen, waarbij alle vereisten met behulp van het
Romeinse recht werden onderbouwd.
Het begrip titel (titulus) betekent rechtsgrond, al in het Romeinse recht, waar ook het begrip
causa (oorzaak) werd gebruikt. In ons recht moet er een geldige titel zijn, wil de levering
effect kunnen hebben - het is immers: een levering krachtens geldige titel. We hebben een
causaal leveringsstelsel. Pas in 1950 werd dat - amper gemotiveerd - door de Hoge Raad
duidelijk beslist.
Levering van roerende zaken (art.3:90 BW) geschiedt door bezitsverschaffing. Zo geschiedde
dat ook in het Romeinse recht. Bezitsverschaffing kan feitelijke handelingen behelzen (art.
3:114 BW), maar al van oudsher was er de noodzaak om zonder een feitelijke overgave van
bezit de levering te laten plaatsvinden (art. 3:115 BW).
Beschikkingsbevoegdheid: een van de bevoegdheden besloten in het eigendomsrecht. Alleen
diegene die deze bevoegdheid heeft - meestal de eigenaar - kan overdragen. Het is een oud
adagium, afkomstig van de Romeinse rechtsgeleerde Ulpianus (D. 50.17.54) Nemo plus iuris
ad alium transferre potest, quam ipse haberet. Niemand kan meer recht aan een ander
overdragen dan hij zelf heeft. Het is nog steeds bekend onder de twee woorden - `nemo plus’
of (meer in Engelstalig gebied) `nemo dat’ (quod non habet - niemand geeft wat hij niet
heeft).
Voor alles geldt: op het moment dat aan alle vereisten is voldaan, komt overdracht tot stand
en wordt de verkrijger rechthebbende van het goed, eigenaar van de zaak. Als aan een van
de vereisten niet is voldaan, dan komt er geen overdracht tot stand.
Daar is een uitzondering op (art. 3:86 BW). Als beschikkingsbevoegdheid ontbreekt, kan toch
onder voorwaarden de verkrijger tegen de aanspraken van de eigenaar worden beschermd.
Dat artikel kreeg gestalte door jurisprudentie (ook Damhof/Staat!) en rechtsgeleerd debat,
op basis van artikel 2014 uit het oude BW (1838), zoals zoveel overgenomen uit art. 2279
Code civil (1804 - in Nederland tussen 1811 en 1838 van kracht), een artikel waarvan de
Franse en de Nederlandse wetgever dachten dat die duidelijk was: met betrekking tot
roerende goederen (...) geldt het bezit als volkomen titel. Aan de belangen van de eigenaar
worden op deze wijzen grenzen gesteld, om de belangen van de verkrijgers voor het
handelsverkeer recht te doen.
Jurisprudentie
HR 14 november 1997, NJ 1998, 147; Uitslag/Wolterink
KENNISCLIP
Werkgroep 1: Levering van roerende zaken
https://youtu.be/ZLTDkr8R5G4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irisandriessen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.88. You're not tied to anything after your purchase.