Deze uitgebreide samenvatting gaat over hoofdstuk 2 vulkanisme van Aardrijkskunde methode BuiteNLand. Alle belangrijke begrippen worden genoemd en processen worden uitgelegd. Ook de gesteente soorten, aardbevingen, gesteente kringloop, verwering en systemen van de aarde worden behandeld.
Aardrijkskunde
H.2 vulkanisme
§2.1 De opbouw van de aarde:
Het grootste deel van de aardkorst bestaat uit oceaanbodem. Deze ligt 4 kilometer lager dan
de continentale korst. Dat komt omdat de oceanische korst uit zwaarder materiaal bestaat.
Oceanisch korst: basalt, hoge dichtheid en dus heel zwaar.
Continentale korst: graniet, lagere dichtheid dus lichter waardoor het ‘drijft’.
De aardkorst drijft op de aardmantel. Op de Atlantische oceaan ligt de midoceanische rug.
Hier is de oceaan minder diep -> onderwater bergketen. Diepzeetroggen is tegengesteld. De
mantel beweegt door warmte -> convectiestromen. Asthenosfeer (los) en lithosfeer (vast).
§2.2 Platentektoniek:
1. convergente plaatgrenzen: 2 aardplaten botsen tegen elkaar. Wanneer dit een oceaan en
continentale plaat zijn krijg je subductie. Op de grens ontstaan dan diepzeetroggen.
2. divergente plaatgrenzen: 2 aardplaten bewegen uit elkaar. Scheur in de aardkorst wordt
opgevuld met lava -> stolt -> nieuwe oceaanbodem -> midoceanische rug groeit.
3. transforme plaatgrenzen: 2 aardplaten bewegen langs elkaar. Of in tegengestelde richting
of met een verschillende snelheid langs elkaar.
Een oceaanbodem verdwijnt en ontstaat weer terwijl een continetalebodem blijft bestaan
en aangroeit. Duwkracht bij midoceanische rug als er lava uitstroomt.
Bij subductie wordt een oceanische plaat naar beneden getrokken -> trekkracht.
§2.3 Vulkanisme:
Eruptiemechanisme bepaalt de aard en vorm van een vulkaan -> ligging vulkaan ten opzichte
van een plaatgrens. Effusieve erupties: rustig, voldoende ruimte en magma komt direct in
contact met oceaanwater waardoor het stolt -> uitbreiding van rug met basalt. Explosieve
erupties: bij subductie zones, sterke uitbarsting en magma bestaat uit omgesmolten
oceaanbodem + sediment en zeewater. Er ontstaan grote druk door stroperigheid want
kraterpijp wordt geblokkeerd. Pyroklastisch materiaal -> in de lucht geslingerde materiaal
zoals vulkanisch as. Stratovulkaan lava en as rond krater hopen op. Hij kan inzakken als de
vulkaan heel explosief is -> caldera. Magma dat het aardoppervlak niet bereikt intrusies.
Hierdoor ontstaat graniet. Schildvulkaan lava loopt er rustig uit. Ontstaan door hotspots.
Continue stijging van magma, de platen bewegen en er ontstaan “gaten” in de aardkorst.
§2.4 Aardbevingen:
Bij convergente en transforme plaatbewegingen zijn de sterkste aardbevingen. Magnitude
van een aardbeving is de kracht. Schaal van Richter is een logaritmische schaal. De
intensiteit van een aardbeving is de schaal van Mercalli. Afstand tot epicentrum van aard-
beving. Hoe dieper het hypocentrum hoe kleiner de schade is. Tsunami’s ontstaan door
plotselinge bewegingen van de oceaanbodem. Als gesteente lagen worden samengeperst
gaan ze plooien. Hierdoor zijn er plooiingsgebergten. De aardkorst wordt hierdoor dikker. Er
ontstaan breuken in de aardkorst -> horsten (omhoog geduwd) en slenken (weggezakt).
§2.5 Gesloopt gesteente:
Verwering: uiteenvallen/afbraak van gesteente in kleinere delen met als restproduct grind,
zand en klei. Fysische verwering: uiteenvallen van gesteente in kleinere delen -> chemische
samenstelling veranderd niet. De 3 oorzaken voor fysische verwering:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juunbrand. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.51. You're not tied to anything after your purchase.
