INTERNATIONAAL RECHT
Inhoud
HOOFDSTUK 1: INLEIDING....................................................................................................................................... 3
HOOFDSTUK 2: RECHTSSUBJECTEN ........................................................................................................................ 3
1 Inleiding...................................................................................................................................................... 3
2 Staten ......................................................................................................................................................... 4
3 Internationale organisaties ........................................................................................................................ 5
3.1 De verenigde Naties (VN – UN) ......................................................................................................... 6
3.2 Europese Unie ................................................................................................................................... 7
3.3 Raad van Europa................................................................................................................................ 8
3.4 Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) ..................................................... 8
3.5 Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) ............................................................................... 8
3.6 Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) .......................................... 9
3.7 Benelux .............................................................................................................................................. 9
4 Individuen .................................................................................................................................................. 9
5 Multinationale ondernemingen ............................................................................................................... 10
6 Heilige stoel.............................................................................................................................................. 10
7 Internationale NGO’s ............................................................................................................................... 10
8 Bevrijdingsbewegingen ............................................................................................................................ 10
9 De facto-regimes ...................................................................................................................................... 11
HOOFDSTUK 3: AFBAKENING VAN HET STAATSGEZAG ......................................................................................... 12
1 Territoriale jurisdictie............................................................................................................................... 12
2 Extraterritoriale jurisdictie ....................................................................................................................... 13
3 Jurisdictie over de zee, ruimte en poolgebieden ..................................................................................... 13
3.1 De zee .............................................................................................................................................. 13
3.2 De ruimte ........................................................................................................................................ 15
3.3 De Poolgebieden ............................................................................................................................. 15
HOOFDSTUK 4: VREDE EN VEILIGHEID .................................................................................................................. 16
1 Systeem van collectieve veiligheid ........................................................................................................... 16
1.1 Principe............................................................................................................................................ 16
1.2 Uitzonderingen ................................................................................................................................ 16
2 Internationaal humanitair recht .............................................................................................................. 17
2.1 Beginselen voor internationale conflicten ...................................................................................... 18
2.2 Algemene beginselen voor interne conflicten ................................................................................ 18
3 Terrorisme................................................................................................................................................ 18
4 Wapenbeheersing .................................................................................................................................... 19
HOOFDSTUK 5: BESCHERMING VAN INDIVIDUEN................................................................................................. 20
1 Mensenrechten ........................................................................................................................................ 20
2 Vluchtelingen ........................................................................................................................................... 21
Vercaigne Jaimy - 1
, INTERNATIONAAL RECHT
2.1 Bescherming op internationaal niveau ........................................................................................... 21
2.2 Bescherming op regionaal niveau – EU Dublin-systeem ................................................................. 22
HOOFDSTUK 6: REGULERING VAN DE ECONOMIE ................................................................................................ 23
1 Internationaal financieel recht................................................................................................................. 23
1.1 Internationaal Monetair Fonds ....................................................................................................... 23
1.2 De Wereldbankgroep ...................................................................................................................... 24
1.3 Regionaal: Economisch en monetaire Unie (EMU) ......................................................................... 24
2 Internationaal Handelsrecht .................................................................................................................... 24
2.1 Internationaal niveau: Wereldhandelsorganisatie .......................................................................... 25
2.2 Regionaal: EU .................................................................................................................................. 27
2.3 Het tussenniveau: Mega-regionale handelsverdragen ................................................................... 28
HOOFDSTUK 7: INTERNATIONALE AANSPRAKELIJKHEID ...................................................................................... 29
