Summary
Overzichtelijke samenvatting MSK2 (cursus en lesnotities)
- Course
- Institution
Samenvatting van de theorie (dus niet de pathologie/ praktijk) op basis van de cursus, alle lesnotities en theorieslides.
[Show more]
Seller
Follow
mmatth
Reviews received
Content preview
Musculoskeletale kinesitherapie 2:Samenvatting: theorie
1. Theorie deel 1: De heup
2. Theorie deel 2: De knie
3. Theorie deel 3: De enkel en voet
2e BACHELOR REVALIDATIEWETENSCHAPPEN EN KINESITHERAPIE
ACADEMIEJAAR 2021-2022
, Theorie MSK 2
Theorie deel 1: De heup
Inleiding
Heupgewricht = articulatio coxae:
- gevormd door caput femoris (kop) + acetabulum van os coxae
- staat door directe en indirecte verbindingen in functionele relatie met het
sacro-iliacale gewricht, de symphysis pubica, de lumbale wervelkolom, de
knie, het onderbeen en de enkel en voetregio
→ ook mee in beoordeling nemen!
- belangrijke rol als mechanische schakel tussen onderste en bovenste lichaamshelft
→ vooral bij uitvoering van primaire functies (vb: overbrengen van krachten van de
romp op de onderste extremiteit en omgekeerd)
Stabiliteit vs mobiliteit:
⇒ art. coxae = kogelgewricht (daarom vergelijking schoudergewricht) =
3 vrijheidsgraden
heup: groot deel van de femurkop wordt omsloten door de kom
- grote stabiliteit door gewichtsdragende functie → weinig
voorkomen van dislocaties
- deel van het verlies in mobiliteit wordt gecompenseerd door de
lumbale wervelzuil
→ passieve elementen voor stabiliteit heup:
- configuratie van femur en het acetabulum (en nogmaals door
het labrum)
- er zijn 3 hoeken:
Halsschachthoek Anteversiehoek Hoek van Wiberg = center-edge
- <120°: coxa vara - wordt gevormd door lijn getrokken door angle
(hoek is veel groter femurcondyli en collum femoris = mate - maat voor benige
= stabielere positie) van anteversie in heupgewricht overkapping van de
- >135°: coxa valga - norm: 12°-14° heupkop
(femur staat relatief - toegenomen anteversiehoek: >14° - hoe groter hoek = hoe
in adductiestand = - relatief met tenen naar binnen meer overkapping
instabiele positie) staan = compensatie - hoe kleiner, hoe
- anteversiehoek compenseren door instabieler (kleiner dan
tenen naar binnen te bewegen 25° = dysplasie)
- geboorte = grote anteversiehoek
van 35°, maar neemt door de groei
af
- retroversiehoek: 5°
1
, - de zwaartekracht
- de spanningstoestand in de capsulo-ligamentaire
structuren
- 3 belangrijke ligamenten:
- lig pubofemorale
- lig ischiofemorale
- lig iliofemorale
- negatieve intra-articulaire druk → zorgt dat kop in kom blijft
- vooral tijdens zwaaifase (been van de grond tillen, zwaarte van been)
- atmosferische druk is groter dan druk binnen het gewricht op moment van
zwaai
- vacuum situatie (kop in kom = door positieve atmosferische druk en negatieve
intra articulaire druk)
- acetabulum breuk = meer kans op luxatie omdat drukken gelijk zijn
- zuigkracht labrum
→ actieve elementen voor stabiliteit heup:
- verschillende spiergroepen rond het heupgewricht
- Rotatorenmanchet
- piriformis
- superior gemellus
- obturator internus
- inferior gemellus
- quadratus femoris
- Flexoren en extensoren
- stabiliteit in sagittale vlak
- Abductoren en adductoren
- stabiliteit in frontale vlak
schouder: klein deel van de humeruskop wordt omsloten door het glenoïd
- grote mobiliteit
Functionele Biomechanica
- Kapsulair patroon = werd vaak gebruikt als diagnostisch patroon, bepaald patroon is
te herkennen waardoor je de pathologie makkelijker kan bepalen, maar dit is niet
altijd → niet meer gebruiken als diagnostisch patroon
- Endorotatie > flexie/abductie > extensie
- Let op: niet wetenschappelijk onderbouwd
- Rustpositie
- 30° flexie, 30° abductie, geringe exorotatie
- Closed packed position
- Max. extensie, met bijkomend lichte abductie en endorotatie
2
,Aandoeningen van de heup vanuit kinesitherapeutisch standpunt
Gewrichtsaandoeningen
1. Coxartrose = het langzaam verlies van gewrichtskraakbeen in het heupgewricht
a. artrose in de heup is meest voorkomend (door gewichtsdragende functie)
b. kraakbeenverlies
c. veranderingen in subchondrale bot en gewrichtsranden (osteofytose)
d. vaak asymptomatisch aanwezig, vaak röntgenologische diagnose
→ kan primair of secundair zijn:
- primair: De aandoening treedt op in een röntgenologisch qua bouw en stand
normaal gewricht, zonder eerder doorgemaakte ziekte of aandoening. Kan
ontstaan vanaf 40 jaar
- secundair: De aandoening is het gevolg:
- van een afwijkende anatomie van het heupgewricht
- van een al eerder doorgemaakte ziekte van het heupgewricht
- van een trauma.
