Summary
Samenvatting orthopedagogische doelgroepen en werkvelden 2 - 1ste bachelor orthopedagogie
- Course
- Institution
Samenvatting gebaseerd op de lessen en de slides - met deze samenvatting van de eerste keer geslaagd.
[Show more]
Seller
Follow
Car2507
Content preview
SamenvattingOrthopedagogische
doelgroepen en werkvelden 2
1ste bachelor orthopedagogie
1
,INHOUDSOPGAVE
Hoofdstuk 1: Classificatie en diagnostiek...................................................................5
1. Classificatie.....................................................................................................5
2. Wat is een stoornis?.........................................................................................8
3. Diagnostiek.....................................................................................................9
Hoofdstuk 2: Kinderen, jongeren en volwassenen met gedragsproblemen en
gedragsstoornissen...............................................................................................10
1. Terminologie en definiëring.............................................................................10
2. Prevalentie....................................................................................................17
3. Etiologie........................................................................................................18
4. Diagnostiek...................................................................................................23
5. Behandeling..................................................................................................23
Hoofdstuk 3A: Gezinnen met meervoudige en complexe problemen (
multiprobleemgezinnen)........................................................................................24
1. Inleiding.......................................................................................................24
2. Oorsprong en definitie....................................................................................25
3. Inhoudelijke typering = soorten problemen en bijhorend functioneren..................25
4. Hoe kijken multiprobleemgezinnen en hulpverleners elkaar aan?.........................26
5. Hulpverlening................................................................................................27
Hoofdstuk 3B: Kansarmoede..................................................................................28
1. Definitie kansarmoede....................................................................................28
2. Multidimensionaliteit.......................................................................................28
3. Enkele recente cijfers.....................................................................................28
4. Kenmerken van kansarmoede..........................................................................29
5. Nood aan multi-perspeciviteit..........................................................................30
6. Gevolgen van kansarmoede.............................................................................31
Hoofdstuk 4: Kindermishandeling: situaties van verontrusting....................................32
1. Inleiding.......................................................................................................32
2. Definitie en vormen van kindermishandeling......................................................32
3. Prevalentie....................................................................................................34
4. Gevolgen......................................................................................................34
5. Verklaringen voor het ontstaan van kinder-mishandeling....................................35
6. Preventie......................................................................................................36
7. Vermoeden van kindermishandeling.................................................................36
Hoofdstuk 5: Personen met hechtingsproblemen of met hechtingsstoornissen..............38
1. Pioniers in de wetenschap over hechting...........................................................38
2. Definitie........................................................................................................38
3. Ontwikkeling van hechting..............................................................................38
2
, 4. Onderzoek naar de kwaliteit van hechting.........................................................40
5. Klinisch-psychiatrische classificatie...................................................................45
6. Etiologie van hechtingsstoornissen...................................................................45
7. Prognose.......................................................................................................47
Hoofdstuk 6: Kinderen, jongeren en volwassenen met aandachtdeficiëntie-
hyperactiviteitsstoornis (ADHD)..............................................................................48
1. Inleiding.......................................................................................................48
2. Wat is ADHD?................................................................................................48
3. Diagnostiek...................................................................................................54
4. Etiologie........................................................................................................56
5. Prevalentie en co-morbiditeit...........................................................................58
6. Prognose.......................................................................................................59
7. Ondersteuning...............................................................................................60
8. Concrete tips.................................................................................................63
Hoofdstuk 7: Ondersteuning en plaatsing van kinderen en jongeren in situaties van
verontrusting.......................................................................................................63
1. Inleiding.......................................................................................................63
2. Historiek.......................................................................................................65
3. Organisatie en aanbod....................................................................................70
4. Terugblik en blik op de toekomst......................................................................75
Hoofdstuk 8: Naar een integrale jeugdhulp (IJH) in Vlaanderen..................................75
1. Inleiding.......................................................................................................75
2. Historiek.......................................................................................................76
3. Huidig beleid en organisatie.............................................................................79
Gastles: De toekomstige invulling van de ‘integrale jeugdhulpverlening’......................85
1. Vroeg en nabij...............................................................................................85
