Class notes
College aantekeningen Introductie Gedragswetenschappen
- Course
- Institution
Uitgebreide aantekeningen van de hoorcolleges van het vak introductie gedragswetenschappen.
[Show more]
Seller
Follow
ajponsteen
Content preview
Anne Ponsteensv hoorcolleges intro gedragswetenschappen
Hoorcollege 1 - mensbeeld en biologisch perspectief (adaptatie, erfelijkheid en
omgeving)
- gedrag komt tot stand mbv verschillende invloeden, sommige gedragingen zijn
voorgeprogrammeerd, andere vrijwel niet, en weer andere zijn aan te leren
- Verhouding individu-samenleving: is de samenleving resultaat van gedrag van
individuen of lokt een samenleving juist bepaald gedrag uit? → wat waar is, is
onbekend maar die wisselwerking tussen samenleving & individu gaan we mee bezig
- schema/schemata = organiserende/sturende cognitieve structuren
- Er zijn verschillende uitgangspunten die menselijk gedrag/mensbeelden verklaren:
- belangrijk: zijn veel verschillen en overeenkomsten tussen de mensvisies en ze
bevatten allemaal een kern van waarheid, maar ze zijn ook onvolledig en eenzijdig
(en daarmee soms tegenstrijdig), samen kunnen ze een completer beeld vormen
Biologisch-adaptieve me
- Evolutionair perspectief; kenmerken/eigenschappen hangen samen met overgeërfde
genen → genetische variatie heeft invloed op kenmerken/eigenschappen, gunstige
variaties/mutaties vergroten de overlevingskans en worden dus behouden
- menselijke evolutie is langzaam (door trage voortplanting), menselijke soort heeft
veel overeenkomsten met andere diersoorten (evolutie bouwt voort op het oude)
maar er zijn ook verschillen (evolutie creëert nieuwe dingen). VB is het drievoudige
brein: reptielenbrein met de instincten, zoogdierenbrein met de emoties en het
nieuwe brein met het analytische vermogen van mensen
- Psychologische eigenschappen zijn biologische aanpassingen aan uitdagingen uit de
omgeving. wordt vooral gekeken naar eigenschappen die over culturen heen
consistent zijn (als deze verschillen zijn ze kenmerkend voor de cultuur, niet de mens
an sich) → vb consistente eigenschap: afleiden van emoties, samenwerking etc.
- seksuele partnerselectie is belangrijk in dit perspectief want dat bepaalt de
genenoverdracht, dus wie kiezen mensen als seksuele partner?
, Anne Ponsteen
- Zijn verschillende rollen: vrouwen investeren meer in een zwangerschap (dragen het
kind + meer zorg) waardoor zij heel kieskeurig zijn, zoeken iemand die betrouwbaar
en betrokken is. Mannen investeren minder in ouderschap en zijn daarom meer
geneigd naar meerdere relaties + zijn meer met elkaar in competitie (Trivers 1972)
- Verschillende instelling zorgt voor conflict tussen de seksen → resulteert in seksuele
jaloezie: vrouwen worden emotioneel ontrouw en mannen worden seksueel ontrouw
- Kritiek theorie: heteroseksueel ingericht, bevestiging stereotypen (rechtvaardiging
huidige verhoudingen), puur biologisch ingericht en posthoc verklaringen (achteraf)
- Nature-nurture debat: wat is de rol van aangeboren en aangeleerde factoren in
gedrag? zijn psychologische kenmerken erfelijk? Belangrijk debat voor de validiteit
van uiteenlopende basale mensvisies + aanpak van individuele/sociale problemen
- Erfelijkheid = overdracht informatie tussen generaties via genen, verschil individuele
en soortelijke erfelijkheid
- Omgeving/milieu = 1.Prenataal: hormonen/chemische stoffen (vb omstandigheden
zwangerschap) 2.Postnataal: opvoeding, omstandigheden, sociaal-structureel
(opbouw leven/netwerk), cultureel
- Erfelijkheid is predispositie (aanleg) maar niet onvermijdelijk: omgeving heeft ook een
rol en kan ervoor zorgen dat de erfelijkheid niet tot uiting komt, kan ook andersom:
1.genetische aanleg komt tot uiting via de omgeving (alcoholisme/antisociaal gedrag)
2.omgevingsinvloed hangt af van de genetische aanleg (artistiek talent, taal leren)
- Onderzoek schizofrenie: 15% bevolking heeft de genen, bij 1% tot uiting→omgevings
factoren moeten de genen wel triggeren om schizofrenie te kunnen krijgen (1)
- Erfelijk materiaal kan veranderen door genetische schade (vb UV straling, chemische
stoffen etc) maar ook dieet/levensstijl, stress doen veel (geen verandering erfelijk
materiaal maar wel andere aansturing van genen. Als laatst epigenetica: verandering
in fenotype. hongerwinter (ondervoeding zwangerschap) verandering fysiologie (2)
- De mate van erfelijkheid geldt niet op individueel niveau maar voor de populatie
- genetica gaat soms teniet onder invloed van de omgeving (vb relatie welvaart en
overgewicht → hele arme/welvarende landen geen invloed, omgeving overheerst)
Hoorcollege 2 - Omgeving en leren - behavioristisch perspectief
- mensen blijven hun hele leven lang gedrag leren, omgeving is hierbij erg belangrijk
(gedrag huisdieren maar ook genderidentiteit of emoties)
- behaviorisme is ook wel bekend als de leertheorie en gaat over het gedrag van
mensen maar ook dieren
- De kern is dat al het gedrag gebaseerd is op ervaring en een uiting van de
leeromstandigheden + enkel observeerbare processen (geen innerlijke processen)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ajponsteen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.83. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now