Class notes
College aantekeningen en werkcollege uitwerkingen Neuropsychologie (BWB313)
- Course
- Institution
Aantekeningen van de colleges en uitwerkingen van de 5 werkcolleges. Ik heb dit vak afgerond met een 7.6
[Show more]
Seller
Follow
eevaa
Content preview
NeuropsychologieCollege 1: Introductie
Thales: het brein van vlees en bloed produceert gedachten. Verstand is een product van het brein en
is staat dus niet los = monisme
René Descartes: lichaam en de hersenen hebben materiele eigenschappen en werken zoals een
machine. Verstand is immaterieel en volgde niet de regels van de natuur (wetten van Newton). Het
verstand beïnvloedt het lichaam en het lichaam het verstand Mind-body dualism. De interactie
gebeurt in de pineal gland. Alle mentale functies bevinden zich in de Pineal Gland.
Hiërarchische structuur
Jaren zestig…the Triune Brain in evolution:
- Neocortex als de zetel van cognitie planning en perceptie en limbisch als meer rudimentair
emotioneel centrum. De neocortex omvat 90% van de totale cortex. De neocortex bestaat uit
6 corticale lagen. Waarbij laag 1 het meest oppervlakkig ligt en laag 6 is de input laag die
informatie ontvangt uit onder andere de thalamus. Laag 5 is de output laag en stuurt info
terug naar de thalamus.
- Mesocortex: insula, cingulate gyrus, orbitofrontaal cortex. 3 tot 6 lagen. Overgangslaag
tussen neocortex en allocortex.
- Allocortex: evolutionair de oudste lag. Bestaat uit 1 tot 4 lagen neuronen. Primaire olfactory
cortex & hippocampus.
>> De neuronen binnen een laag zijn hetzelfde, maar verschillen tussen de lagen.
Thomas Willis: hersenschade kan gedrag beïnvloeden.
Lokalisten vs Holisten
,Gehele brein dat samenwerkt of specialistische delen die (op z’n minst deels) individueel
functioneren.
Idee lokalisten: Hersengebiedjes zijn niet alleen structureel maar ook functioneel van elkaar te
scheiden. Beschadiging van een specifiek gebied zorgt voor een specifiek functioneel verlies, dus
gebied is gespecialiseerd voor een functie.
Franz Joseph Gall: Lokaliseren van deugden in de cortex door te voelen aan de schedel. Hoe beter
hoe groter. Als een deel van de hersenen beter ontwikkeld is dan is dat deel ook groter.
- Frenologie: als je een hersengebied veel gebruikt wordt deze groter en dit zorgt voor een
hobbel in de schedel.
- Anatomische Frenologie/personologie: door de schedel te voelen en te kijken naar hobbels
kan je iemands persoonlijkheid beschrijven.
- Gall geloofde dat de (35 verschillende) functies van de hersenen gelokaliseerd waren in
verschillende delen van de cortex.
Pierre Flourens, eerste die een holistische visie beschreef, maakte laesies in brein van konijnen en
duiven en wilde weten wat dat voor gevolg had.
Observatie: zonder cortex geen perceptie en motoriek, zonder cerebellum geen coördinatie,
maar vond geen locatie voor geheugen en cognitie, deze functies liggen dus diffuus verspreid in
het brein. Hij vond dat delen van de hersenen verantwoordelijk waren voor een zekere functie.
Hoe meer cortex je beschadigd hoe groter het probleem, bepaald de mate van uitval.
- Aggregate field theory: gehele brein doet mee aan gedrag, percepties, intenties, sensaties
zijn in essentie 1.
lokalisatie theorie hield hierdoor geen stand, maar dit duurde niet lang, want al gauw kwam niet
bewijs voor lokalisatie theorie door Marc Dax: 3 patiënten met spraakstoornis en na autopsie
vergelijkbare laesies in de linker hemisfeer.
Eerste lokalisten
John Hughlings Jackson (begon met publiceren tegelijkertijd met Dax over het gedrag van een
persoon met hersenschade)
- Clinicoanatomische methode: uitvalsverschijnselen van patiënten met focale laesies in kaart
brengen.
- Hiërarchie theorie: Na laesie zijn de hogere functies (geheugen) minder aangedaan dan
lagere functies (hersenstam: zoals ademhalen)
- Topografische organisatie: map van de anatomie van het lichaam gerepresenteerd op de
cortex (zowel motorische als sensorische cortex). Jackson was de eerste die een topologische
indeling veronderstelde op basis van zijn werk met epilepsie patiënten. Epilepsie zorgt voor
stimulering van een “set map” van het lichaam: karakteristieke spasmen gaan van ene deel
naar andere deel van het lichaam. Epilepsie kan je meten met EEG.
- Ontdekte ook de lateraliteit van functies (taal).
Paul Broca (lokalist) beschreef een patiënt die alleen maar Tan kon zeggen (Leborgne = Patiënt Tan).
Na zijn dood keek Broca naar zijn brein en vond een beschadiging in de frontaal kwab. Hij
concludeerde dit gebied is bestemd voor spraak. Patiënt Tan leidde dus aan afasie: hij kon taal
begrijpen, maar zelf niks anders zeggen dan “Tan”.
- Broca’s area: linker hemisfeer, inferior frontaal lob.
Carl Wernicke: beschreef een patiënt die wel kon praten, maar het was niet logisch wat hij zei. De
patiënt begreep ook geen gesproken of geschreven taal.
- Wernicke’s area: posterior area linker hemisfeer. Waar de temporele en pariëtale lob
samenkomen.
