Summary
Samenvatting: dilemma hoofdstuk 2: rechtsstaat, vwo 4/6
- Course
- Level
Samenvatting: dilemma hoofdstuk 2: rechtsstaat, vwo 4/6
[Show more]
Seller
Follow
vrrv004
Content preview
Paragraaf 1In verschillende Nederlandse gemeenten worden politici bedreigd, de politie moet hen beschermen.
In een staat waarin de overheid in staat is om de veiligheid van burgers te garanderen, heeft de
overheid gezag en voert zij geweldsmonopolie uit. De politie heeft bevoegdheden om de orde te
handhaven (handhavingstaak) en criminele activiteiten op te sporen (opsporingstaak):
1. De politie mag iemand staande houden. Hierbij vraagt de politie om persoonsgegevens en
verblijfadres, hiervoor moet echter wel een goede reden zijn.
2. De politie kan iemand als verdachte aanhouden. Iemand is verdacht als er een redelijk
vermoeden van schuld bestaat dat iemand de wet heeft overtreden. De politie mag in een
bedreigende situatie ook geweld gebruiken (ook andere diensten, zoals het leger, mogen
dit), maar dit is wel gelimiteerd door wetgeving
Rechtsstaat: we spreken van een staat als een overheid macht en gezag uitoefent over een bepaald
volk op een bepaald grondgebied. Met recht wordt bedoeld: het geheel van geldende rechtsregels.
Rechtsregels:
1. worden gemaakt door de wetgevende macht en gelden voor iedereen.
2. zijn nodig om conflicten te voorkomen en de orde in de samenleving te handhaven.
3. bevatten de rechten en plichten van burgers.
4. regelen de bevoegdheden van overheidsinstantie (zoals de politie).
Niet alle overheidsdiensten hebben dezelfde of evenveel middelen. Zo mag er geen geweld gebruikt
worden bij het innen van belasting. De politie mag ook niet alle verkregen informatie gebruiken.
De regels zijn nodig om de samenleving in stand te houden. Filosoof Thomas Hobbes waarschuwde
voor een ‘oorlog van allen tegen allen’ (bellum omnium contra omnes). Volgens hem zouden mensen
zonder een hogere macht alleen aan hun eigen belang denken, en zou dit ten koste gaan van
anderen. Ook zei hij: ‘De mens is een wolf voor zijn medemens.’, dit is een negatieve blik op de
menselijke natuur. Alleen een sterke hogere macht zou strijd tussen mensen kunnen voorkomen,
hiervoor moeten burgers wel individuele rechten afstaan aarde soevereine (=hoogste) macht en hier
orde voor terug krijgen. Hobbes zag dit als een sociaal contract tussen de burgers en politieke macht.
Overheidsdiensten werken samen om georganiseerde criminaliteit tegen te gaan:
1. De politie zoekt naar verbanden tussen criminele inkomsten en bijvoorbeeld het rijden in een
dure wagen. Hier heeft de politie de Belastingdienst bij nodig.
2. De politie kan haar opsporingsbevoegdheden inzetten, zoals verdachten afluisteren of
berichten onderscheppen.
3. Er zijn extra controlemechanismen om machtsmisbruik te voorkomen. De officier van justitie
moet toestemming geven om bepaalde opsporingsbevoegdheden te gebruiken.
4. Het OM (Openbaar Ministerie, alle officieren van justitie) controleert politiegeweld bij twijfel
van rechtmatigheid.
Onrechtmatig verkregen informatie van de politie wordt juridisch onbruikbaar. Ook moet de politie
vaak snel handelen in bedreigende situaties, hiervoor moeten zij wel volledige verantwoording
afleggen.
Politiestaten zijn Staten waarin de politie veel bevoegdheden heeft zonder verantwoording te
hoeven afleggen, dit kunnen geen rechtsstaten zijn. Een rechtsstaat moet voldoen aan de volgende
samenhangende kenmerken:
1. De aanwezigheid van grondrechten. Deze beschermen de burgers tegen machtsmisbruik
door de overheid. Bijvoorbeeld het recht van privacy.
2. Het legaliteitsbeginsel. Dit beschermt de burgers tegen de macht van de overheid, het gaat
over twee dingen:
- Alles wat de overheid doet, moet gebaseerd zijn op de wet. De overheidsdiensten
moeten zich houden aan de wettelijke bevoegdheden.
- Je kunt alleen gestraft worden voor iets waar op dat moment in de wet staat dat het
strafbaar is.
3. De machtenscheiding. De verdeling van de macht staat ook wel bekend als de trias politica.
De wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht controles elkaar.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vrrv004. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.14. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76799 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now