Summary
Samenvatting Sociale Psychologie voor toegepaste psychologie, ISBN: 9789463792851 Sociale Psychologie
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting sociale psychologie
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
marthehooyberghs1
Content preview
Sociale psychologieH1: Kennismaking met de sociale
psychologie
Studieobject van de sociale psychologie
Gebiedsomschrijving
Sociale psychologie (Gordon Allport) = de wetenschappelijke studie van de manier waarop de
gedachten, gevoelens en handelingen van mensen beïnvloed worden door de feitelijke, voorgestelde
of geïmpliceerde aanwezigheid van andere mensen.
Een wetenschappelijke studie…
- In tegenstelling tot intuïtieve kennis of het gezond verstand.
- Beweringen die empirisch getoetst kunnen worden.
Drie onderzoeksmethodes:
- Begrijpende methode
- Kwalitatief van aard = er wordt geen gebruik gemaakt van cijfermateriaal maar het
beperkt zich tot verbale beschrijvingen van het soort samenhang.
- Daarbij wordt vaak gebruik gemaakt van gevalstudies (= samenhang zoeken in een
casus die representatief is voor wat men wilt bestuderen).
- Vb. schietpartijen in Amerikaanse scholen en de persoonlijkheid van de
daders.
- Nauwgezetter en systematischer dan de intuïtieve benadering (niet tevreden met de
eerste de beste verklaring, eerst kijken naar alle mogelijke verklaringen).
- Beperking: subjectiviteit (onderzoeker kiest zelf de juiste verklaring).
- Positief: er kunnen onverwachte nieuwe hypothesen op het spoor komen (die
inspirerend kunnen zijn voor verder onderzoek).
- Correlationele methode
- Bij een groep individuen gegevens verzamelen en vervolgens statische bewerkingen
op doorvoeren om te zien of er correlaties zijn.
- Vb. hoe groot is de samenhang tussen agressie via tv of games en het
agressief gedrag van mensen?
- Correlatie = drukt uit hoe de veranderingen in de ene variabelen samenhangen met
veranderingen in de andere.
- Toont geen oorzakelijk verband aan (veroorzaken de agressieve films agressie of
kijken agressieve mensen meer agressieve films?)
- Experimentele methode
- Maakt het mogelijk om te onderzoeken of een bepaalde variabele invloed heeft op
een andere.
- Afhankelijke variabele = te meten variabele.
- Onafhankelijke variabele = variabele die gemanipuleerd wordt of verandert.
1
, - Gecontroleerde situatie: alle storende variabelen uitschakelen om de invloed van de
OV op de AV ondubbelzinnig aan het licht te brengen.
- Door twee identieke proefgroepen (bv. jongeren van hetzelfde geslacht en
dezelfde leeftijd).
- Equivalente OF gelijkwaardige groepen: gevormd door twee aselecte
steekproeven te nemen uit één en dezelfde populatie.
- Wat is in het geval van de agressieve film de experimentele- en de
controlegroep?
- Causaal of oorzakelijk verband aantonen
- Typisch voor een wetenschappelijke aanpak is het doorlopen van de empirische
cyclus.
…de gedachten, gevoelens en handelingen van mensen
Volgens Allport houdt SP zich niet enkel bezig met het zichtbare gedrag maar ook met wat mensen
denken en voelen.
- A-B-C-model
- A = affectieve component (gevoelens)
- B = manifeste gedrag (behaviour)
- C = cognitieve aspecten (waarneming, geheugen en denken)
- Om wetenschappelijk te zijn moeten ook innerlijke gedragsaspecten objectief observeerbaar
gemaakt worden (uitdagingen onderzoeken: vragenlijsten, observeren en voorspellen)
- Directe weg bv. een feitelijke keuze laten maken
- Indirecte weg bv. het laten beoordelen van uitspraken
- VOORBEELD: autoritarisme (zie p16)
…beïnvloed worden door de feitelijke, voorgestelde of geïmpliceerde aanwezigheid van anderen
- Feitelijke of directe aanwezigheid
- Vb. interactie binnen een klas, docent die vraagt om een tekst te lezen,…
- Voorgestelde aanwezigheid
- Wat je kiest wordt mee bepaald door hoe je denkt dat anderen zullen reageren op je
keuze.
Indirecte
- Vb. kleding kiezen met de mogelijke mening van anderen in je gedachten.
beïnvloeding - Impliciete of verborgen aanwezigheid
- Je weet niet wie de personen zijn die je beïnvloeden.
- Je gedrag wordt mee gestuurd door onzichtbare instanties.
- Bv. lessenrooster, stoplicht, reclame,…
2
,Enkele aanvullingen op de definitie van Allport
- Niet enkel de manier waarop mensen beïnvloed worden door anderen, maar ook hoe ze zelf
actief inspelen op die anderen.
