Nederland voor de Tweede Wereldoorlog
- Verzuiling: verdeling van de samenleving op grond van verschillen in levens-
en wereldbeschouwing.
Duitse bezetting van Nederland:
- Sterk gevoel van nationale eenheid onder Nederlandse bevolking.
- Einde aan veel verzuilde instellingen door nazificatie.
- Progressieve Nederlanders hopen op definitieve doorbraak van de verzuiling.
Doorbraak mislukt.
Oorzaken:
- Confessionele leiders waarschuwen voor socialisme -> Oprichting Katholieke
Volkspartij (KVP)
- Links-liberalen stappen uit PvdA -> Oprichting Volkspartij voor Vrijheid en
Democratie (VVD)
Einde van neutralisatiepolitiek
,Tijdens de Eerste wereldoorlog blijft Nederland neutraal.
Na de Tweede Wereldoorlog kiest Nederland de kant van de Verenigde Staten in de
Koude Oorlog en staat mede aan de basis van Europese samenwerking.
Koude Oorlog
- Nederland wordt lid van de NAVO: militair bondgenoot- schap tegen
communisme
Europese samenwerking
- Oprichting van Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS):
Gezamenlijk beheer van productie van kolen en staal.
Redenen:
- voorkomen van nieuwe oorlog door controle op bewapening
- sterker staan tegen communistische dreiging van Sovjetunie
Babyboom
Direct na de Tweede Wereldoorlog komt er een babyboom.
Tot in de jaren 1970 is er sprake van natuurlijke bevolkingsgroei.
Wederopbouw en economische groei
Direct na de Tweede Wereldoorlog: begint wederopbouw.
- Industrie
- Infrastructuur
- Gebouwen
Nederland wordt geleid door rooms- rode regeringen.
- Sociaal- democraten: PvdA
- katholieken: KVP
,Marshallplan is grote steun voor wederopbouw: economische steun van de VS aan
Europese landen.
Jaren 1950 en 1960: economische groei en toenemende industrialisatie.
Oorzaken:
- geleide loonpolitiek: laag houden van lonen door de overheid -> groei van
export en werkgelegenheid
- Vondst van aardgas in Groningen -> groei van inkomsten van de overheid
- Wirtschaftswunder: economisch herstel van West- Duitsland -> groei van
handel met Duitsland
De maakbare samenleving
Rooms-rode regering gelooft in het idee van een maakbare samenleving: overheid
oefent veel invloed uit op de samenleving om deze te veranderen.
Ideaal van regeringen: meer economische gelijkheid
Regering werkt veel samen met sociale partners.
- Organisaties van werkgevers
- Organisaties van werknemers (vakbonden)
Jaren 1950 en 1960: economische groei en toenemende industrialisatie.
↓
Toenemende welvaart
↓
Regering en sociale partners bouwen samen aan een verzorgingsstaat: staat waarbij
de overheid de welvaart en het welzijn van de burgers garandeert.
- gezondheidszorg
- onderwijs
- werkgelegenheid
- sociale zekerheid
1957: invoering van Algemen Ouderdomswet (AOW)
Uitkering voor alle burger van 65 jaar en ouder
De consumptiemaatschappij
, Vanaf begin jaren 1960: sterke stijging van de lonen.
↓
Ontstaan van consumptiemaatschappij: samenleving waarin de consumptie van
goederen en diensten de status van de burgers bepaalt. Burgers gebruiken hun vrije
tijd vooral om te consumeren en geld uit te geven aan goederen die niet nodig zijn
voor het basisonderhoud.
Veel huishoudens kopen apparaten. Steeds meer mensen kunnen op vakantie, ook
naar het buitenland.
Groei van de welvaart gaat samen met:
- verstedelijking: steeds meer mensen verhuizen naar een stad of een
forensengemeente in de buurt van een stad.
- groeiende mobiliteit: steeds meer mensen hebben een auto en kunnen zich
makkelijker door het land verplaatsen.
Ontzuiling
Jaren 1960: grote sociaal-culturele veranderingen maken een einde aan de verzuilde
samenleving.
Ontkerkelijking: verstedelijking
Individualisering: toenemende vrije tijd en mobiliteit, opkomst televisie
Doorbraak verzuilde politiek door opkomst nieuwe politieke partijen. Voorbeeld:
D'66
Doel: kloof tussen burgers en politiek dichten.
- laten 'ontploffen' van oude politieke partijen
- inspraak van burgers vergroten
- gekozen ministerpresident + districtenstelsel
Doorbraak verzuild omroepbestel door opkomst nieuwe omroepen.
Voorbeeld: Radio Veronica.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller manonwillems123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.29. You're not tied to anything after your purchase.