Biologie – Thema 4 – Evolutie Samenvatting
// Basisstof 1 – Ontwikkeling van het leven
De aarde bestaat ongeveer 4,6 miljard jaar:
- 3,8 miljard jaar geleden ontstonden de eerste eencellige vormen van leven.
- 670 miljoen jaar geleden: eerste meercelligen.
- 400 miljoen jaar geleden: eerste landplanten.
- 350 miljoen jaar geleden: eerste gewervelden.
- 65 miljoen jaar geleden: eerste zoogdieren en vogels.
- De oudste fossielen met menselijke kenmerken zijn ongeveer 5 miljoen jaar oud.
Biogenese is het ontstaan van leven uit levenloze materie. De oeratmosfeer bevatten eerst geen
zuurstof, maar door o.a. bliksemontladingen en uv-straling ontstonden kleine organische moleculen.
Anorganische stoffen zijn kleine, eenvoudige gebouwde moleculen die zowel in organismen
voorkomen als in de levenloze natuur. Organische stoffen zijn relatief grote, ingewikkeld gebouwde
moleculen die afkomstig zijn van (producten van) organismen. De moleculen bevatten minimaal een
C-, H- en (soms) O-atoom. Het Miller-Urey-experiment bootste deze chemische evolutie na.
In de oerzeeën werd door indikking een organische oersoep gevormd, waarin grotere moleculen en
de eerste cellen zijn ontstaan. Dit waren eerst heterotrofe, anaerobe bacteriën en vervolgens
autotrofe bacteriën. Hierdoor werd de atmosfeer zuurstofrijk en ontstonden er aerobe bacteriën.
Zelforganisatie is het ontstaan van eenheden met nieuwe eigenschappen op een hoger
organisatieniveau. De vorming van cellen uit organische stoffen, celdifferentiatie en apoptose zijn
hiervan voorbeelden.
Prokaryote organismen hebben geen celorganellen. Ze hebben ook geen celkern, zodat het DNA los
in het cytoplasma ligt. Ze zijn anaeroob en heterotroof: ze hebben andere organismen nodig als
voedsel. Ze nemen zowel organische als anorganische stoffen op uit hun milieu. Cyanobacteriën
waren de eerste autotrofe organismen: ze kunnen organische stoffen maken uit alleen anorganische
stoffen die ze opnemen uit hun milieu. De atmosfeer werd door fotosynthese zuurstofrijker en de
eerste aerobe heterotrofe bacteriën ontstonden.
Eukaryote organismen hebben celkernen met DNA, vacuolen, mitochondriën en een
endoplasmatisch reticulum. Ze ontstonden uit prokaryoten volgens de endosymbiosetheorie: door
instulping van het celmembraan zijn een celkern met kernmembraan en het endoplasmatisch
reticulum ontstaan. Cyanobacteriën hebben zich tot chloroplasten ontwikkeld en aerobe bacteriën
tot mitochondriën.
Vanwege de enorme biodiversiteit (verscheidenheid aan organismen) zijn organismen ingedeeld in
drie domeinen: bacteriën, archaea en eukaryoten. Door de unieke biochemie van archaea worden ze
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maykevankollenburg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.47. You're not tied to anything after your purchase.