Samenvatting van eigen nota's en slides tijdens de les. Naar elke les geweest en vanaf eerste examenkans geslaagd. Aangevuld door vele voorbeelden.
Academiejaar
PSYCHOLOGIE: een breed veld, met vele specialismen, in wezen de wetenschap van gedrag en geestelijke
processen.
Basisgebieden:
❖ Ontwikkelingspsychologie: studie van het gedrag in de verschillende levensfasen van de mens.
❖ Persoonlijkheidspsychologie: bestudeert de mens als individu, in datgene
waarin zij verschillen van anderen = differentiële psychologie.
❖ Cognitieve psychologie: studie van de afzonderlijke psychische functies en
processen = algemene of experimentele psychologie, functieleer.
❖ Sociale psychologie: studie van het gedrag van mensen in een relatie tot
anderen en hun omgeving.
❖ Biologische psychologie: studie van het gedrag van mensen uitgaande van
principes uit de biologie = biopsychologie of psychobiologie.
❖ Methodenleer: studie van de onderzoeksmethoden van het empirisch onderzoek (van het menselijk
gedrag) = methodologie.
DE 6 BELANGRIJKSTE PERSPECTIEVEN PSYCHOLOGIE.
MODERNE PSYCHOLOGIE:
❖ (Griekse) filosofische wortels: Socrates, Plato, Aristoteles speculeerden over bewustzijn en gekte,
emoties kunnen denken verstoren en onze waarnemingen zijn slechts interpretaties.
❖ Azië: yoga en boeddhisme volgers verkenden het bewustzijn en probeerden dat via meditatie te
beheersen.
❖ Afrika: andere verklaringen voor persoonlijkheid en psychische stoornissen (sjamanen ontwikkelden
‘behandelingen’).
❖ Middeleeuws Europa: rooms-katholieke kerk, menselijke geest is een mysterie.
1
, ➢ Pas na enkele eeuwen radicaal nieuwe ideeën over geest en gedrag
→ 6 belangrijke perspectieven:
• Biologische perspectief
• Cognitieve perspectief
• Behaviouristische perspectief
• Perspectieven vanuit de gehele persoon
• Ontwikkelingsperspectief
• Socioculturele perspectief
SCHEIDING VAN LICHAAM EN GEEST EN HET BIOLOGISCHE PERSPECTIEF.
RENÉ DESCARTES: scheiding tussen spirituele geest en fysieke lichaam.
❖ Rationalisme: denken is het enige middel om aan wetenschap en filosofie te doen. (Descartes was een rationalist)
❖ Empirisme: waarnemingen, ervaringen en experimenten zijn enige ware bronnen van kennis.
Denken vertroebelt de waarneming.
-Francis Bacon
Mens is bij geboorte een tabula rasa1.
-John Locke
MODERNE BIOLOGISCHE PERSPECTIEF:
❖ Lichaam en geest opnieuw samengevoegd.
bv. tandproblemen soms te linken aan depressieve klachten.
❖ Geest is het product van de hersenen.
❖ Oorzaken van gedrag worden in zenuwstelsel, endocriene stelsel en de genen gezocht.
❖ Twee variaties:
➢ Neurowetenschap.
➢ Evolutionaire psychologie (CHARLES DARWIN: natuurlijke selectie).
1
Een onbeschreven blad.
2
,BEGIN VAN WETENSCHAPPELIJKE PSYCHOLOGIE E N MODERNE COGNITIEVE PERSPECTIEF.
WILLEM WUNDT:
❖ Op zoek naar bouwstenen van het denken: structuralisme.
❖ 1879: 1ste psychologische lab.
❖ Via methode van de introspectie2.
❖ Kritiek:
➢ Introspectie is subjectief, variabel tussen observatoren, vaak retrospectie.
➢ W. JAMES: functionalisme: psychische processen kunnen het beste begrepen worden in het
licht van hun adaptieve nut en functie.
➢ Gestalt en configuratie: ‘het geheel, niet de delen’.
➢ Ontwikkeling van de computer → moderne cognitieve psychologie: nadruk op mentale
processen zoals leren, geheugen, perceptie en denken als vormen van informatieverwerking
(brain-imaging).
BEHAVOIRISTISCH PERSPECTIEF: NADRUK OP WAARNEEMBAAR GEDRAG.
WATSON:
❖ Formele start van behaviorisme met boek ‘Psychology from the standpoint of a behaviorist’.
➢ Maakt geen onderscheid tussen mens en dier bij de bestudering van gedrag.
➢ Menselijk gedrag wordt volledig gestuurd door externe stimilu.
➢ Omstreden uitspraken en experimenten.
SKINNER:
❖ Operante conditionering: proeven met duiven en ratten.
❖ Vele nieuwe begrippen en technieken:
➢ Skinner-box
➢ Reinforcement
➢ Schedules
➢ Shaping
PAVLOV:
❖ Fysioloog die spijsvertering bestudeerde.
❖ ‘Per toeval’ de klassieke conditionering ontdekt.
2
Binnenin gaan kijken. ‘Wat doet dat met mij?’
3
, PERSPECTIEVEN VANUIT DE GEHELE PERSOON.
FREUD:
❖ Ontwikkeling van een psychodynamische theorie van persoonlijkheid.
❖ De onbewuste geest (psyche) is een reservoir van energie (dynamica) voor de persoonlijkheid.
❖ Techniek van vrije associatie.
❖ Kritiek:
➢ Niet toetsbaar aan de feitelijke werkelijkheid (niet falsificeerbaar).
MASLOW:
❖ Als reactie op behaviorisme en psychoanalyse.
❖ Menselijke natuur overstijgt de omgeving: cfr. behoeften piramide.
❖ Bewuste processen (niet onbewuste) vormen het studieobject van de psychologie.
❖ Humanistische psychologie: nadruk op mogelijkheden, groei, potentie en vrije wil van de mens.
OUDE GRIEKEN:
❖ Psychologie van karaktertrekken en temperament.
❖ Hippocrates.
❖ Lichaam en geest is één eenheid.
❖ Hoeveelheid (lichaams)sappen zegt iets over de persoonlijkheid.
ONTWIKKELINGSPERSPECTIEF: VERANDERINGEN DOOR NATURE EN NURTURE.
PIAGET:
❖ Bestudeerde de ontwikkeling van kennis in kinderen.
❖ Fasen in de ontwikkeling.
HET SOCIOCULTURELE PERSPECTIEF: HET INDIVIDU IN CONTEXT.
Het individu wordt niet alleen bekeken, maar wel in context.
❖ Krachtig bijkomend concept aan nurture & nature: de situatie/ context.
❖ Sociale invloed staat centraal, variatie per cultuur.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emma8tp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.97. You're not tied to anything after your purchase.