Inleiding in de ontwikkelingspsychologie (6471ONTW)
Summary
Samenvatting "Inleiding in de Ontwikkelingspsychologie" - Universiteit Leiden (22/23)
8 views 1 purchase
Course
Inleiding in de ontwikkelingspsychologie (6471ONTW)
Institution
Universiteit Leiden (UL)
Book
Developmental Psychology 2/e
Deze samenvatting gaat over het vak "Inleiding in de Ontwikkelingspsychologie" en behandeld zowel de colleges als de belangrijkste onderwerpen uit het boek "Developmental Psychology". Belangrijke begrippen zijn duidelijk gemarkeerd en er is gebruik gemaakt van afbeeldingen en tabellen.
De belangrijkste onderwerpen die ook tijdens colleges zijn besproken
March 6, 2023
30
2022/2023
Summary
Subjects
ontwikkelingspsychologie
pedagogische wetenschappen
samenvatting
universiteit leiden
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
More summaries for
PYC4805 EXAM PACK 2024/2025
PYC4805 EXAM PACK 2024
CH 2 PSYCOLOGY 1001 NOTES
All for this textbook (16)
Written for
Universiteit Leiden (UL)
Pedagogische Wetenschappen
Inleiding in de ontwikkelingspsychologie (6471ONTW)
All documents for this subject (51)
Seller
Follow
rose-lynnvandersteen
Content preview
Tentamen Ontwikkelingspsychologie
College 1 (H1 & H2)
HOOFDSTUK 1
Ontwikkelingspsychologie
Hoe ontwikkelen mensen (kinderen) zich op psychologisch vlak?
Hoe hangen vroege gebeurtenissen/ontwikkelingen samen met latere uitkomsten?
Hoe kunnen we deze inzichten toepassen?
Veranderingen en tijd zijn belangrijk
Nature vs. Nurture
Nature: nativisme -> het idee dat ontwikkeling voornamelijk wordt bepaald door erfelijke factoren
Nurture: empirisme -> het idee dat ontwikkeling voornamelijk wordt bepaald door
omgevingsinvloeden
Continue vs. Discontinue ontwikkeling
Continue ontwikkeling: patroon van ontwikkeling waarin vaardigheden geleidelijk en soepel
veranderen
Discontinue ontwikkeling: patroon van ontwikkeling waarin veranderingen plotseling optreden,
resulterend in kwalitatief verschillende wijzen van ontwikkeling (trapsgewijs)
Siegler: ontwikkeling verloopt door elkaar, er is niet één manier
Kritieke en sensitieve periode
Kritieke periode: een periode van ontwikkeling (leeftijdsfase) waarin specifieke ontwikkeling
noodzakelijk zijn voor verdere normale ontwikkeling
Sensitieve periode: een periode van ontwikkeling (leeftijdsfase) waarin specifieke ontwikkeling
belangrijk zijn voor een normale ontwikkeling, dus -> verder normale ontwikkeling kan nog steeds!
Domein-algemene of domein-specifieke ontwikkeling
Domein-algemene ontwikkeling: idee dat ontwikkeling impact kan hebben op een breed scala aan
vaardigheden
Domein-specifieke invloed: idee dat ontwikkeling van verschillende vaardigheden onafhankelijk is en
maar een kleine impact heeft op vaardigheden in andere domeinen
Plaats van ontwikkelingsverandering
Wat verandert er bij ontwikkeling?
,Niveaus van uitleg (levels of explanation): de manier die we kiezen om psychologische vermogens te
beschrijven (en ontwikkeling hiervan). Niveaus kunnen biologisch, gedragsmatig, sociaal of
emotioneel zijn.
Manier kiezen die het meest nuttig is voor de situatie
- VB: baby lacht voor de eerste keer -> sociaal niveau meest nuttig om te omschrijven hoe
dit tot stand komt (baby’s leren glimlachen bij oogcontact)
Vaak gaat het wel om een combinatie van meerdere factoren
Individuele eigenschappen en contextuele invloeden
Verschillende ontwikkelingspaden kunnen voorkomen in de mate dat individuen worden beschouwd
als atypisch te ontwikkelen
Individuele variatie komt ook voor binnen typische (en atypische) ontwikkeling
VB: een agressief kind zoekt eerder contexten op waar de agressie geuit kan worden -> dus
eerder karate gaan doen dan bij een schaakclub gaan
Maar: het agressieve gedrag zou wel verminderen als je ze bij een schaakclub zou zetten
Studie naar verschillende gedragingen van kinderen wanneer ze geconfronteerd worden met
situationele uitdagingen of risico’s voor gezonde ontwikkeling
Verschillende vormen van risico’s zoals biologisch (ziekte) en omgeving (inkomen ouders).
