Class notes
Aantekeningen Strafrecht 2
- Course
- Institution
- Book
College aantekeningen van Strafrecht 2. De aantekeningen worden aangevuld met de informatie uit het boek: Grondtrekken van het Nederlandse strafrecht.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
lynnbeddinkhaus
Reviews received
Content preview
Strafrecht 2Inhoudsopgave
Strafrecht week 1...................................................................................................................................2
Strafrecht week 2...................................................................................................................................8
Strafrecht week 3.................................................................................................................................11
Strafrecht week 4.................................................................................................................................15
Strafrecht week 5.................................................................................................................................22
Strafrecht week 6.................................................................................................................................29
,Strafrecht week 1
Het recht om te straffen
In oude culturen was er geen verschil tussen publiekrecht en privaatrecht. Ook het strafrecht is
privaatrechtelijk.
Oog om oog, tand om tand zo’n systeem is gedoemd te escaleren.
- in de geschiedenis zie je verschillende systemen om die escalatie in te dammen.
Poging door bijvoorbeeld de wetten van Mozes (eerste vijf boeken van de Bijbel). Veel van die wetten
staan via Moesa ook in de Koran.
- ook in de wetgeving van Mozes of Moesa vind je veel strafbepalingen.
- voorbeeld: Exodus 21:12: wie iemand slaat dat hij sterft, die zal zekerlijk gedood
worden.
- voorbeeld: Koning Hammoerabi in Babylon (2130 – 2088 voor Christus).
Ze hadden vroeg 2,5 meter hoog stenen monumenten met wetsbepalingen.
Vier dingen zijn opvallend:
1. Waarom
2. Vergelding
3. Rang
4. Verzachtende omstandigheden
Bij Hammoerabi zie je dat er een duidelijke verschuiving is. Strafrecht schuift namelijk op van
privaatrecht naar publiekrecht.
- het is niet langer de familie die wreekt, maar de gemeenschap die vergeldt.
Met welk recht mag de overheid haar eigen burgers straffen?
‘Eerst creëert de overheid met eigen wetten strafbare feiten en vervolgens hangt die
overheid de misdadiger op’.
Thomas Hobbes (+/- 1650): leer van de natuurtoestand en het sociale contract.
- in gelijke zin John Locke en met hele andere accenten Jacques Rousseau (allen 18 e eeuw).
De vrije mens ruilt een deel van zijn vrijheid in tegen veiligheid en bescherming.
- vanuit die vrijheid en bescherming mag de overheid straffen.
Leo Tolstoj (+/- 1850): de staat heeft niet het recht om te doden, niet in oorlogstijd evenmin bij wijze
van straf.
Clara Wichmann (+/- 1900): Afschrikking: mens is een doel en geen middel.
Verbetering: kan niet door straffen.
Vergelding: kwade kan alleen door het goede overwonnen worden.
De conclusie is dat er door alle tijden heen is nagedacht over de zin van straf en het recht om te
straffen. Dit gebeurt nog steeds. Er wordt ook steeds weer gekeken naar alternatieven.
Het strafrecht heeft een complexe band met het bestuursrecht. Er kunnen soms bestuursrechtelijke
sancties worden opgelegd door een bestuursorgaan voor gedragingen die vroeger strafrechtelijk
werden afgedaan.
- verkeersovertredingen kunnen bijvoorbeeld met bestuursrechtelijke sancties worden
afgedaan.
2
,De enige die een burger kan dagen voor het plegen van een strafbaar feit is het Openbaar Ministerie
(de officier van justitie).
Eigenrichting, het recht in eigen handen nemen, is verboden.
Doel van de straf en alternatieven
Welke strafdoelen zijn er?
1. Vergelding
- geeft wel een rechtvaardige maat aan een straf.
- kan zorgen voor een morele genoegdoening.
2. Preventie (speciaal en generaal)
- geeft geen rechtvaardige maat aan een straf.
- speciaal: iemand die het al een keer gedaan heeft, zal de tweede keer goed
nadenken.
- generaal: mensen willen geen straf krijgen, dus gaan ook geen strafbaar feit plegen.
3. Normhandhaving
Jeremy Bentham (1748 – 1832): het utilitarisme.
Een actie is goed of kwaad gemeten naar mate waarin alle betrokkenen er positief of negatief door
beïnvloed werden.
Er moet tussen straf en wandaad een redelijke verhouding zijn. Bij buitensporig zware straffen slaat
de balans negatief door.
