Summary
Samenvatting H13 Zenuwstelsel nectar 5 vwo
- Course
- Level
Goede uitgebreide samenvatting met veel plaatjes
[Show more]
Seller
Follow
mfms10963
Content preview
H13 zenuwstelselHet centrale zenuwstelsel
_______________________________________________________________________________________
Zenuwstelsel
→ centrale zenuwstelsel: bestaat uit de neuronen van de hersenen en van het ruggenmerg
→ perifere zenuwstelsel: bestaat uit zenuwen, bundels uitlopers van neuronen
De donkere kleur (grijze stof) is afkomstig van de cellichamen van de miljarden neuronen. De lichte
kleur (witte stof) komt van myeline, een witgele vetachtige stof.
Om de hersenen te beschermen tegen ongewenste stoffen, is er een bloed-hersenbarrière, die
selectief stoffen doorlaat (actief transport). De ruimtes tussen de endotheelcellen van de haarvaten
zijn erg klein door verbindingen: tight junctions. Astrocyten spelen ook een belangrijke rol bij de
uitwisseling van stoffen tussen het bloed en hersenvocht. Astrocyten zijn gliacellen, steuncellen met
uitlopers, die een vrijwel gesloten kring rondom de haarvaten vormen.
Grote hersenen
→ bestaan uit twee helften, met elkaar verbonden via
de hersenbalk
Grote aantallen neuronen uit allerlei delen van de
hersenen geven hun informatie aan elkaar door, dat
gebeurt in het grijze deel, de hersenschors. Alle
informatie uit de omgeving gaat via zintuigen,
zenuwen, ruggenmerg en hersenstam naar de grote
hersenen. Die ordenen en verwerken de informatie.
Grote hersenen → logisch redeneren, je wil, het
bewustzijn, de geheugenfuncties en de emoties.
Hersenschors
→ de informatie gaat vanuit je gehoor in de vorm van
impulsen via hersenneuronen naar de sensorische
centra in de schors die bij het zintuig horen. In het primaire gehoorcentrum komen de impulsen
vanuit je gehoor binnen en vindt bewustwording plaats. Door het geluid te koppelen aan
geheugeninformatie in het secundaire gehoorcentrum, kun je het geluid interpreteren.
→ elke type zintuig heeft een eigen primair en secundair gebied in de schors van de linker- en
rechterhersenhelft.
vb: je tikt mee op het ritme van de muziek → je neuronen in de hersenschors bedenken die
bewegingen. Dit gebeurt in de primaire motorische schors, kleine gebieden met neuronen die
allemaal een eigen groep spieren aansturen. De secundaire motorische schors bevat informatie over
hoe de spieren hun bewegingen gecoördineerd kunnen uitvoeren zoals bij pianospelen, fietsen en
tennissen.
, Alle informatie uit je zintuigen (behalve geurinformatie) gaat via de thalamus naar je hersenschors.
Dit hersendeel selecteert welke impulsen van zintuigen naar de verschillende gebieden van de
hersenschors gaan.
Vb: alcohol stimuleert de vorming van dopamine, een stof die boodschappen van neuronen
doorgeeft. Dat veroorzaakt het ontspannen gevoel als je alcohol drinkt. Alcohol → neurotransmitter
(GABA). Doordat de alcohol langer aan zenuwcel remmende receptoren gebonden blijft wordt je
slaperig. Door GABA functioneert de thalamus minder goed.
Hypothalamus
→ betrokken bij de homeostase, onder andere door het aansturen van de hypofyse. Deze stuurt op
zijn beurt andere hormoonklieren aan die hormonen afgeven, die bijvoorbeeld stofwisseling,
voortplanting, bloeddruk en osmotische waarde van het bloed regelen.
→ bevat thermostaat voor het regelen van je lichaamstemperatuur en je biologische klok.
Kleine hersenen
→ spelen vooral een rol in het coördineren van bewegingen. De coördinatie vindt plaats in nauwe
samenwerking met de grote hersenen, hersenstam en het ruggenmerg.
Hersenstam
→ bestaat uit de middenhersenen, de pons en het verlengde merg.
→ spelen een rol bij reflexen met betrekking tot zien en horen. De pons verbindt grote en kleine
hersenen en is een tussenstation tussen het evenwichtszintuig in je middenoor en de kleine
hersenen. Het verlengde merg is het overgangsgebied van de hersenen naar je ruggenmerg → hier
kruisen de zenuwbanen → linkerhelft krijgt informatie uit rechterlichaamshelft. Het verlengde merg
bevat regelcentra voor ademhaling, hartslag, slikken, hoesten, slapen en andere vitale functies.
→ uit de hersenen komen twaalf paar hersenzenuwen. Op de zwervende zenuw na (maakt
verbindingen met verteringsklieren, hart en longen) bevinden ze zich allemaal binnen het gebied van
het hoofd of de hals
Ruggenmerg
→ uit het ruggenmerg ontspringen 31 paar ruggenmergzenuwen die verbinding maken met de
organen in je romp en je ledematen. In het deel aan de rugzijde bevinden zich de uitlopers van
sensorische neuronen, die impulsen vanuit de zintuigen naar het ruggenmerg voeren. In dit deel
bevindt zich een verdikking met de cellichamen van de sensorische neuronen bij elkaar: spinaal
ganglion. Het deel aan de buikzijde bevat de uitlopers van motorische neuronen, waarlangs impulsen
vanuit het ruggenmerg naar de spieren gaan.
→ buiten het ruggenmerg liggen aan beide zijden de grensstrengen met zijn eigen zenuwknopen
ofwel ganglia. De motorische neuronen in het ruggenmerg maken contact met de neuronen in de
grensstrengen die de impulsen verder vervoeren naar organen als longen, hart, lever en urineblaas.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mfms10963. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.45. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
55628 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now