→ Kan ontstaan vanaf 25 jaar.
(vb: heupdysplasie = 5x meer kans op vroegtijdige heupartrose)
risicofactoren voor artrose:
- genetische factoren
- meer voorkomend bij vrouwen
- intrinsieke factoren (vb: trauma)
- extrinsieke factoren (vb: overgewicht)
artrose = langzaam proces, waarbij perioden van relatieve stabiliteit zonder veel
symptomen worden afgewisseld met perioden waarin de aandoening actiever is
acute exacerbatie van de klachten en ontstekingsverschijnselen wordt ook wel eens
een ‘flare’ genoemd
3
, klinisch onderzoek:
BO: anamnese BO: functieonderzoek Toegevoegd onderzoek
- pijn en stijfheid in de lies - vaak capsulair patroon optreden - Testbatterij van Sutlive
aan antero-laterale zijde (endorotatie> flexie/abductie> ext) et al. +
van de heup, soms in - steeds sterke beperking van endorotatie - Fabertest +
- Thomastest + (indien
het bovenbeen of met verhard, benig eindgevoel welke
flexiecontractuur)
uitstralend naar het herkenbare pijn kan uitlokken
bovenbeen en de knie of - tegelijk meestal flexiecontractuur = meetinstrumenten:
pijn enkel in knie maximale extensie onmogelijk omwille ⇒ performance tests zoals:
→ vaak L3 dermatoom van pijn/ bewegingsbeperking → patiënt - Timed up and go test
compenseert door hyperextensie van - 6 minuten wandeltest
fases: LWK (kan rugklachten geven) → goede comparable
signs
- eerst: pijn enkel bij - tegelijk kan permanente flexiepositie van
starten van beweging of knie optreden vragenlijsten:
langdurige belasting + - ⇒ antalgisch mankend gangpatroon - WOMAC
pijn neemt toe - Bij een matige en ernstige vorm van - HOOS
gedurende de dag coxartrose zal de heupflexie gedwongen
- later: pijn in rust + gepaard gaan met een exorotatie en Medische informatie:
nachtelijke pijn + abductiebeweging (= teken van - radiologische
afwijkingen (maar
problemen met dagelijks Drehmann)
gering verband met de
functioneren klachten)
- inspectie: Trendelenburggang → radiologisch
- typische stijfheid: observeren onderzoek = niet altijd
startstijfheid zinvol
- crepitaties: die worden - palpatie: er kan een ontstekingsreactie - kans op klinische
gehoord + gevoeld + symptomen neemt wel
van het synovium voor warmte en
veroorzaakt door ruwe toe met de omvang
zwelling zorgen ( maar moeilijk te van de radiologische
gewrichtsoppervlakken
beoordelen thv heup) afwijkingen
en benige verdikkingen
aan de gewrichtsranden - mate van degeneratie
die langs de ligamenten - → fase van artritis die ‘flare’ genoemd kan radiologisch
strijken wordt worden gemeten met
- bewegingsbeperkingen behulp van diverse
en/ of standsafwijkingen graderingssystemen
- /a/ en /p/: vaak positief teken van
→ meestal schaal van
Trendelenburg Kellgren en Lawrence
4
,schaal van Kellgren en Lawrence:
graad 1: twijfelachtige vernauwing van de
gewrichtsruimte en mogelijk ostoephytische lipping
graad 2: duidelijke osteofyten en mogelijke
vernauwing van de gewrichtsruimte
graad 3: matige meervoudige osteofyten, duidelijke
vernauwing van de gewrichtsruimte, enige sclerose,
en mogelijke vervorming van de botcontour
graad 4: grote osteofyten, duidelijke vernauwing van
de gewrichtsruimte, ernstige sclerose en duidelijke
vervorming van de botcontour
Complicaties:
- Corpus liberum
- Gewrichtsmuis van (bot of) kraakbeen. Dit geeft aanleiding tot onverwachte
steken in de lies. Steunen op het been is even niet meer mogelijk.
- Irritatie van de M. iliopsoas
- Deze spier loopt over heupgewricht heen en hecht op trochanter minor aan.
- Acetabulumfractuur → heeft veel gevolgen
- Heupluxatie
- Compressie neuropathieën:
- Tgv verhoogde tonus van tot verkorting neigende spieren (IP,RF, ADD en HS)
- Branderige pijn in een vrij klein gebied in het bovenbeen.