- Die beïnvloeding gebeurt niet altijd bewust of intentioneel.
- Bv. naar boven kijken wanneer iedereen dit plots doet, door een rood verkeerslicht
lopen,…
- Conclusie: het gaat niet om een specifiek gedrag, elk gedrag kan sociaal zijn. Het gaat om de
wijze waarop naar het gedrag wordt gekeken.
De eigen invalshoek
Onderscheid met de sociologie
- Sociologie heeft vooral oog voor de maatschappelijke of de groepsgebonden kenmerken die
aanwijsbaar in het gedrag.
- Sociale psychologen zijn gericht op het gedrag van individuen, maar dan voor zover het
beïnvloed wordt door het gedrag van anderen.
- Voorbeeld: onderzoek van agressie
- Sociologen: vragen zich af of bepaalde vormen van agressie meer voor komen bij
specifieke groepen in de samenleving en wat ligt daarvan aan de basis?
- Sociaal psychologen: wat brengt iemand ertoe om wild om zich heen te slaan of een
gerichte daad van agressie te stellen?
Eigen plaats binnen de psychologie
- Algemene psychologie
- Aandacht voor de algemene wetmatigheden/basisprocessen van het gedrag
(waarneming, geheugen, emoties) zonder in te gaan op specifieke sociale factoren.
- Ontwikkelingspsychologen
- Gaan na hoe het gedrag in zijn verschillende aspecten evolueert over de
verschillende levensfasen.
- Beschrijven de complexer wordende sociale interacties, zonder in te gaan op de
basisprocessen van het gedrag.
- Persoonlijkheidspsychologen
- Hebben vooral oog voor de innerlijke factoren die aan de basis kunnen liggen van het
gedrag = disposities.
- Gedrag wordt verklaard aan de hand van één bron, de aanleg van de persoon.
- Sociale psychologen
- Zoeken de verklaring in de externe factoren die op het individu inwerken.
- Multidisciplinaire aanpak
- Verschillende disciplines komen bij elkaar in het onderzoek.
3
, Enkele belangrijke evoluties
Kenmerken van bij het ontstaan
Een sterke experimentele traditie
- De experimentele methode is de beste manier om op een eenduidige manier aantonen
welke factoren invloed hebben op de fenomenen die de onderzoekers in kaart willen
brengen.
- Allerlei storende variabelen kunnen onder controle worden gehouden.
- De eerste sociaal psychologische experimenten dateren al van het einde van de 19 de eeuw.
- Experiment van Norman Triplett (1898)(Amerikaanse psycholoog)
- Kinderen moesten per twee of alleen een taak maken, de prestaties in
sociale conditie waren beduidend beter dan die alleen.
- Max Ringelmann was hem al enkele jaren voor met een gelijkaardig experiment maar
zijn resultaten werden pas later gepubliceerd.
- Resultaten waren tegengesteld aan die van Norman: in de sociale conditie
presteerden de deelnemers beduidend minder dan wanneer ze alleen
stonden.
Nauwe band tussen theorie en praktijk
- WOII zorgde voor een belangrijke stroomversnelling in de ontwikkeling van de sociale
psychologie.
- Europese psychologen weken uit naar de VS waar ze alle middelen kregen om hun
wetenschappelijk werk verder uit te bouwen.
- De oorlog zorgde bovendien voor tal van praktische problemen die dringend aangepakt
moesten worden.
- Het moreel van de troepen op peil houden.
- De burgerbevolking mobiliseren om de taken van de afwezige militairen over te
nemen.
- De burgerbevolking aanzetten om zuinig om te springen met voedsel en
grondstoffen.
- Kurt Lewin: veldtheorie
- Stelt dat gedrag van mensen afhankelijk is van hun persoonlijkheid of karakter en de
omgeving of de situatie waarin ze zich bevinden.
- 1950: gaf een explosie van uiteenlopende sociaal-psychologische theorieën.
- Gaf aanleiding voor nieuw onderzoek om de houdbaarheid te toetsen.
- Veel van de klassieke theorieën stammen uit de jaren ’50 en ’60.
- Bv. de wetenschappelijke bijdrage over vooroordelen, conformisme,
attitudevorming, de indrukken die mensen zich vormen over anderen,…
Latere aandachtspunten
Ethische aandachtspunten
- Punt van kritiek: mensen werden soms blootgesteld aan ethisch betwistbare handelingen
(bv. toedienen van elektrische schokken, gevangenisexperiment van Zimbardo)
- Internationaal werd een deontologische code opgesteld.
- Informeren van de deelnemer.
- Schriftelijke bevestiging van de deelname.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marthehooyberghs1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.87. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now