Summary
Samenvatting Verlichting : HC2 en Hoofdstuk 7
- Course
- Level
De belangrijkste informatie over de verlichting, slavernij en de Amerikaanse en Franse revoluties.
[Show more]
Seller
Followashleyreuneker
Content preview
Verlichting (1650-1900)Hoofdstuk 7.1 De eeuw van de Verlichting/ HC 2.1 Verlichte ideeën over een betere
samenleving
23. Het streven van vorsten naar absolute macht.
26. De wetenschappelijke revolutie.
27. Rationeel optimisme en een 'verlicht denken' dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving:
godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
28. Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur een eigentijdse verlichte vorm te
geven (verlicht absolutisme).
Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over een meer rechtvaardige samenleving
(1650-1789)?
Wetenschappelijke revolutie:
Oorzaken:
1. Humanisme: het ontstaan van een nieuw mens- en wereldbeeld tijdens de renaissance,
kritisch lezen van teksten uit oudheden en het individu staat centraal.
2. Ontdekkingsreizen: nieuwe wereld met nieuwe culturen en onderzoeken wat ze
vinden.
3. Vooruitgang ambachtelijke techniek: scheepvaart, inpoldering, vestigingen etc en
instrumenten om beter te kunnen observeren.
- Tijdens de wetenschappelijke revolutie kwam er veel nieuwe kennis over de natuur en
de wereld door systematisch onderzoek, waarneming en het gebruik van de ratio door
wetenschappers.
- Men dacht na over hoe onderzoek te doen:
Rationalisme: zintuigen kunnen je bedriegen, daarom wetenschap met hersenen (ratio,
Descartes) Ik denk dus ik ben.
Empirisme: Observeringen met je zintuigen bij elkaar voegen zorgt voor
wetenschappelijk bewijs (Locke).
- Rationalisme en empirisme vaak samen in de praktijk: bijvoorbeeld Newton
combineerde experimenten en logica met elkaar.
- Wetten als de zwaartekracht was een onderdeel van de wereld, wereld indelen in
natuurwetten: dingen die altijd gelden.
- Het succes van deze wetenschappelijke werkwijze inspireerde verlichte filosofen en
politiek denkers.
- Er ontstond rationeel optimisme: De overtuiging dat door het gebruik van de ratio
een betere maatschappij kon worden ontwikkeld en economische, politieke en
maatschappelijke problemen opgelost konden worden (kenmerkend voor het
verlichtend denken).
- De mensheid zou door de wetenschappelijke methode alleen vooruitgang kennen (los
van enkele terugvallen door natuurrampen, hongersnoden en oorlog), want naast de
natuurwetenschap konden natuurwetten ook toegepast worden op de maatschappij,
natuurlijke rechten: Rechten die voor alle mensen gelden zoals vrijheid van
meningsuiting, het recht op eigendom en het recht op veiligheid.
, De verlichting en de kerk:
- Verlichte denkers/wetenschappers kwamen in conflict met de kerk, omdat ze zo
gericht waren op de ratio dat ze godsbewijs zochten: God is de Schepper, maar nu niet
meer aanwezig of bezig met individuen.
Kerk was argwanend over natuurwetten:
1. God niet meer als almachtige persoon, want natuurwetten leiden tot dat er iets gebeurt
en niet god.
2. Bijbel niet meer enige waarheid, sommige dingen overbodig of onjuist.
3. De rol en functie van de kerk wordt discussieerbaar.
De verlichting en het bestuur:
- Conflict tussen verlichte denkers en sommige adel, vorsten en geestelijken (vooral
armere adel, hetgeen wat hun onderscheid van normale burgers wordt afgepakt door
de verlichting).
- Argumenten gebaseerd op traditie of God niet meer geldig (Het is altijd zo geweest,
God wil het zo).
- De relatie met god wordt minder > koning: link met god minder, minder belangrijk >
onderdaan (en koning) werd daardoor minder belangrijker.
- Machtsverhoudingen waren een belangrijk onderwerp > verlicht absolutisme: sociaal
contract (het vormen van een politieke gemeenschap), volkssoevereiniteit, trias
politica, afkeuring absolutisme (gebaseerd op tradities en droit divin).
- Absolute vorsten (absolutisme):
1. Alle macht bij de vorst: absolutisme, ancien régime. (standensamenleving, geen trias
politica).
2. Macht vaak gebaseerd op droit divin (macht van god gekregen).
3. Vooral de adel en de kerk moesten welvarend worden.
4. Volk minder belangrijk.
5. Afkeer van verlichte denkers (tegen trias politica, democratie, economische vrijheid
etc.)
- Verlichte vorsten (verlicht absolutisme):
1. Alle macht bij de vorst.
2. Macht gebaseerd op het idee ‘de eerste dienaar van de staat’ met focus op ratio.
3. Adel en kerk bieden vaak succesvol verzet tegen hervormingen.
4. Welvaart en welzijn van het volk enigszins van belang.
5. Verlichte denkers worden uitgenodigd.
(Alles voor, niks door het volk)
- Weinig tot veel tolerantie in bijvoorbeeld Engeland en de Republiek.
- Frankrijk: ancien regime (oud bestuur). De koning had alle macht (absoluut vorst)
gebaseerd op droit divin en gesteund door de adel en geestelijkheid in ruil voor
privileges > kritiek op het bestuur, de koning of de katholieke kerk werd
gecensureerd.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ashleyreuneker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
85651 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now