College aantekeningen van Sociaal Zekerheidsrecht. De aantekeningen worden aangevuld met de informatie uit het boek: Basisboek Socialezekerheidsrecht 2021.
,Sociaal zekerheidsrecht week 1 – hoofdstukken 1 en 2
Inleiding
Wettelijk stelsel: de overheid biedt een vangnet voor financieel moeilijke tijden voor de burger.
Grondslag: artikel 20 lid 2 Grondwet en artikel 20 lid 3 Grondwet
- bestaansminimum
Onderdeel van publiekrecht > bestuursrecht > materieelbestuursrecht > sociaal zekerheidsrecht.
Sociale zekerheid
Sociale zekerheidsrecht is het stelsel van rechten en plichten die gelden binnen de sociale zekerheid.
- waarborgfunctie (bestaanszekerheid).
- activeringsfunctie (eenieder moet meedoen binnen de sociale zekerheid).
- solidariteitsbeginsel (één voor allen, allen voor één).
Voorbeelden:
- Werkloosheid (WW en Participatiewet)
- Ziekte en arbeidsongeschiktheid (ZW, Wet WIA)
- Ouderdom (AOW)
- Overlijden (Anw)
- Kinderbijslag en kindgebonden budget
Sociale verzekeringen
Sociale verzekeringen kunnen onderverdeeld worden:
- werknemersverzekeringen, hierbij is de verzekerde een werknemer of daarmee gelijkgestelde.
- loon, arbeid en gezagsverhouding.
- volksverzekeringen, hierbij gaat het meestal om de ingezetene, iemand die in Nederland woont.
- ook vallen personen die bijvoorbeeld in België wonen maar in Nederland werkzaam zijn
onder de volksverzekeringen.
Werknemersverzekeringen:
ZW: Ziektewet
WW: Werkeloosheidswet
WAO: Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering
Wet WIA: wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen
Uitvoeringsorganen
- UWV > verzekeringen
- SVB > bijslagen, etc.
- Gemeenten
- Belastingdienst > toeslagen, etc.
Rechtsbescherming
Voor sociale zekerheidsrecht is binnen het bestuursrecht een aantal elementen van belang:
- Bestuursorgaan, belanghebbende en besluit.
- art. 1:3 jo. 1:1 Awb = besluit.
- Geen verplichte procesvertegenwoordiging.
- Het maken van bezwaar en beroep bij bestuursrechter
- art. 7:2 Awb = recht op horen, art. 7:13 Awb = adviescommissie
- uitzondering: Zvw = Ziekefondswetgeving
- geschillen m.b.t. Zvw worden beslecht door de civiele rechter; aan deze rechtsverhouding
ligt ook een contractuele basis ten grondslag (de verzekeringsovereenkomst).
- toetst in het sociale zekerheidsrecht in de hoofdregel ex tunc (situatie ten tijde van het
bestreden besluit) en alleen de rechtmatigheid.
- belangrijke uitzondering is de vaststelling van de hoogte van de boete in het kader van de
draagkracht. In die zaken toetst de bestuursrechter ex nunc (actuele situatie).
Werknemers- en volksverzekeringen en sociale voorzieningen
Het onderscheid tussen verzekeringen en voorzieningen is van belang voor:
- De kring der gerechtigden > wie heeft er recht op?
- De financiering > wie betaalt?
- De uitvoerende instantie > wie verstrekt de uitkering en ziet toe op juiste naleving van
voorwaarden en verplichtingen?
- De voorwaarden (hoogte/duur) > wat is de hoogte en duur van de uitkering? Welke voorwaarden
zijn eraan verbonden?
Kinderen
Vanwege 1) bezuinigingen; 2) vereenvoudiging en 3) de gedachte dat mensen moet lonen, zijn in
2015 de elf kinderregelingen teruggebracht naar vier:
- kinderbijslag
- kindgebonden budget
- kinderopvangtoeslag
- inkomensafhankelijke combinatiekorting
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lynnbeddinkhaus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.