Hofcultuur
Het christendom is nog steeds de norm, maar wordt uit een andere hoek bekeken.
Sleutelbegrippen in het humanisme zijn zelfontplooiing en -ontwikkeling, autonomie (n de
betekenis van vrijheid en het streven naar een goed en mooi leven), verantwoordelijkheid,
kritisch denken, gelijkwaardigheid en humaniteit. Het humanisme is voor de aanhangers
geen vrijblijvende theorie maar een levenspraktijk.
Antropocentrisme is het idee dat de mens het middelpunt van het bestaan is. De mens is in
het antropocentrisme de norm. De waarde van al het andere - levende of niet levende natuur
- wordt afgemeten aan het nut dat het de mens dient of de verhouding waarin het tot de
mens staat.
Klassieke filosofen
Aristoteles: Erkenning van de waarde van de waarneembare wereld. Ontwikkeling van de
logica en nadruk op empirische bestudering van de wereld (basis voor de moderne
wetenschap).
Plato: Ideeënwereld tegengesteld aan de inferieure materiële wereld. Geest staat tegenover
materie. Theoretisch onderzoek.
Plotinus: Neoplatonisme. Met grote nadruk op het bestuderen van de Godheid/het Ene
(oneindig, bron van alle bestaan).
Klassieken kennen en in je huis hebben = statussymbool
- Kennis van klassieken laat zien dat je beleerd bent, dat wordt op prijs gesteld
- Symbolisch gebruik van de mythologie kan nadruk leggen op bepaalde
eigenschappen (deugden of macht) wat bijdraagt aan je status.
- Heldere structuur van de classicistische architectuur duidt op orde en beheersing van
de natuur/wereld/ enz.
- Mecenaat en verzamelen van kunst getuigen van beschaafdheid →
statusverhogend
Klassieken ook een excuus
Vooral in rijke villa’s: zalen gevuld met taferelen met (half)naakte mythologische personages.
Het idee was dat naaktheid mocht, omdat het niet ging om werkelijke mensen, maar om
goddelijke, niet bestaande personages. Maar de vraag is of sommige van deze afbeeldingen
niet meer als lustobjecten dienden.
Humanisme voert nieuwe tijd
Het humanisme luidt het begin van de moderniteit en de dominantie van de rede. Het
bovennatuurlijke verklaringsmodel van de kerk uit de middeleeuwen domineert niet meer,
maar men is er niet minder gelovig om.
De synthese tussen aristoteles en het christendom is al tot stand gebracht door thomas van
aquino (13e eeuw). Hij stelt dat de waarheden van de rede en het geloof niet verschillend
, zijn, omdat ze beide van God afkomstig zijn en elkaar dus niet kunnen tegenspreken. De
humanist Marsilio Fincino (15e eeuw) doet daar nog een schepje bovenop. Zijn opvattingen
zijn gebaseerd op het gedachtegoed van verschillende klassieke filosofen.
De humanisten vinden in de klassieke oudheid absolute maatstaven waarnaar culturele en
in feite alle menselijke activiteiten kunnen worden beoordeeld. Daardoor komen individuele
prestaties en intellectuele bekwaamheid centraal te staan. Individualisme en naturalisme
essentiële kenmerken van deze periode. Ieder mens heeft recht op vrij leven, vrijheid en het
nastreven van geluk.
Meer factoren:
- Ontdekkingsreizen en veel contact met Oriënt (weelde en absolutisme)
- Handel → rijkdom voor burgerelite, meer geletterdheid.
- Boekdrukkunst → verspreiding ideeën, afbeeldingen
Hof en cultuur
Macht steeds meer bij het hof. Eindpunt is absolutisme.
Macht: politiek, economisch, culturele macht ligt bij het hof. Verband: culture and power
(status, verstevigen macht)
Het hof: Wereldlijk of geestelijk (bijv. Paus)
Paleizen steeds groter: Architectuur, beeldende kunst, muziek, dans en theater. Ook grote
tuinen en parken (voor de jacht)
Hoffeesten met vermaaksfunctie, maar vooral vanwege status en politiek.
Hofkunstenaars of werken in opdracht.
Hof en hoveling
Castiglione De hoveling (standaard werk)
Ideaalbeeld van de hoveling:
- Niet alleen meer militaire taken (ridder/soldaat) → lichaam en geest
moeten in harmonie zijn
- Geest: klassieke opvoeding (artes liberales). Veelzijdig: daarom omringt de vorst zich
met kunstenaars, musici, dansers enz. Hoveling moet het ook deels kunnen (muziek,
poëzie en dans) kunst verzamelen interesse in de wetenschap.
- Lichaam: sport (jagen, paardrijden enz.)
Het cultiveren van schoonheid was ook een van de idealen van de niversele menst
uit die tijd.
Lodewijk XIV:
Absolute vorst, ‘Frankrijk dat ben ik’, gebruikt kunst om zijn macht te bevestigen.
Versailles: symbool van absolutisme.
Versailles: architectuur, tuinkunst, watertechniek, hofballet
Hoe is het absolutisme zichtbaar in versailles?
- Totale controle over de natuur (zichtbaar in geometrische vormen en strakke
symmetrie, in de vorm van gesnoeide planten)
- Rijkdom: Enorme arbeid en kosten nodig (zichtbaar in omvang van het bouwwerk, de
mate van verzorging nodig en de dure technieken en materialen)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittvandermolen1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.89. You're not tied to anything after your purchase.