2. 1G1P............................................................................................................87
3. Bandbreedte..................................................................................................87
4. Gezinshuizen.................................................................................................87
Hoofdstuk 9: Kinderen, jongeren en volwassenen met leerstoornissen........................88
1. Geschiedenis.................................................................................................88
2. Begrippen.....................................................................................................89
3. Beeldvorming................................................................................................95
4. Een eerste kennismaking met orthopedagogische ondersteuning..........................96
Hoofdstuk 10: Kinderen, jongeren en volwassenen met een
coördinatieontwikkelingsstoornis (DCD)...................................................................99
1. Wat is Developmental Coördination Disorder (DCD)?..........................................99
2. Secundaire kenmerken..................................................................................100
3
, 3. Etiologie......................................................................................................100
4. Prognose.....................................................................................................100
5. Diagnostiek.................................................................................................101
6. Ondersteuning.............................................................................................101
Hoofdstuk 11: Historiek en organisatie van de Geestelijke Gezondheidszorg in Vlaanderen
........................................................................................................................103
1. Inleiding......................................................................................................103
2. Historiek.....................................................................................................104
3. Organisatie..................................................................................................106
4. Recente evoluties.........................................................................................113
Hoofdstuk 12: Internering....................................................................................113
1. Situering van de zorg voor geïnterneerde personen binnen het algemene
welzijnswerk....................................................................................................113
2. Justitiële en maatschappelijke context van internering......................................113
3. Internering in de klinisch-agogische praktijk....................................................118
Hoofdstuk 13: Drughulpverlening..........................................................................126
1. Inleiding......................................................................................................126
2. Geschiedenis...............................................................................................127
3. Begrippenkader............................................................................................128
4. Drugs en psychoactieve middelen...................................................................129
5. Hoe omgaan met verslaving en middelengerelateerde problemen?.....................131
6. Psychologische inzichten...............................................................................133
7. Hulpverlening..............................................................................................137
Hoofdstuk 14: Personen met een andere etnisch culturele achtergrond – N(iet)
B(egeleide) B(uitenlandse) M(inderjaringen)..........................................................140
1. Introductie: definitie en cijfers.......................................................................140
2. Trajecten van URM.......................................................................................141
3. Psychosociaal welbevinden............................................................................145
4. De begeleiding van URM................................................................................146
Hoofdstuk 15: Personen met neurocognitieve stoornissen (dementie).......................148
1. Inleiding......................................................................................................148
2. Situering.....................................................................................................148
3. Prevalentie..................................................................................................149
4. Terminologie................................................................................................149
5. DSM-5 criteria..............................................................................................150
6. Symptomen.................................................................................................151
7. Oorzaken....................................................................................................151
8. Beschermende factoren versus risicofactoren...................................................152
4
, 9. Verloop.......................................................................................................152
10. Ondersteuning...........................................................................................153
11. Mantelzorg.................................................................................................155
Hoofdstuk 1: Classificatie en diagnostiek
1. Classificatie
- Grote verscheidenheid aan problemen
o Nood aan ordening en indeling (op basis van gelijke eigenschappen en
onderlinge relaties)
- Communicatie, gemeenschappelijke taal: verstaan we hetzelfde?
o Belangrijk voor diagnose en behandeling
- 2 soorten classificatie:
o Klinisch-psychiatrisch
o Empirisch-statistisch
Classificatie is NIET gelijk aan diagnostiek!
Je gaat je classificatie nodig hebben om tot een diagnostiek te komen
1.1 Klinisch-psychiatrische classificatiesystemen
5
, - Psychiatrische stoornissen = onafhankelijke en duidelijk afgelijnde ziekte-
entiteiten, met voor elke stoornis diagnostische en differentiaal diagnostische
criteria
o Diagnostische: wat te maken heeft met het vaststellen van de aard en de
ernst van een ziekte
Criteria waar je echt aan moet voldoen, vb. vragenlijst en
aanduiden van dit heb ik, dit niet, dit wel
o Differentiaal diagnostische: uitsluiten of het niets anders is;
wetenschappelijke methode om uit een lijst van mogelijke aandoeningen
waaraan een bepaalde patiënt zou kunnen lijden, gegeven de klachten en
symptomen die op dat moment bekend zijn
Onderscheid kunnen maken, opletten om niet de verkeerde
diagnose te kunnen maken
indien voldaan aan nodige criteria: stoornis classificeren
- Categoriaal: men heeft een stoornis of men heeft ze niet
- Vb. DSM-5, ICD-10
1.1.1 DSM-5
- ‘Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders’
- Systeem om problematieken van individuen te beschrijven en te classificeren in
‘stoorniscategorieën’
- Vraag: bij welk paradigma leunt de DSM aan?