N.B. Bentham heeft het strafrecht sterk gemoderniseerd.
Immanuel Kant (1724 – 1804): ziet de straf als een absolute noodzaak (absolute straftheorie).
Een misdaad maakt inbreuk op het recht en de maatschappij. De breuk wordt pas geheeld door straf
en boetedoening.
Individuele belang is ondergeschikt.
Kant: ‘Als morgen de wereld vergaat moet je vandaag de laatste moordenaar nog ophangen’.
Dick Swaab (1944, bekende neurowetenschapper) betoogt dat je de straf heel erg moet
individualiseren, met als doel te voorkomen dat deze dader recidiveert.
Je moet dus goede analyses maken bij elk individueel geval.
Individueel belang staat voorop.
Straffen zonder schuld!
In een middeleeuwse verordening stond bijvoorbeeld dat als een hond iemand verwondde, dan
moest de hond worden opgehangen als straf. Zodat andere honden ook konden zie dat je een mens
niet mag verwonden. Andere honden moesten hierdoor dus worden afgeschrikt.
Straffen zonder schuld vinden wij in strijd met fundamentele rechtsbeginselen.
- straf als beoogde leedtoevoeging, veronderstelt schuld.
TBS, plaatsing in een psychiatrische inrichting, jeugdstrafrecht, geen straffen voor kinderen tot 12
jaar, etc.
Heeft de mens een keuze vrijheid? tot voor 20 jaar was dat een leidende gedachte.
Maar is de mens altijd vrij om te kiezen? of is de mens vooral een resultaat van nature and
nurture?
- als je vindt dat een individu vooral de optelsom is van zijn genen en opvoeding, staat het
schuldbeginsel behoorlijk op losse schroeven.
- alternatieven straffen voor nature and nurture: therapie, heropvoeding, onderwijs, etc.
3
, Enkele begrippen herhalen
Verschil materieel en formeel strafrecht:
- materieel en formeel strafrecht is NIET HETZELFDE als wetten in materiele en formele zin.
- materieel strafrecht: Wat is een strafbaar feit? Wat is strafbaar en wie?
- formeel strafrecht: Welke regels moeten er worden gevolgd als het materiele recht wordt
geschonden?
- sanctierecht: heeft betrekking op onder welke voorwaarden straffen mogen worden
opgelegd en welke voorwaarden de rechter mag stellen wanneer hij een straf voorwaardelijk
oplegt.
Commuun en bijzonder strafrecht:
- algemene wet en bijzondere wet.
Inleiding materieel strafrecht
Het materiële strafrecht bepaalt welk gedrag strafbaar is.
De meest volledige vorm van een strafbepaling bestaat uit:
1. Delictsomschrijving -> welke ongewenste gedraging.
2. Kwalificatie-aanduiding -> hoe wordt deze gedraging in juridisch opzicht benoemd.
3. Strafbedreiging -> welke straf en wat is het maximum.
Het vierlagenmodel: de vier componenten van een strafbaar feit:
Iemand is strafbaar als er sprake is van:
1. Een menselijke gedraging,
2. die valt binnen de grenzen van een wettelijke delictsomschrijving,
3. die wederrechtelijk is,
4. en aan schuld te wijten.
- schulduitsluitingsgronden: redenen om aan te nemen dat het vervullen van de
delictsomschrijving niet verwijtbaar is.
Legaliteitsbeginsel:
- wet = wet in materiele zin
- geen terugwerkende kracht -> gedrag is strafbaar als het ten tijde van het begaan van het
feit in de wet strafbaar gesteld was op grond van artikel 16 Gw en artikel 1 lid 1 Sr.
- de tekst van de wet moet duidelijk en eenduidig zijn (interpretatie).
Voor het interpreteren van wetstermen bestaan een aantal methoden, de belangrijkste zijn:
1. Wetshistorische interpretatie: er wordt gekeken naar de totstandkoming van de wetsbepaling.
2. Grammaticale interpretatie: er wordt gekeken naar de taalkundige betekenis van de woorden.
3. Systematische interpretatie: er wordt gekeken naar de systematiek van de wet.
4. Teleologische: er wordt gekeken naar het doel van de wet(gever).
Bestanddelen en elementen:
- bestanddeel: staan in de tenlastelegging opgenomen en moeten bewezen worden
verklaard, ze zijn onderdeel van de delictsomschrijving.
- element: dit zijn ongeschreven voorwaarden om iemand te kunnen straffen, zoals
wederrechtelijk en schuld.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lynnbeddinkhaus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now