Summary
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2: Endogene en exogene processen
- Course
- Level
De opbouw van de aarde en ongeveer alles wat op aarde plaatsvind. Kringlopen, aardbevingen, vulkanisme etc.
[Show more]
Seller
Followashleyreuneker
Content preview
Aardrijkskunde hoofdstuk 2 AardeEndogene en exogene processen
Paragraaf 1 De opbouw van de aarde
1. Aardkern
2. Warmte-uitstraling
3. Convectiestromen
4. Aardmantel
5. Aardkorst
Twee soorten aardkorst:
- Basalt (oceanische korst)
- Graniet (continentale korst)
Verschil in samenstelling: Basalt heeft een hogere dichtheid en is zwaarder dan
graniet. Daarom zakt de oceanische korst dieper weg in de aarde en ligt het gemiddeld
4 kilometer lager dan de continentale korst.
De aardkorst drijft op de aardmantel.
De aardmantel:
De aardmantel bestaat uit zwaarder gesteente.
Ondanks de extreme warmte is het gesteente niet vloeibaar, maar het beweegt wel
heel traag: convectiestromen.
Tussen 100 en 200 diepte bevindt zich een laag die voor een klein deel gesmolten is:
asthenosfeer.
Al het vaste gesteente hierboven inclusief de aardkorst: lithosfeer.
De aardkern:
De aardkern bestaat grotendeels uit ijzer.
Radioactieve elementen zoals uranium zorgen voor warmte-uitstraling.
De binnenkern is vast en de buitenkern is door de warmte vloeibaar.
De oceaanbodem kent net als continenten grote hoogteverschillen, bijvoorbeeld op de
bodem van de Atlantische oceaan ligt er een soort ‘onderwatergebergte’: de
midoceanische rug.
Maar ook zijn er diepe kloven in de oceaanbodem: diepzeetroggen (randen van Grote
Oceaan).
, Paragraaf 2 Platentektoniek
De aardkorst wordt verdeeld in platen die meestal bestaan uit zowel continent als
oceaanbodem.
De grenzen tussen platen worden ‘seismisch’ bepaald; smalle zones met aardbevingen
vormen de grenzen tussen de aardplaten.
Doordat platen precies in elkaar passen, hebben bewegingen op de ene plaats
gevolgen hebben op andere plaatsen. Drie verschillende bewegingen:
- Convergente plaatgrenzen: Twee aardplaten botsen tegen elkaar. Wanneer een stuk
oceaanbodem botst op een stuk continent, duikt de oceaanbodem onder het continent
de mantel in: subductie. Op de grens ontstaan diepzeetroggen.
- Divergente plaatgrenzen: Twee aardplaten bewegen uit elkaar. Hierdoor ontstaat er
een scheur in de aardkorst die opgevuld wordt met lava. Het lava stolt en er ontstaat
nieuwe oceaanbodem, die op deze manier langzaam aangroeit vanuit de
midoceanische rug, ook wel de spreidingszone genoemd.
- Transforme plaatgrenzen: Twee aardplaten bewegen langs elkaar in tegengestelde
richting of op verschillende snelheden.
Het aangroeien van oceaanbodem rond een midoceanische rug wordt gecompenseerd
door het verdwijnen van oceaanbodem bij een subductiezone. Oceaanbodem
verdwijnt en ontstaat continu terwijl continenten blijven bestaan en zelfs aangroeien,
ouderdomsbepalingen ondersteunen dit (oudere continenten dan oceaanbodem).
Door subductie gedragen continenten van licht gesteente zich als een vlot dat met
geen mogelijkheid zinkt. Een deel van het wegduikende basalt wordt samen met water
omgesmolten tot een nieuw lichter gesteente waardoor het continent aangroeit.
Platentektoniek: het bewegen van de aardplaten.
Satellieten helpen de snelheid van de platentektoniek te bepalen. De verschillen in
snelheid hebben ervoor gezorgd dat men niet zeker weet welk mechanisme de
tektoniek aandrijft.
De theorie van convectiestromen is populair maar het is nooit aangetoond: De platen
stromen mee op de stroming van het magma in de mantel.
De duwkracht zou een rol spelen: Duwkracht ontstaat vanuit de midoceanische rug
als gevolg van de lava dat op deze plek uit de aarde vloeit.
Duwkracht + zwaartekracht > beweging oceanische plaat
Bij de subductiezone koelt gesteente af en wordt het zwaarder. Door subductie wordt
het gesteente naar beneden getrokken: trekkracht.
Actualiteitsprincipe: Het idee dat natuurlijke processen zoals ze tegenwoordig
verlopen, dat in het verleden op dezelfde wijze hebben gedaan.
Pangea: Het supercontinent dat ongeveer 200 miljoen jaar geleden bestond. (uit
verschillende continenten ontstaan die naar elkaar toe bewogen.)
Paragraaf 3 Vulkanisme
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ashleyreuneker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.52. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80467 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now