o Medische model
1.1.2 Nieuw in DSM-5
- Geen Romeins cijfer meer (I, II, III, IV en nu 5)
- Drie delen:
o > uitleg over indeling/uitgangspunten
o > de 22 hoofdcategorieën
o > classificaties die nog niet zijn opgenomen
- Nieuwe namen
- Meer dimensioneel gepresenteerd
1.1.3 DSM-5: hoofdcategorieën
NIET KUNNEN OPSOMMEN!!! (enkel de groene)
1. Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen (onder andere verstandelijke
beperking, autismespectrumstoornis, ADHD, leerstoornissen, tic-stoornissen,…)
2. Schizofreniespectrum en andere psychotische stoornissen
3. Bipolaire-stemmingsstoornissen
4. Depressieve-stemmingsstoornissen
5. Angststoornissen
6. Obsessieve-Compulsieve en verwante stoornissen
7. Trauma- en stressor-gerelateerde stoornissen (met onder andere reactieve
hechtingsstoornis, posttraumatische stressstoornis,…)
8. Dissociatieve stoornissen
9. Somatisch symptoomstoornis en verwante stoornissen
10. Voedings-en eetstoornissen
11. Stoornissen in de zindelijkheid (onder andere enuresis en encopresis)
6
, 12. Slaap-waak stoornissen
13. Seksuele disfuncties
14. Genderdysforie
15. Disruptieve, impulsbeheersings- en andere gedragsstoornissen (oppositioneel
opstandige stoornis, periodiek explosieve stoornis, normoverschrijdende
gedragsstoornis,…)
16. Middel-gerelateerde en verslavingsstoornissen
17. Neurocognitieve Stoornissen (onder andere Alzheimer, delirium,…)
18. Persoonlijkheidsstoornissen (onder andere borderline, paranoïde, antisociale PS)
19. Parafiele stoornissen (onder andere exhibitionisme, pedofilie,…)
20. Overige psychische stoornissen
21. Bewegingsstoornissen en andere bijwerkingen van medicatie
22. Andere problemen die een reden voor zorg kunnen zijn
1.2 Empirisch-statistische classificatiesystemen
- Meestal gedragsvragenlijsten: probleemgedrag (laten) inventariseren en
beoordelen classificeren
- Dimensioneel: elk syndroom is een continuüm waarop ieder individu een
relatieve plaats inneemt ten opzichte van andere individuen
Syndroom
- Vb. ASEBA
1.2.1 ASEBA
= ‘Achenbach System of Empirically Based Assesment’
Gedragsvragenlijsten:
- CBCL: Child Behavior CheckList
- TRF: Teacher Report Form
- YSR: Youth Self Report
Het doel is over gedrag van individuen zoveel mogelijk informatie verzamelen uit
verscheidene bronnen (persoon zelf, moeder, leerkracht,…)
Beoordelen op gelijkenissen en verschillen
Globale indruk van de problematiek
CheckList: aanduiden
0, 1
of 2
CBCL
7
, Normaal Subklinisch Klinisch
Scoort het kind normaal, subklinisch of klinisch?
Subklinisch: grens normaal en niet normaal, niet zo goed weten
Klinisch: niet meer significant verschillend met leeftijdsgenoten
K
SK
N
Rode kader: 8 syndroomschalen
Zwarte lijn: gelijk en plots omhoog en omlaag = resultaten van kind
Stippenlijn:
- Boven: klinisch
- Tussen: subklinisch
- Onder: normaal
Foto 1: volledig in het normale
Foto 2: paar keer boven stippenlijnen, een keer in subklinisch gebied en 2 keer in
klinisch gebied
1.3 Classificatiesystemen samengevat
Klinisch-psychiatrisch Empirisch-statistisch
Categoriaal Dimensioneel
(je hebt het of je hebt het niet) (normaal, subklinisch en klinisch)
Duidelijke diagnostische criteria Gedragsvragenlijsten
Problemen beschrijven en classificeren in Inventaris maken van probleemgedrag en
stoornissen beoordeling door verschillende betrokkenen
Vb. DSM-5, ICD-10 Vb. ASEBA (onder meer CBCL)
Beide systemen: voor- en nadelen. De laatste jaren toenadering tussen beide systemen!
