Samenvatting van de syllabus over volgende onderwerpen: Bekwaamheid van een persoon, zorgontvangers in gedwongen setting, ongeneeslijk zieke en terminale zorgontvangers, ongeplande zwangere zorgontvangers, menselijk lichaam en lichaamsmateriaal.
Toerekeningsvatbaarheid
= De feitelijke bekwaamheid om schuld te hebben aan een bepaalde gedraging.
Men is verstandig genoeg om de gevolgen van zijn daad in te zien en zijn wil voldoende onder
controle heeft.
Wilsbekwaamheid
= De feitelijke bekwaamheid om vrij en wel doordacht zijn wil te vormen (= beslissingen te kunnen
nemen) en die te uiten.
− Wilsbekwaamheid moet IN CONCRETO beoordeeld worden.
− Indien het gaat om beslissingen over medische behandelingen en ingrepen, wordt de
beoordeling of een patiënt al dan niet wilsbekwaam is overgelaten aan de medische wereld
(artsen).
Men veronderstelt dus in staat te zijn om:
➢ Informatie te begrijpen en te kunnen toepassen
➢ De voor-en nadelen van de verschillende keuzemogelijkheden te kunnen afwegen
➢ Uiteindelijke keuze kunnen communiceren
In concreto
= Beslissing per beslissing
Het is niet omdat iemand wilsonbekwaam wordt bevonden voor het nemen van beslissing A, dat hij
dat per se ook is voor het nemen van beslissing B.
1
,Rechtsbekwaamheid (“mogen”)
Over de mogelijkheid beschikken om rechten en plichten te hebben.
Alle personen en alleen de personen zijn rechtsbekwaam, maar sommige personen genieten niet van
alle rechten (vb. vreemdelingen en minderjarigen zijn niet rechtsbekwaam om te stemmen)
Handelingsbekwaamheid (“zelf en zelfstandig mogen”)
= over de mogelijkheid beschikken om de rechten en plichten die men heeft, zelf en zelfstandig uit te
oefenen.
Anders gezegd : met de rechten die men heeft, ook zelf en zelfstandig mogen handelen. Meer
bepaald is het een handelingsbekwame persoon toegestaan om zelf en zelfstandig rechtshandelingen
te stellen.
In principe is iedere persoon handelingsbekwaam (zelfs wanneer hij feitelijk wilsonbekwaam is!)
Maar er zijn uitzonderingen in de wetgeving, zoals minderjarigen of kan de rechter bepaalde
personen handelingsonbekwaam verklaren door onder privaatrechtelijk beschermingsstatuut te
plaatsen.
Volledige handelingsonbekwaamheid
= De betrokkene mag bepaalde rechten niet zelf uitoefenen.
Persoon moet worden vertegenwoordigd en die vertegenwoordiger neemt dan de plaats in van de
betrokkene en oefent in naam van de betrokkene, diens rechten uit.
Beperkte handelingsonbekwaamheid
= De betrokkene mag bepaalde rechten wel zelf, maar niet zelfstandig uitoefenen.
Er is bij beperkte handelingsonbekwaamheid geen sprake van vertegenwoordiging maar van andere
technieken.
➢ Bijstand: Bijgestaan door een andere persoon die met hem handelt.
➢ Toestemming: voorafgaandelijke toestemming bekomen van een andere persoon. (vb.
minderjarigen hebben toestemming nodig van hun ouders om te huwen)
➢ Verzet: andere personen hebben de mogelijkheid om achteraf verzet aan te tekenen tegen
een door de betrokkene gestelde rechtshandeling.
Rechtshandelingen
= menselijke handelingen met beoogde juridische gevolgen zoals sluiten van contract, erkennen kind,
opstellen testament,..
2
,Rechtshandelingen waarvoor personen handelingsonbekwaam kunnen zijn of worden.
IN ABSTRACTO
Soms worden bepaalde personen enkel handelingsonbekwaam voor rechtshandelingen die hun
vermogen betreffen.
Vb. kopen, verkopen,…
Andere personen kunnen ook handelingsonbekwaam zijn voor rechtshandelingen die meer met hun
persoon te maken hebben.
Vb. huwen, echtscheiding,…
In abstracto
= meteen voor alle rechtshandelingen of voor een grote groep rechtshandelingen.
3
, HOOFDSTUK 2: ONBEKWAME MEERDERJARIGE ZORGONTVANGERS
Handelingsonbekwame meerderjarige zorgontvangers: privaatrechtelijke beschermingsstatuten
Meerderjarige personen zijn sowieso handelingsBEkwaam.
Volwassenen MOGEN in principe hun rechten zelf en zelfstandig uitoefenen.
Als zij in feite niet op een verantwoorde manier KUNNEN door bv. Dementie of comateuze
toestand…
Zolang er geen gerechtelijke stappen worden ondernomen, blijven die personen beschouwd als
handelingsbekwaam. Pas wanneer iemand uit hun omgeving naar de rechter stapt en verzoekt om
hen onder een privaatrechtelijk beschermingsstatuut te plaatsen, dat hun handelingsbekwaamheid
kan worden ingeperkt of eventueel zelfs volledig opgeheven.
Privaatrechtelijk beschermingsstatuut
= Wanneer iemand uit de omgeving van de meerderjarige naar de rechter stapt en verzoekt om de
handelingsbekwaamheid van de meerderjarige in te perken of eventueel volledig op te heven.
Vroegere situatie:
➢ Voorlopig bewind:
Voor personen die niet in staat zijn hun goederen te beheren wegens hun gezondheidstoestand.
Via de vrederechter om een voorlopig bewindvoerder aan te stellen die goederen van de betrokkene,
beheerde als een goede huisvader en de betrokkene vertegenwoordigde (betrokkene was volledig
handelingsonbekwaam), alleen bij rechtshandelingen mbt zijn vermogen.
➢ Verlengde minderjarigheid:
Bij mentaal gehandicapte personen.
Via de rechtbank van eerste aanleg waardoor de betrokkene onder ouderlijk of voogdijgezag bleef,
ook na de leeftijd van 18 jaar. De betrokkene werd qua rechts-en handelingsbekwaamheid
gelijkgesteld aan een minderjarige onder de 15 jaar.
Is dus rechtsonbekwaam om te huwen, en volledig handelingsonbekwaam voor alle
rechtshandelingen, zowel mbt vermogen als mbt de persoon.
Moet worden vertegenwoordigd door de persoon die over hem ouderlijk of voogdijgezag uitoefende.
➢ Gerechtelijke onbekwaamverklaring
➢ Toevoeging van een gerechtelijke raadsman
→ Sinds 1 september 2014 werd één globaal beschermingsstatuut voor volwassen personen
ingevoerd.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SeLeNi. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.70. You're not tied to anything after your purchase.
