Hoofdstuk 5 Paragraaf 1 Renaissance en Humanisme
19. Het veranderde mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke
belangstelling.
20. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid.
Renaissance
De wedergeboorte van de kunst (, architectuur en kennis) uit de klassieke oudheid
1350, veel invloed van 15e/16e eeuw
Carpe diem
Mens centraal, god minder
Noord-Italië (stadstaten die met elkaar gingen concurreren)
Oorzaken:
1. Kruistochten > contact met Arabieren, de schatbewaarders van de kennis van het
klassieke erfgoed.
2. Noord-Italië: handel > welvarende en actieve burgerij, kochten kunst, luxegoederen,
mooie huizen. Deze levensstijl paste niet niet in de mentaliteit van de kerk, maar wel
in die van de Grieken en Romeinen > hernieuwde belangstelling voor klassieke
kennis.
3. 1453: Constantinopel in Turkse handen, rijke burgers uit die stad vluchtten naar Italië
en namen de klassieke idealen en denkbeelden mee.
Homo universalis: echte renaissance denker, probeert alle dingen uit, bijvoorbeeld
Leonardo da Vinci
Humanisme: belangstelling van geleerden voor geschiedenis, filosofie, wetenschap,
biologie literatuur, poëzie, cultuur van de klassieke oudheid. Met een kritische blik kijken en
willen vooruitgang brengen. Niet langer werd alles klakkeloos uit de bijbel overgenomen.
Geestelijke en fysieke mensbeeld werden onderzocht.
De kerk was erg tegen het humanisme.
Humanisten:
Wilden iets toevoegen en ontwikkeling brengen door te discussiëren over sociale,
politieke, religieuze en morele waarden.
Bekeken boeken uit de klassieke oudheid kritisch.
Erasmus en de Vulgaat:
Vulgaat: de Bijbel, gebruikt door de kerk
Erasmus: leverde kritiek op de kerk en ontdekte heel veel taalfouten in de Vulgaat,
kerk niet blij.
, Hoofdstuk 5 Paragraaf 2 Ontdekkers van nieuwe werelden
18. Het begin van de Europese overzeese expansie.
19. Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke
belangstelling.
20. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.
De wereld in de 15e eeuw:
- Italiaanse steden centrale rol in internationale handel (Late Middeleeuwen)
- Verbreding van het wereldbeeld door het combineren van oude en nieuwe kennis
(wereldkaarten).
- Handel in ivoor, goud en slaven.
- Redelijk onbekende wereld waar dure producten vandaan kwamen.
- Arabische wereld verkoopt producten uit de Oost voor veel geld, specerijen en zijden.
- Portugezen hebben overal factorijen: eilanden en kustplaatsen versterkt met forten en
soldaten. Vanuit de factorijen dreven ze handel met de inheemse bevolking.
Oorzaken voor de ontdekkingslust
Landroute zorgde voor dure prijzen producten, Arabieren hiervoor oorzaak, zeker na
1453; val van Constantinopel
Kompas overgenomen van Arabieren
(later) christelijke expansie
Wie deden waar en wanneer mee met wat?
1. Portugal (de eerste):
- Wat: ontdekkingstochten, factorijen, rijkdom vergaard door controle zeeroute van
specerijen, ivoor, goud en zijden
- Waar: vooral rond de westkust van Afrika en in India
- Wanneer: eind 15e eeuw
2. Spanje:
- Wanneer: Kort na de Portugezen
- Islamieten verdreven uit Spanje, einde Reconquista
- 1492: Columbus ontdekt Amerika, terwijl hij door het koningshuis gestuurd wordt om
via het westen India te bereiken.
- Conquistadores (lage Spaanse adel) om Amerika te veroveren op de Inca’s en
Azteken (indianenvolken)
- - 1519: Azteken verslagen door Cortés
- - Tien jaar later: Pizarro verovert het Inca rijk
- - Er viel goud en zilver te halen
- Verdrag van Tordesillas 1494: de paus bemiddelde, het oosten van de wereld was
van de Portugezen en het westen van de Spanjaarden om zo oorlog over de macht van
de Nieuwe Wereld te voorkomen.
3. Engeland, Holland en Frankrijk:
- Zij vormden concurrentie voor Portugal en Spanje.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ashleyreuneker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.23. You're not tied to anything after your purchase.