2. Wat is een stoornis?
Stoornis
8
, - Significant (duidelijk) meer problemen dan gemiddeld
- Problemen op de verschillende dimensies
o Gaat over meerdere dingen tegelijk, aan meerdere criteria voldoen
- Hardnekkig, persistent
o Problemen zijn niet zomaar weg te nemen, is niet iets tijdelijks
- Pervasief: binnen verschillende contexten
o Pervasief: alles doordringend, wordt alsmaar groter
Vb. kind kan zijn aandacht niet houden is dat overal zo?; zowel
thuis als school,…? 1 domein maar = ligt aan met wie het kind
samenwerkt en niet aan kind zelf
- Niet leeftijdsadequaat
o Iets dat bij een bepaalde leeftijd hoort, bijv. kleuter die iets niet wilt doen
=
koppigheidsfase en dus geen stoornis
- Significante belemmeringen
o Is het probleem van die aard dat de persoon er zelf last van vindt?; wordt
die belemmerd in zijn doen?
2.1 Kritieken op DMS-5
Bekijk dit filmpje: http://www.uitzendinggemist.net/aflevering/197087/Labyrint.html (24min)
Allen Frances, die meewerkte aan editie III en IV van de DSM laat zich kritisch uit. Welke
kritieken kan je na het bekijken van het filmpje formuleren met betrekking tot de DSM(-
5)?
3. Diagnostiek
Diagnostiek = besluitvormingsproces met als algemeen doel via systematisch
onderzoek het inzicht in de aard van een problematiek te verhogen en van daaruit een
gepast aanbod voor behandeling te formuleren.
Is NIET gelijk aan behandeling!
3.1 Drie verschillende soorten diagnostiek
Onderkennende Handelingsgerichte
Verklarende diagnose
(beschrijvende) diagnose diagnose
Oorzaak Stoornis Begeleiding
Hoe kunnen we dit kind
het best begeleiden?
9
, Wat is de oorzaak van Wat is er met dit kind
3.2 Diagnostiek in
het probleem? aan de hand?
engere en ruimere
zin
Engere zin Ruimere zin
Onderkennende of classificerende Handelingsgerichte diagnostiek
diagnostiek
Oorzaak
Formele diagnose Diagnose + inschatting
therapeutische mogelijkheden
Diagnostisch proces:
Informatie over de ernst, het type en de gegevensverzameling +
prognose van een probleem hypothesevorming- en toetsing +
indicatiestelling (zie HP)
3.3 Voor- en nadelen stellen diagnose
Voordelen Nadelen
Opluchting Hokjes denken, labelen, stigmatiseren
Begrip en erkenning van omgeving Reductie tot stoornis
Wegnemen van schuldgevoelens Focus op beperking
Interprofessionele communicatie Zich gedragen naar label
Toegang tot instanties en financiële Label als excuus
tegemoetkoming
3.4 Conclusie diagnose stellen
- Diagnose mag geen doel op zich zijn, maar richtinggevend voor behandeling,
begeleiding, aanpak en ondersteuning
- Ook oog voor sterktes, wat goed gaat (niet enkel beperking)
- Centrale focus is kind achter label in al zijn facetten
Hoofdstuk 2: Kinderen, jongeren en volwassenen
met gedragsproblemen en gedragsstoornissen
1. Terminologie en definiëring
‘Wie is de gedragsgestoorde?’
CASUS KOEN
- 10 jaar
- Moeilijke relaties met anderen
- Conflicten met klasgenootjes
- Kan geen spelregels aanvaarden
- Kwaadheid, woede
- Geïsoleerde positie in de klas
- Zelden uitgenodigd op verjaardagsfeestjes
- Leerkracht: ‘ik heb geen vat op dit kind’
10
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Car2507. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.99. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now
Recently viewed by you