,Fritsch & Hitzig gingen verder op het werk van Jackson. Zij waren fysiologen & lokalisten
elektrische stimulatie van de cortex van honden. Door stimulatie ontstaat activiteit. Dit zorgde voor
creatie van Penfield map = a visual representation of the mapping of the body space in the
somatosensory cortex of the brain.
Ze ontdekten verschillende bewegingsgebieden.
Daarna werd er meer naar de cortex gekeken en naar zijn cellulaire organisatie (bijvoorbeeld gedaan
door Korbinian Brodmann).
Brodmann gebieden: Indeling uit 1909, kreeg een revival. Brodmann verdeelde de cortex in 52
verschillende gebieden. Deze gebieden werden gecategoriseerd en genummerd volgens verschillen
incellulaire morfologie en organisatie; in de 80s door imaging technieken.
Dus indeling van de cortex op basis van celarchitectuur en microanatomie (cytoarchitectonis) door
middel van histologische kleuring. Andere onderzoekers gingen hier ook nog op verder en verdeelde
de cortex zelfs in bijna 200 gebieden.
Verschillende naamgeving voor een zelfde structuur bijvoorbeeld:
- Area 17 (Brodmann): krijgt input van de thalamus
- V1 (Visual area 1) studies over visuele systeem van apen)
- Striate cortex (microscopisch: cytoarchitectonisch)
- Calcarine cortex (gaat over vorm/anatomische naam)
- Primaire visuele cortex (onderscheid op basis van functie)
>> Maar niet altijd wijzen de verschillende namen naar de verschillende structuur, soms wijkt de
structuur iets af.
Naast dat de cortex dus verdeeld kan worden op basis van celarchitectuur kan deze ook verdeeld
worden op basis van functie. Soms is dit heel specifiek fusiform face area voor gezichtsherkenning en
precentrale gyrus voor motorcortex en sommige functies liggen meer verspreid over de cortex. Ruw
gezien kan de cortex verdeeld worden in primaire sensorische gebieden, primaire motor gebieden,
unimodal (processen 1 type info) associatie gebieden, multimodal (heteromodal) associatie gebieden
en paralimbische en limbische gebieden.
Neuroanatomie – structurele organisatie
Naam en locatie van:
- 4 lobben: vernoemd naar onderliggend bot:
o Frontale lob: prefrontal cortex + motor cortex voor
controleren van bewegingen.
o Parietale lob: voor sensorische informatie.
o Temporele lob: auditore verwerkingsgebieden
cochlea mediale geniculate kern (thalamus) A1
o Occipitale lob: visuele verwerkingsgebieden retina
laterale geniculate kern (thalamus) V1.
- Gyri en sulci
Structurele voordelen: deze structuren zorgen ervoor dat er minder
ruimte nodig is en er meer oppervlak cortex past in de schedel
Functioneel voordeel: minder tijd nodig voor communicatie tussen
gebieden want de structuren liggen in 3D dichter bij elkaar dan
wanneer de cortex uitgestrekt zou zijn. De axonen volgen namelijk
niet deze golven van de groeven, maar steken direct over.
, Interhemisferische fissuur = longitudinale fissuur
Anatomische richtingen:
- Dorsaal vs ventraal
- Superior vs inferior
- Anterior vs posterior
- Lateraal vs mediaal
- Ipsilateraal vs contralateraal
Zenuwstelsel opgebouwd uit centraal (hersenen en ruggenmerg) en perifeer (zenuwen en ganglia)
deel.
Autonome zenuwstelsel (aangestuurd door hypothalamus)
- Parasympathisch: maakt gebruik van acethylcholine als neurotransmitter en helpt het
lichaam met functies om zichzelf te behouden (vertragen hartslag, vergroten digestion)
- Sympathisch: maakt gebruik van noradrenaline als neurotransmitter en bereidt het lichaam
voor op actie (verhoogt hartslag door vrijkomen adrenaline)
Hersenstam
Hersenstam bestaat uit middenhersenen (mesencephalon), pons (verbindt de
hersenstam met het cerebellum) en medulla en gaat dan over in het ruggenmerg. De
hersenstam bestaat uit zowel motorische als sensorische kernen en er lopen witte stof
banen door om informatie door te sturen.
Schade aan de hersenstam is levensbedreigend, grotendeels omdat de kernen van de
hersenstam de ademhaling en globale bewustzijnstoestanden regelen, zoals
slaap en waakzaamheid.
Het cerebellum integreert informatie over het lichaam en motorcommando's, en het
wijzigt de motoruitstroom voor soepele, gecoördineerde bewegingen.
De thalamus is het relaisstation voor bijna alle zintuigelijke informatie.
De hypothalamus is belangrijk voor het autonome zenuwstelsel en het endocriene
systeem. Het bestuurt functies noodzakelijk voor het in stand houden van de homeostase. Het is ook
betrokken bij de controle van de hypofyse.
Het limbisch systeem omvat subcorticale en corticale structuren die met elkaar verbonden zijn en
een rol spelen bij emotie.
De Basale Ganglia is betrokken bij een aantal cruciale hersenfuncties, waaronder actieselectie,
actiegating, op beloning gebaseerd leren, motorische voorbereiding, timing, taak schakelen, etc.
M1 voor bewegen?
Ja voor lokalisten: M1 vertoont activatie als je een beweging uitvoert. Stimulatie van M1 gebiedje
zorgt voor een motor respons. Eenzijdige beschadiging o.a. M1 zorg voor hemiplegie. Training zorgt
voor reorganisatie van M1.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller eevaa. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
70055 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now