Samenvatting van aardrijkskunde Wereld h.4 vwo 6 herhaling. In deze samenvatting worden alle belangrijke onderwerpen van wereld genoemd. Omdat het hoofdstuk zelf herhaling is staan echt alle belangrijke onderwerpen erin. Daarnaast worden alle belangrijke begrippen genoemd.
Aardrijkskunde
H.4 herhaling wereld
§4.1 Patronen: welvaart & welzijn:
Landen worden onderverdeeld in periferie, semiperiferie en centrumlanden. Opkomende
landen Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika -> BRIC(S)-landen. Samen vormen ze een
wereldsysteem. Verschillen in de welvaart meten:
Bruto binnenlands product per hoofd (bbp/hoofd): waarde geld verschilt daarom
kijk je naar de koopkracht. Alleen inkomsten uit formele sector, terwijl arme landen
veel informeel. Het bbp/hoofd is een gemiddeld getal, nadelen;
o Regionale ongelijkheid: arme landen -> bruto regionaal product per hoofd
(brp/hoofd). Zo zie je verschillen tussen rijk en arm veel beter.
o Sociale ongelijkheid: heel rijk of heel arm -> meten met ginicoëficiënt.
Beroepsbevolking: economische ontwikkeling hoger hoe minder in landbouwsector.
Vroeger gaven arme landen goedkope arbeidskrachten en grondstoffen. Afhankelijkheid van
grondstoffen maakt economie kwetsbaar; oogst mislukt en prijzen op markt fluctueren. Door
de uitschuiving van productie goederen/diensten, arme landen minder afhankelijk.
Welzijn meten doe je met de VN-ontwikkelingsindex; index samengesteld op koopkracht,
analfabetisme en levensverwachting. Voedzelzekerheid, gezondheidszorg en drinkwater-
voorzieningen zijn ook belangrijk. Hoe dichter index bij 1,0 hoe hoger het welzijn.
§4.2 Patronen: demografisch, cultureel & politiek:
Bevolking is onregelmatig verdeeld over het aardoppervlak -> bevolkingsspreiding:
Natuurlijke mogelijkheden: vruchtbare grond -> hoge bevolkingsdichtheid.
Ligging: relatieve ligging ten opzichte van economische gebieden
Koloniaal verleden: landen met koloniaal verleden veel bevolking kustzone.
De bevolkingsomvang in een gebied kan op 2 manieren veranderen:
Hoog geboorteoverschot: bevolkingsgroei. Vruchtbaarheid neemt in wereld af.
o Demografisch: jonge leeftijdsopbouw en een hoge kindersterfte.
o Sociaal: hoe hoger opgeleide jonge vrouwen hoe lager vruchtbaarheid cijfer.
o Cultureel: sommige culturen stimuleren het krijgen van veel kinderen.
o Economisch: meer welvaart -> minder vruchtbaarheid.
o Geografisch: arme landen hoog verstedelijkingstempo maar verstedelijkings-
graad is laag. Rijke landen daalt vruchtbaarheid en stijgt levensverwachting.
Vergrijzing -> demografische druk. Verklaring demografisch transitiemodel.
Migratie: mondiaal beweging van Zuid naar Noord. Mensen willen betere
levensomstandigheden. Arbeidsmigratie is voor werk. Van platteland naar de stad is
verstedelijking. Verstedelijkingstempo: urbanisatie, jonge stadsbevolking en groei.
Cultuurgebieden: religie en taal verspreiden in verloop van tijd. Door diffusie worden
nieuwe cultuurelementen verweven met bestaande cultuur. Geen wereldcultuur.
Democratisch gehalte: democratische landen, beperkt democratische landen waar niet alle
burgerrechten zijn en dictatoriaal; autoritair bestuur en mensenrechten niet gerespecteerd.
§4.3 Krimpende wereld:
Global village: vervlechting moderne wereld. Oorzaak: snelle ontwikkeling transport- en
communicatiemiddelen. Hierdoor krimpt relatieve afstand tussen gebieden. Tijd-
ruimtecompressie. Gevolg: relatieve ligging veranderd. T.o.v. corridor en gebieden.
Geografische mobiliteit van mensen en bedrijven verhoogt -> internationale migratie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juunbrand. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.55. You're not tied to anything after your purchase.
