Samenvatting Antropologie en sociaal werk, ISBN: 9789001865245 samenleving en diversiteit
7 views 0 purchase
Course
Samenleving en diversiteit
Institution
Hogeschool Windesheim (HW)
Book
Antropologie en sociaal werk
In deze samenvatting komen hoofdstuk 1,3,4,5,6 en 7 naar voren. Ik heb het boek Antropologie en Sociaal werk van John ter Horst samengevat. Alle aspecten komen puntsgewijs naar voren en de samenvatting bestaat uit 49 pagina's. Ik heb met deze samenvatting een 8.2 gehaald voor het tentamen.
Samenvatting Samenleving en diversiteit
Hoofdstuk 1 – De sociaal werker als antropoloog
1.1 Casus: een antropoloog op veldwerk
- Yanomamö
o Indianenstam
o Het huwelijk waar de stam de voorkeur aan geeft is dat met een dochter of zoon van
een oom van moeders kant of met een zoon of dochter van een tante van
vaderskant.
o ‘Slash and burn’
Om de zoveel tijd wordt een deel van het regenwoud afgebrand om het
vervolgens te gebruiken voor het verbouwen van gewassen. Door
voortdurend te verhuizen zorgt men ervoor dat de grond niet uitgeput raakt.
o Napoleon Chagnon
Antropoloog die zich verdiept in deze stam
Heeft een boek geschreven en een film (A Mann Called ‘Bee’) gemaakt over
zijn jarenlange verblijf bij de Yanomamö
1.2 Culturele antropologie
- Culturele antropologie is als wetenschap ontstaan ten tijde van de industriële revolutie en
de daarmee gepaard gaande koloniale expansie.
- Eerst werden de kolonies alleen aangewend als handelspost, maar na 1850 gingen de
moederlanden zich steeds meer inlaten met het bestuur van de kolonies.
o Ze konden ook politieke invloed op het land krijgen.
o Deze tweede periode van kolonisatie (na 1850) wordt het modern imperialisme
genoemd.
o Drie motieven modern imperialisme:
Behoefte aan grondstoffen
De afzetmarkt
Het opbouwen van een groot koloniaal rijk
1.3 Cultuur
- Culturele antropologie
o Kolere = cultuur
o Antropos = mens
o Logos = wetenschap
o Een cultureel antropoloog bekijkt de mens als cultureel wezen
- Cultuur verwijst naar het algemene patroon van menselijke activiteit en de symbolische
structuren die deze activiteit een zekere betekenis geven.
- Cultuur: alles wat door de samenleving wordt voortgebracht, zowel materieel als
immaterieel.
- Overeenkomende kenmerken van het begrip cultuur:
o Cultuur is aangeleerd
, Aangeleerd door sociale omgeving
Vooral de natuurlijke omstandigheden waarin mensen moesten overleven
bepalen de basis van de leefregels, de zeden en gewoonten, normen en
waarden van groepen.
Cultuur is uiting van hoe wij betekenis geven aan de wereld om ons heen
(dit is nodig om de wereld om ons heen te begrijpen. Dat is een universele
behoefte van de mens. Om het onverklaarbare verklaarbaar te maken. Om
het onbeheersbare beheersbaar te maken).
o Cultuur is aan verandering onderhevig
De leefomstandigheden van groepen zoals de Yanomamö konden in de loop
van de tijd veranderen, waardoor de leefregels, normen en waarden mee
veranderden.
Vooral de globaliserende wereld met zijn nadruk op open grenzen en vrij
verkeer van goederen, diensten en mensen, heeft culturen over de hele
wereld sterk veranderd.
Creolisering van culturen: door de wederzijdse beïnvloeding van culturen,
ontstaan een nieuwe samengesmolten cultuur.
Transnationale identiteit: migranten zijn betrokken en loyaal met
verschillende landen (bijv. Marokkaanse Nederlander)
o Cultuur is situationeel bepaald
In complexe industriële samenlevingen bestaan er vele subculturen en
behoor je als mens dus tot meerdere groepen. Zo ben je een familielid,
student, lid van een sportvereniging en behoor je misschien ook tot een
kerkgenootschap. Al deze subgroepen hebben een eigen cultuur opgebouwd
en verwachten dat je je gedrag aanpast aan de ‘codes’ van de verschillende
subculturen.
Je bent cultureel gezien iemand anders in verschillende situaties.
1.4 Veldwerk en participerende observatie
- Emic-perspectief
o Als een antropoloog zich langdurig onderdompelt in het leven van een ver vreemd
volk en daarmee van binnenuit bestudeerd (Bronislaw Malinowski was de eerste die
dit deed)
o De emic-benadering gaat uit van het bestuurde binnen het systeem van een cultuur
en de structuur daarbinnen, maar niet het systeem als zodanig. Hierbij kunnen we
ook spreken van het ‘insidersperspectief’ dat uitgaat van onderzoek vanuit de
persoonlijke ervaring of de cultuur waar de onderzoeker deel van uitmaakt.
- Participerende observatie
o Participeren = meedoen
o Observatie = waarnemen
o Door actief mee te doen aan het normale leven probeert de veldwerker het
vertrouwen te winnen van de lokale bevolking en te bereiken dat hij het sociale
leven zo ‘authentiek’ mogelijk kan waarnemen.
o Frontstage en backstage identiteiten
De frontstage-identiteit is de publieke identiteit die mensen graag laten zien,
een identiteit die mensen graag laten zien, een identiteit die er
mogelijkerwijs positiever uitziet dan het geval is.
