Summary
Samenvatting begrippen bio-ethiek
- Course
- Institution
begrippen bio-ethiek uit ppt 1 + ruimte voor zelf invullen eigen samenvatting ppt 2 en 3.
[Show more]
Seller
Follow
iBioMed
Content preview
BIO-ETHIEKVerschil tussen normatieve De opbouw van de verzameling van ethische normen en waarden wordt normatieve of prescriptieve
& descriptieve ethiek (voorgeschreven) ethiek genoemd. Wanneer de ethische normen neutraal en onderzoeksgericht worden
beschreven, dan is er sprake van descriptieve ethiek.
Normatieve ethiek teleologische ethiek + deontologische ethiek
Teleologische ethiek Stelt zich een hogere doel waar verdere moraal ten dienste staat. vb “grootste geluk”, “grootste
maatschappelijke nut” etc. ⇒ wordt ook consequentialisme genoemd door nadruk op gevolg van handelen
Deontologische ethiek Goed of slecht onafhankelijk van wat mens wenst. vb eerlijke rechtzaak voor crimineel. ⇒ wordt ook non-
consequentialisme genoemd door ontbreken van nadruk op gevolg van handelen
Reflectieproces Medische verheldering ⇒ aftoetsen met gewoontes en zeden ⇒ afwegen met argumenatiemodellen ⇒ tot de
praktijk omzetten
Act utilitarisme Bentham.
Kiezen voor hetgeen voor alle partijen het beste gevolg geeft = consequentialisme: enkel de gevolgen van een
bepaalde handeling worden als criteria van oordeel gezien ⇒ nadruk op doel meer bepaald streven naar
"hoogste geluk" voor “grootste groep mensen” hetgeen kwantitatief is volgens Bentham ⇒ + argumentatie met
gelijkheidsbeginsel ⇒ (behoort tot teleologische ethiek).
Tegenargumenten: niet te rijmen met "gerechtigheid" en (mensen)rechten + gelijkheidsbeginsel te strikt
waardoor bijv. persoonlijke relaties nietig worden gedaan (huwelijksstaat onmogelijk) + vraagt te veel van
mens: meer doen dan taak ⇒ "doel heiligt middelen"-principe ⇒ grootste groep kan beslissen wat die wil
waardoor "minderheden" worden "opgeofferd"
Rule utilitarisme Mill.
Beperking van consequentiecriterium ⇒ "grootste geluk" van meerderheid bereiken door vooraf geformuleerde
regels die iedereen moet volgen en waaraan de handelingen moeten voldoen ⇒ "principle of harm" = als het
maar geen schade verricht aan andere mensen dan is de handeling ok
QALY & DALY quality-adjusted life year (maat voor kostenutiliteitsanalyse => zin & effectiviteit van een behandeling in
gezondheidszorg) & disability-~ (maat totale last tgv aandoening) ⇒ oorsprong in utilitarisme
Theorie van Kant Mens kan zelf oordelen wat moreel goed of fout is ⇒ “zelfwetgeving” ⇒ categorisch (=norm onafh. van tijd &
plaats + geldt onvoorwaardelijk) imperatief (=handelingsvoorschrift/verplichte regel) ⇒
universaliseringsbeginsel (=handel enkel via die maxime waarvan je wil dat het een algemene wet wordt) &
wederkerigheidbeginsel (handel zodat mensheid als doel en nooit enkel als middel wordt gebruikt).
Kritiek: zijn wetten een eenduidig en consistent stelsel van normen ? vasthouden aan bepaalde morele regels
zonder oog op "negatieve gevolgen" ⇒ plichtenethiek (?) (deontologische ethiek) vb = wetboek, regels
medische plichtenleer enzovoort
, BIO-ETHIEK
Virtue theory Theorie van deugd ⇒ interpreteren van feiten in een specifieke context ⇒ geen focus op consequenties en ook
niet op morale regels maar wel op karakter en motivatie (=wat mens deugdelijk maakt).
Voordeel: persoonlijk, adaptief, “zonder regels”.
Nadeel: geen universeel karakter van “deugd”.
Voorbeelden van “deugden”: creativiteit, objectiviteit, oog voor detail, zorgvuldig rapporteren van werk,
heldere communicatie…
Bio-ethiek Tak van moraalwetenschap die zich bezighoudt met ethische aspecten van menselijke ingrepen in menselijk
leven
Medische ethiek Vakgebied binnen filosofie waarin wordt nagedacht over een zo goed mogelijke uitvoering van geneeskunde
waarbij ethische vragen worden gesteld. vb. abortus, siamese tweeling…
Principalisme Idee van de 4 principes ⇒ ethische “beslissingen” nemen op basis van: autonomie (keuze
aanbieden/maken/doorzetten onafhankelijk van anderen ⇒ zelfbeschikkingsrecht), goedheid (beneficence) &
geen slechtheid doen (non-maleficence: je mag geen schade doen, je moet schade voorkomen/wegnemen, je
moet goed doen), gerechtigheid (gelijkheid, noodzaak, verdienste, wensen). Principes zijn in relatie met elkaar.
⇒ geen ethische theorie maar wel richtlijnen
WPR Wet op patiëntenrechten.
⇒ “patiënt heeft, met eerbiediging van zijn menselijke waardigheid en zijn zelfbeschikking en zonder enig
onderscheid op welke grond ook, tegenover de beroepsbeoefenaar recht op kwaliteitsvolle diensverstrekking
die beantwoordt aan zijn behoeften.”
⇒ gepubliceerd in Belgisch staatsblad 2002
Noodzaak: verzameling van rechten in 1 wet, regeling bepaalde patiënten, bestaande rechtsbescherming
onduidelijk, patiëntenonvriendelijke bepalingen ⇒ enkel rechten geen plichten. ⇒ nalevingsplicht arts &
medewerkingsplicht patiënt
Plichten van patiënt:
I. Algemene fatsoensverantwoordelijkheden
II. Bijzondere verantwoordelijkheden als patiënt om mee te werken aan de behandeling
III. Gevolgen van het schenden van verantwoordelijkheden door de patiënt
Plichten van arts:
IV. Hulpverleningsplicht
V. Aangiftingsplicht besmettelijke ziekten
VI. Meldingsrecht/plicht bij mishandeling
VII. Deontologisch: professionaliteit, respect, integriteit, verantwoordelijkheid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller iBioMed. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.35. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
81849 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now