Bestuurskunde en publiek
management
1. Het begrip bestuurskunde
1.1Wat is bestuurskunde
o Bestudeert vorm en werking van openbare besturen
o Bestudeert positionering van openbare besturen
= descriptieve wetenschap
o Soms ook normatieve wetenschap: hoe horen besturen te functioneren
o “ de besturen”
= bestuursrechtelijke instellingen (organisaties)
Besturen als activiteit (beheren, voeren van een beleid)
o Bestuurskunde (en publiek management als wetenschap)
Relatief nieuw
Conglomeraat van wetenschappen
Bestuursrecht
Economie
Management
Politieke theorie
Filosofie
1.2Wat zijn openbare besturen?
o Zeer moeilijke definitie
Er is geen wettelijke definitie van “het bestuur”
Onduidelijk onderscheid tussen openbare sector en privé sector
De scheiding der machten is relatief
o Bestuur
Moeilijk te definiëren
Geen eenduidige criteria
, 2. De staat
8.3begrip staat
o = een politieke organisatie die effectief (het hoogste) gezag uitoefent over de
inwoners van een afgebakend geografisch gebied (territorium)
Eigen gezag, er staat niemand boven
Eigen leger, politie om dit gezag af te dwingen
Erkenning door andere staten
o Synoniem:
Overheid
o Juridisch concept <-> natie
Een natie is wanneer mensen zich onderling verbonden voelen en die zichzelf
voelen als toebehorend tot een bepaald volk. Natie en staat kunnen samen
vallen zoals vb: ik ben Amerikaan. Dit is niet het geval als je zegt ik ben Vlaming
i.p.v Belg
o Kenmerken Staat:
1 ) Bevolking
Nationaliteit hebben en er dus niet alleen wonen
2) Geografisch gebied
3) Politieke en wettelijke organisatie
Souvereniteit (u hebt de hoogste macht, er is geen hoger)
Verdeling van de macht(en)
Afdwingbaarheid
Levend organisme
D.w.z geen vast gegeven, staten veranderen en vormen zich
o Belgische staat
11 492 641 inwoners op januari 2020
30 688 km2
Stabiele wettelijke constellatie
Erkend binnen EU, NAVO, andere staten
Staat is dwingend concept als je geboren wordt, behoor je automatisch tot
een staat
Quasi elk bewoonbaar gebied is een staat
Geen anarchie toegestaan
Anarchie = niet tot een staat behoren
Staat als concept wordt zelden betwist
o Waarom moet er een staat zijn?
Wat is de eerste reden?
Wat zijn absoluut taken van de staat?
o Waarom is een staat nuttig?
Op welke gebieden biedt de staat een belangrijke maatschappelijke
meerwaarde?
, 15.2 Klassieke staat of nachtwachtstaat (of nachtwakerstaat)
Overheidsinmenging zo beperkt mogelijk
Overheid neemt minimale taken op inzake het garanderen v.d. veiligheid v.d
inwoners door de installatie van leger en politie
Beperkt aantal wetten, voornamelijk om de rechts(orde) te handhaven
Wat is noodzakelijk om veiligheid burgers te garanderen en maatschappij te
laten draaien (= functies)
Defensie (externe bescherming)
Leger
Militaire hiërarchie
Politie (interne bescherming)
Recht: voornamelijk strafrecht
Verbod te doden en te stelen
Primair gerechtelijk apparaat
Soms: primair economisch beleid (munt + infrastructuur)
Klassieke staatsfuncties in België:
Politietaak:
Zeer actueel thema
Interne veiligheid = prioriteit
Defensie
Sterke achteruitgang beschermende taak door
o Toetreding tot bondgenootschappen (NAVO)
o Afschaffing dienstplicht (nu: beroepsleger)
Munt: koning volgens grondwet
o Praktijk: Europese centrale bank
15.8 Verzorgingsstaat & welvaartstaat
In een verzorgingsstaat neemt de staat grote verantwoordelijkheid op inzake
het welzijn van de bevolking, bijvoorbeeld inzake sociale zekerheid,
gezondheidszorg, onderwijs en werkgelegenheid
In verzorgingsstaat is de bemoeienis v.d overheid op tal van zaken groot in
tegenstelling tot de nachtwachtstaat
5 Functies:
Beschermend
Ordenend
Verzorgend
Voorbeelden
o Huisvestiging (sociale huisvestiging
o Sociale zekerheid (pensioenen,
werkloosheidsuitkeringen)
o Arbeidsbescherming (werktijdreglementering,
verplichte vakantie, veiligheidsvoorschriften)
o Energievoorziening
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janssensyorben. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.25. You're not tied to anything after your purchase.