Kinderen reageren hier ook verschillend op:
- Vele hebben ontwikkelingsproblemen
- Bij andere sprake van ‘sleeper’ effect: lijken nu geen problemen te hebben maar die
ontwikkelen zich later pas
- Anderen ervaren weinig tot geen problemen (nu en later)
Onderzoek naar deprivatie op jonge leeftijd (p. 7-8)
- Deprivatie voor 6 maanden is minder gevaarlijk voor cognitieve ontwikkeling dan na 6
maanden (geldt ook voor taal en hechting)
Culturele contexten
De cultuur waarin je opgroeit heeft invloed op je ontwikkeling
Vergelijken ontwikkeling tussen culturen niet alleen waardevol om te kijken hoe ontwikkeling
kan variëren, maar geeft ook de rol van omgeving aan bij ontwikkeling van bepaalde
capaciteiten
Basisvaardigheden kunnen zelfs al verschillen tussen culturen
Ecologisch perspectief
Het ecologisch perspectief: benadrukt het belang van het begrijpen van niet alleen de relatie tussen
organismen en verschillende omgevingssystemen, maar ook de relatie tussen dergelijke systemen
Bronfenbrenner: beschrijft de lagen van omgevings- of contextuele systemen die invloed hebben op
de ontwikkeling van een kind
Microsysteem: omgeving waarin het kind leeft en interacteert met mensen die dicht bij hen
staan (bijv. ouders)
Mesosysteem: relaties tussen componenten van microsysteem (bijv. relatie ouders-school)
Ecosysteem: instellingen die de ontwikkeling van een kind kan beïnvloeden maar waarmee
het kind grotendeels indirect contact heeft (bijv. het werk van ouders)
, Macrosysteem: ideologische en institutionele patronen van een bepaalde cultuur of
subcultuur
Chronosysteem: deze vier systemen veranderen met de tijd (bijv. puberteit, oorlog, scheiding
ouders)
Lifespan perspective
Levensduur perspectief: een kijk op ontwikkeling als een proces dat continu doorgaat (van baby, tot
volwassenen, tot bejaard)
Age cohort effect: mensen geboren in dezelfde generatie delen dezelfde historische
ervaringen (bijv. Tweede Wereldoorlog)
Psychologie en ontwikkelingspsychologie
Ontwikkelingspsychologie is een centraal onderzoeksgebied -> cruciaal voor andere
onderzoeksgebieden
HOOFDSTUK 2
Behaviorisme
Behaviorisme (begin 20e eeuw): stroming die de rol van leren in menselijk gedrag benadrukte en
probeerde gedrag in dergelijke termen te beschrijven (bijna uitsluitend gericht op ‘nurture’)
Klassieke conditionering: een vorm van leren waarbij twee stimuli herhaaldelijk samen worden
gepresenteerd totdat individuen leren reageren op de onbekende stimulus op dezelfde manier
waarop ze reageren op de bekende stimulus
Angst (little Albert)
Voorkeuren en aversies
Operante conditionering: een vorm van leren die afhangt van de gevolgen van gedrag; beloningen
verhogen de kans dat gedrag zich herhaalt, terwijl straf de kans verkleint
Vrijwillig gedrag
Maturational theory (Gesell & McGraw)
Rijpingstheorie (maturational theory): een vroege benadering om ontwikkeling te verklaren in
termen van rijpingsschema's, vooraf bepaald door genetische overerving
Evolutie geeft ons een ‘biologische agenda’ in ons DNA
Door deze ‘agenda’ zullen vaardigheden vanzelf tevoorschijn komen in een vaste volgorde
Psychodynamic approach
Psychodynamische theorie (Freud): ontwikkeling vindt plaats in discrete stadia en wordt grotendeels
bepaald door biologisch gebaseerde drijfveren die worden gevormd door ontmoetingen met de
omgeving en door de interactie van de drie componenten van de persoonlijkheid: id, ego en
superego
Id: instinctief, trekt zich niets aan van regels en verwachtingen (geheel onbewust)
Superego: grotendeels onbewust, gevormd door cultuur, opvoeding, en religie
Ego: grotendeels onbewust, balanceert id en superego met de “echte wereld” (verdedigt)
Psychosociale theorie (Erikson): ziet kinderen zich door een reeks stadia ontwikkelen, grotendeels
door taken uit te voeren waarbij ze in interactie zijn met hun sociale omgeving
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rose-lynnvandersteen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