→ meest frequent gecomprimeerde zenuwen = N.cutaneus femoris lateralis
en de N.obturatorius
Vragenlijsten:
WOMAC = Western Ontario and McMaster Universities Osteoarthritis Index
→ korte vragenlijst, patiënten kunnen dit zelf invullen, gebruiken in begin van revalidatie…
- Objectiveren pijn, gewrichtsstijfheid en fysiek functioneren
- Door patiënt zelf in te vullen
- 24 vragen
- Pijn (5), stijfheid (2), lichamelijk functioneren (17)
- Afgelopen 48u
- 5 punts lickert schaal of VAS
- Goede interne consistentie, betrouwbaarheid, validiteit en
responsiviteit
HOOS = Hip disability and Osteoarthritis Outcome Score
→ langere en grotere vragenlijst, duurt langer, globaler beeld van klachten patënt en
WOMAC kan eruit gehaald worden
- Aanbevolen in KNGF-richtlijn
- 5 subschalen
1) symptomen en stijfheid
2) pijn
3) ADL
4) vrije tijd en sport
5) quality of life
- Uit score kan ook WOMAC berekend worden
5
, 2. Traumatische artritis ⇒ zeldzame pathologie = plotse heel hevige ontsteking
a. voorkomend bij voetballers ouder dan 20j
b. bij een hyperextensie trauma, een rotatietrauma of een combinatie van beide
c. bij patiënt met coxartrose na overbelasting of ongeval → geactiveerde artrose
of een ‘flare’
BO: anamnese BO: functieonderzoek
- Liespijn die aan de anterieure zijde van het - /p/ endorotatie: pijnlijk en beperkt (soms de enige
bovenbeen kan uitstralen. bevinding)
- Gevoel van bewegingsbeperkingen. - /p/ flexie, abductie en hyperextensie: mogelijk
- Vaak nachtelijke pijn pijnlijk en licht beperkt ( = KP)
6
, 3. Niet-traumatische artritis → meest voorkomende: reumatoïde artritis, jicht en
spondylitis ankylosans (ook idiopathische artritis komt voor: geneest spontaan 1-2j)
BO: anamnese BO: functieonderzoek
- Liespijn bij belasting (en na belasting) en - Endorotatie, flexie, abductie en extensie vaak
bewegingsbeperking. beperkt en pijnlijk. (=capsulair patroon)
- In ernstige gevallen ook pijn in rust/ nachtelijke pijn - Endorotatie eerder leeg eindgevoel dan hard
Reumatoïde artritis Spondylitis Ankylosans = Ziekte van Bechterew Jicht
- Chronische - begint (sluimerig) in SI-gewrichten Meest frequente NT-artritis
systemische / - tast vnl wervelzuil aan - Plots optredende hevige
inflammatoire ziekte - Start tussen 18 en 45 jaar ontsteking gewricht
- Oorzaak onbekend - Progressief stijgend in de wervelzuil - Kortdurend, blijft niet lang
- Gewrichtsontsteking - Mannen 2 tot 3 x meer dan vrouwen = meer bestaan (enkele dagen
- Ziekte treft dmv voorkomend bij mannen ontsteking)
auto-immuun proces het - Bij vrouwen: vaker aantasting perifere - In 90% MTP 1
synoviale membraan gewrichten of combinatie SI en CWK - Oorzaak: te hoog gehalte
- Verandering in - erfelijke factoren aan urinezuur in het bloed
synoviaal vocht → - Vorming
aantasting kraakbeen + - Typische klinische tekens/ anamnese urinezuurkristallen
ligamenten - Lage rugpijn en stijfheid: > 3mnd → Slaan neer in
- Kenmerkende - Pijn en stijfheid thorax (bot kans zelfs kraakbeen of
misvormingen aan elkaar groeien) synovium + zorgt
(slechtere kwaliteit - Oogontstekingen voor ontsteking
synoviaal vocht = - ontstekingen achillespees - Zichtbaar op Rx
misvormingen) vb: - Radiologische sacroiliitis - Pijnlijk gewricht + zwelling
scheefstand vingers - Syndesmofyten (= stukjes die tussen - Meestal erfelijk
- komt in vlagen, soms wervellichamen groeien ⇒ wervelzuil - Bij volwassen mannen en
ontsteking, soms groeit aan elkaar) vrouwen na menopauze
aanvallen,... - Lokalisatie pijn - Gewrichtspunctie kan
- vooral gewichtdragende - Bilstreek of achteraan de dij diagnose bevestigen
gewrichten, - Typische houding - Oorzaken van
wervelkolom en handen - ↓ lumbale lordose + ↑dorsale kyfose verhoogd urinezuur
- weetje: osteoartritis = - Cervicale hyperlordose (om toch naar (ongezond leven)
geen voren te kunnen kijken) - Aanleg
gewrichtsontsteking - Atrofie gluteï + Verkoring hamstrings en (erfelijk)
maar benaming van iliopsoas - Obesitas
artrose (degeneratieve - Gewrichten - alcoholmisbr
aandoening) !! - SI uik
- meer voorkomend bij - LWK (opstijgend) - Voeding
vrouwen - Heupen (frequent) - Medicijnen
- Schouders + Knieën (soms) tegen hoge
- Enthesopathie – enthesitis = chronische ontsteking bloeddruk
ligamenten of pezen, met nieuwe botvorming (verkalking - Onderliggende nierziekte
peesinserties)
7
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mmatth. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now