1 Aansprakelijkheid van staten ................................................................................................................... 29
2 Aansprakelijkheid van individuen – Internationaal strafrecht ................................................................. 30
2.1 Genocide ......................................................................................................................................... 30
2.2 Misdaden tegen de menselijkheid .................................................................................................. 30
2.3 Oorlogsmisdaden ............................................................................................................................ 30
2.4 Agressie ........................................................................................................................................... 31
2.5 Enkele andere internationale verdragen......................................................................................... 31
2.6 De bestraffing .................................................................................................................................. 31
HOOFDSTUK 8: VERHOUDING IR & NR ................................................................................................................. 35
1 Positie NR in Internationale rechtsorde ................................................................................................... 35
2 Positie IR in Nationale rechtsorde............................................................................................................ 35
3 Doorwerking van het IR in Belgische rechtsorde ..................................................................................... 35
HOOFDSTUK 9: GESCHILLENBESLECHTING ........................................................................................................... 36
1 Diplomatieke middelen ............................................................................................................................ 36
1.1 Onderhandelingen .......................................................................................................................... 36
1.2 Feitenonderzoek (enquiry) .............................................................................................................. 36
1.3 Goede diensten (good offices) ........................................................................................................ 36
1.4 Bemiddeling (mediation) ................................................................................................................. 36
2 Jurisdictionele middelen .......................................................................................................................... 36
2.1 Arbitrage ......................................................................................................................................... 36
2.2 Gerechtelijke geschillenbeslechting – Internationaal Gerechtshof ................................................ 37
2.3 Eenzijdige maatregelen door staten ............................................................................................... 39
2.4 VN VR komt tussen .......................................................................................................................... 39
2.5 Tussenkomst van de Veiligheidsraad .............................................................................................. 39
2.6 Gebruik van geweld ......................................................................................................................... 40
Vercaigne Jaimy - 2
, INTERNATIONAAL RECHT
HOOFDSTUK 1: INLEIDING
Begrip:
= geheel van rechtsregels die de internationale betrekkingen regelen tussen internationale
rechtssubjecten
➔ Regelt dus de mondiale belangen
➔ Publiek recht:
o Verschillend van internationaal privaat recht
o Verschillend van nationaal recht
o Verschillend van EU-recht
Wat is de rol van het internationaal recht?:
= zorgt ervoor dat staten met elkaar kunnen samenwerken (coöperatie) en naast elkaar kunnen
bestaan (co-existentie)
- Afbakenen van de bevoegdheden van staten:
o Wie waar regeert → regels van totale soevereiniteit= staat kan regels maken binnen
zijn grondgebied én andere staten kunnen zich niet moeien in een andere staat
o Wanneer is een staat een staat én hoe ontstaat een staat?
- Regelen van interactie tussen staten
o Wat bij een geschil?
o Wat bij niet respecteren van de mensenrechten?
- Zorgt ervoor dat staten kunnen samenwerken
o Binnen internationale organisaties
o Door verdragen
Kenmerken:
- Horizontale rechtsorde: gelijkheid, en soevereiniteit
- Er is geen centrale wetgever
- Er is geen centrale rechter
- Er bestaat geen wereldpolitie
- Uitvoering ervan hangt af van het nationaal recht
- Zeer uitgebreid:
o Omvat alle mogelijke rechtsgebieden
o Algemeen, regionaal en bijzonder IR
- Wordt beïnvloed door de internationale politiek
HOOFDSTUK 2: RECHTSSUBJECTEN
1 Inleiding
Wat?:
= entiteiten of personen die de bekwaamheid bezitten om deel te nemen aan het rechtsverkeer in de
internationale rechtsorde, die internationale rechtspersoonlijkheid bezitten. Dus kan:
- I rechtshandelingen verrichten
- I rechten bezitten
- I verplichtingen hebben
- Recht op I niveau afdwingen
- Internationaalrechtelijke aansprakelijk worden gesteld wegens schenden van zijn
verplichtingen
Vercaigne Jaimy - 3
, INTERNATIONAAL RECHT
Wie?:
- Staten = primaire rechtssubjecten met volledige rechtssubjectiviteit
- Niet statelijke actoren: afgeleide rechtssubjecten met beperkte rechtssubjectiveit
o Internationale organisaties
o Individuen
o Multinationals
o Heilige stoel
2 Staten
Wat?:
= een entiteit die soeverein is en beschikt over een:
- Bevolking
- Een grondgebied
- Regering
Bestanddelen van een staat:
- Grondgebied:
= de ruimte waarover een staat daadwerkelijk, geldig en exclusieve wijze zijn bevoegdheden
uitoefent
o Grond
o Ondergrond
o Binnenwateren
o Territoriale zee
o Luchtruim erboven
- Bevolking:
= geheel van personen dat op duurzame wijze met een staat is verbonden door de
rechtsband van de nationaliteit
o Moet niet permanent zijn
o Geen min.aantal vereist
o Moet geen homogene groep zijn
o Wel nationaliteit van de staat hebben
- Overheid met effectief gezag:
o Interne dimensie: staatsfuncties uitoefenen binnen zijn grondgebied met
beperkingen zoals mensenrechten
o Externe dimensie: bekwaam zijn om betrekkingen met andere staten te
onderhouden en I verplichtingen na te komen
Kenmerken:
- Soevereiniteit: exclusief en onafhankelijk gezag ten aanzien van zijn grondgebied en de
bevolking
- Gelijkheid: alle staten hebben gelijke rechten en plichten
Let op!: juridische gelijkheid ≠ politieke gelijkheid
Eenheid van een staat:
= subjectiviteit komt toe aan de gehele staat, ook al bestaat die staat uit onderdelen zoals deelstaten
of provincies.
➔ Maar onderdelen kunnen wel een zelfstandige bevoegdheid hebben om I rechtsbetrekkingen
aan te gaan
Vercaigne Jaimy - 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jaimyvercaigne. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.00. You're not tied to anything after your purchase.