, De backstage-identiteit van iemand is de privé-identiteit, die mensen liever
voor zichzelf houden en niet zo snel laten zien. Over het algemeen geldt de
regel dat hoe langer je verblijft in een bepaalde gemeenschap, hoe meer
kans je hebt om door te dringen tot de backstage-identiteit van mensen. Om
deze reden moeten antropologen ook minimaal een jaar in een
gemeenschap verblijven.
o Observatie is bewust kijken hoe iets gebeurt of hoe iemand zich gedraagt. Je kunt
niet observeren zonder waar te nemen.
Je wilt een bepaald persoon of een bepaalde situatie observeren en daarom
ga je opzettelijk gebruikmaken van je zintuigen.
Observeren heeft altijd een bepaald doel, bijvoorbeeld een oplossing vinden
voor de situatie.
Tijdens een observatie zul je doelgericht waarnemen en je bepaalt voor de
observatie op welke punten je wilt gaan letten, wat betekent dat je
systematisch waarneemt.
Observatie kan gestructureerd of ongestructureerd en participerend of niet-
participerend zijn.
Een antropoloog maakt vaak gebruik van gestructureerde
observatieschema’s, dat wil zeggen dat hij van tevoren heeft
vastgesteld welke levensterreinen hij gaat observeren.
Participerende observatie wordt vooral gebruikt in explorerend
onderzoek en om toegang te krijgen tot onbekende populaties.
Het doel van participerende observatie is te onderzoeken of mensen
hetzelfde doen als dat ze zeggen. Een sterk punt van participerende
observatie is dat de onderzoeker niet blind vaart op wat
respondenten hem op één moment vertellen.
1.5 Thick description en het wezen van de ander
- Thick description:
o Het geven van een uitgebreid beeld van omstandigheden, situaties, mechanismen
en andere relevante onderwerpen binnen het onderzoek door middel van
veelomvattende en gedetailleerde beschrijvingen
o Observaties in het veldwerk in wisselwerking met de omgeving worden in een
dagboek beschreven.
o Is een manier om een bepaalde externe validiteit te bereiken. Door een fenomeen in
voldoende detail te beschrijven, kan men namelijk kijken of de bevindingen ook op
andere tijden, situaties en mensen toepasbaar zijn.
- Het wezen van de Ander
o Een belangrijke taak van een antropoloog is om tot het wezen van de mens en zijn
omringende samenleving door te dringen en zijn gevoeligheden boven tafel te
krijgen. De antropoloog is daarbij een nieuwgierig, open figuur die zich verwondert,
in plaats van oordeelt.
o Door actief mee te doen in het dagelijks leven van iemand probeert de antropoloog
zich in te beelden hoe het is om de Ander te zijn. cruciaal daarbij is het hebben van
empathie.
1.6 Veldwerk en outreachend werken
, - Thomas Chalmers
o Belangrijke grondlegger outreachend werken.
o Hij raadde de armen af om een beroep te doen op de institutionele armenzorg (poor
relief), omdat hij ervan overtuigd was dat onderlinge buurtsolidariteit en
opvoedondersteuning door sociaal werkers veel effectiever zouden zijn dan de
‘aalmoezen’ die de overheid ze gaf. In zijn ogen vormden die enkel aanleiding om
steeds meer te vragen en de eigen inzet achterwege te laten.
o Wat nodig was, was een actieve binding met de gemeenschap die, zo meende hij,
door sociale vaardigheden aan te leren zelf de problemen wel aan kon pakken.
o ‘help to help themselves’
o ‘friendly visitors’
Vaak sociaal werkers
Normatief sociaal werk, waarbij de sociaal werker vanuit een superieure
positie de cliënten ‘beschaafder’ probeerde te maken.
- On the origin of species
o Charles Darwin
o Werd door de eerste antropologen als het wetenschappelijke bewijs beschouwd
voor de gedachte dat de westerse beschaving verreweg het meest superieur was
- ‘Eropaf’
o De tegenwoordige benaming van outreachend werken
o Bij de eropaf-methode horen de begrippen: ‘outreachend werken’, ‘achter de
voordeur’ en ‘bemoeizorg’.
o Staat voor een visie op de hulp- en dienstverlening die een breuk vormt met het
recente verleden. In plaats van af te wachten wie erop het spreekuur komt, stappen
sociaal werkers nu letterlijk vanachter hun bureau vandaan om mensen gevraagd en
ongevraagd hulp te bieden.
o Sociaal werkers die volgens deze methode werken, staan voor de opgave balans te
vinden tussen passieve en actieve grondrechten
Enerzijds dienen zij de autonomie van de burgers te respecteren en op
gepaste afstand te blijven.
Anderzijds worden zij geacht hun zorgplicht op te pakken bij burgers die de
aansluiting bij de maatschappij dreigen te verliezen.
- Edward Burnett Tylor
o Had een sterke evolutionistische kijk op culturen, en religie in het bijzonder, en
introduceerde de term animisme, voor wat hij zag als de eerste stap in de
ontwikkeling van religies.
Een animist gelooft in het bestaan van goede en kwade geesten, die kunnen
huizen in onder meer bomen, dieren en gebruiksvoorwerpen. Deze geesten
moesten goed gestemd worden door ze offers te brengen, het houden van
rituelen en rituele dansen, en het in acht nemen van taboeregels.
o Boek primitive culture
Theorie die bekend is komen te staan als monogenetisch evolutionisme,
waarbij hij stelde dat elke cultuur een evolutie doormaakt via verschillende
stadia.
o Uiteindelijke conclusie:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kyarabeunk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.84. You're not tied to anything after your purchase.
