Summary
Samenvatting Hoofdstuk 10 Immuno en targeted-therapie
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting hoofdstuk 10 uit Oncologie, handboek voor verpleegkundigen en andere hulpverleners (van Spil et al., 2013).
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
lisabijker
Content preview
Oncologie, handboek voor verpleegkundigen en anderezorgverleners.
Hoofdstuk 10: Immuno- en targeted therapie, P. 199-125
10.1 Inleiding
- Kankercellen kunnen door immuunsysteem worden opgeruimd, maar kunnen ook
overlevingsstrategieën ontwikkelen om hieraan te ontsnappen en te groeien en
vermenigvuldigen.
10.2 Genetica
- Leer van erfelijkheid: wetenschap van erfelijk overdraagbare menselijke eigenschappen.
- 1953: ontdekking DNA (desoxyribonucleïnezuur).
- DNA in menselijke celkern: 22.000 genen die op chromosomen zitten.
- Door complexe processen: genen getransformeerd tot eiwitten & enzymen noodzakelijk voor
lichaamsfuncties.
- Genetische informatie overdragen aan andere cellen: mitose en meiose (celdeling en reproductie
erfelijkheid).
10.2.1 Relatie tussen genetica en kanker
- >4000 ziekten ontstaan tgv genetische veranderingen.
- Regelgenen: klein gedeelte genen, sturen gedrag aan van een cel (oa deling & functie).
- Mutatie in deze genen = normaal celgedrag verstoord (interne en externe factoren).
- Genen veranderen & gewone cellen worden kankercellen = aanmaak andere eiwitten en
enzymen.
- Tumoreiwit = veranderd eiwit, komt tot expressie op de celmembraan = tumorantigeen >
kankerellen worden mogelijk herkenbaar voor immuunsysteem.
- Tumormarkers: vrijgekomen tumorantigenen in het bloed.
10.3 Immunologie
- Immunologie: wetenschap die de biologie van het immuunsysteem bestudeerd.
- Onderzoek heeft relatie immuunsysteem, immuunrespons (afweer) en kanker aangetoond.
10.4 Het immuunsysteem
- Netwerk tussen gespecialiseerde organen, cellen en celproducten > interactie hiertussen
beschermt het lichaam tegen lichaamsvreemde stoffen (vreemde micro-organismen en
lichaamseigen veranderende cellen) door hierop te reageren.
Kan ook reageren op bepaalde (lichaamsvreemde) eiwitten.
- Alle cellen hebben antigenen (karakteristieken) op hun celmembraan (celoppervlak), worden
door afweersysteem herkend als lichaamseigen, lichaamsvreemd of veranderd lichaamseigen.
Herkenning lichaamseigen: systeem niet gestimuleerd om te reageren.
Lichaamsvreemde of veranderde lichaamseigen: gestimuleerd om immuunrespons op gang
te brengen en stoffen te vernietigen.
- 3 stappen bij de afweerreactie van belang:
Herkenning antigenen als lichaamsvreemd of lichaamseigen;
Mobiliseren van afweer tegen lichaamsvreemde antigenen;
Feitelijke vernietiging van dit antigeen (of de dragende cel).
10.4.1 Organen van het immuunsysteem
- Bestaan uit lymfoïd weefsel.
Thymus, milt, plaques van Peyer in de darm, alle lymfeklieren, tonsillen en beenmerg.
, Reservoir voor leukocyten, in het bijzonder lymfocyten.
- Alle organen in verbinding mbv lymfevaten en bloedvaten > alle immuun cellen snel van ene
naar andere orgaan.
- Lymfeklieren: samenkomen lymfe- en bloedvaten: voortdurende filtering lymfe en bloed +
opruimen lichaamsvreemde stoffen.
- Immuunrespons: leukocyten (geproduceerd in ‘tijden van nood’) worden vermenigvuldigd -
vooral de lymfocyten – en via de bloedbaan zoeken ze naar de ‘besmetting’ en proberen deze
onder controle te krijgen.
10.4.2 Cellen van het immuunsysteem
- Omvatten alle leukocyten.
- Oorsprong leukocyten in pluripotente stamcel in beenmerg.
- Hematopoëse: ontwikkeling stamcel naar bloedcel.
- Stamcellen vermenigvuldigen en rijpen uit tot 2 soorten voorlopercellen: myeloïde en lymfoïde
voorlopercellen.
- Myeloïde voorlopercellen vermenigvuldigen en rijpen verder uit tot granulocyten en monocyten.
Granulocyten: bestaan uit basofielen/mestcellen, eosinofielen en neutrofielen.
Primaire rol: bestrijden bacteriële infecties.
Eosinofielen en basofielen/mestcellen: rol bij allergische reacties.
Monocyten: uit beenmerg, rijpen in weefsels uit tot macrofagen en dendritische cellen > in
staat antigenen te presenteren.
Macrofagen: ook cellen/celproducten opruimen en lichaamsvreemde cellen doden
zonder bijkomende noodzaak van antigeenherkenning.
- Lymfoïde voorlopercellen vermenigvuldigen en rijpen uit tot B-lymfocyten, T-lymfocyten en NK-
cellen (naturalkillercellen).
B-lymfocyten: maken na differentiatie tot plasmacellen antilichamen aan specifiek voor
antigenen > vernietigen lichaamsvreemde stoffen.
Behoren tot verworven immuunsyteem.
Aanmaak antilichamen = humorale immuniteit.
T-lymfocyten: behoren tot verworven immuunsysteem:
T-helpercellen: brengen na presentatie antigeen (door macrogaaf/dendritische cel)
immuunrespons op gang door oa cytokinen te produceren.
T-regulatoire cellen: in staat om proces van immuunrespons te dempen of stoppen.
Cytotoxische T-cellen: gericht op tumorspecifieke antigenen & virusgeïnfecteerde cellen.
Aanmaak en vernietiging door deze cellen = cellulaire immuniteit: ene cel vernietigd
andere.
NK-cellen: in staat om breed scala aan afwijkende cellen te doden.
A-specifieke killercellen gericht op virusgeïnfecteerde cellen en tumorcellen.
Behoren tot aangeboren immuunsysteem.
10.4.3 Celproducten van het immuunsysteem
- Cytokinen: bij productie zorgen ze voor aanmaak en uitrijping lymfocyten, sturen aantal
immuunprocessen aan.
Signaalfunctie voor cellen en organen van immuunsysteem, doel: immuunrespons op gang
brengen tegen lichaamsvreemde stoffen.
Leukocyten door hele lichaam verspreid > in ‘tijden van nood’ cytokinen geproduceerd in elk
orgaan(systeem) van het lichaam > bij aanmaak grotere hoeveelheden cytokinen
verschillende orgaanfuncties verstoord > bijwerkingen.
- Cytokinen bestaan uit interferonen, interleukinen, tumornecrosefactor (TNF) en
hematopoëtische groeifactoren.
Cellen, organen en cytokinen zorgen voor immuniteit en verdediging tegen lichaamsvreemde
stoffen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisabijker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.29. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50990 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now