Samenvatting Hoofdstuk 1 Wonen in Nederland Geo, CE stof
9 views 0 purchase
Course
Aardrijkskunde
Level
HAVO
Book
De Geo Havo wonen in Nederland werkboek
Samenvatting over hoofdstuk 1 van het boek Wonen in Nederland (methode: Geo). Een van de drie grote onderdelen op het centraal examen gaat over wonen in Nederland. Achter elk belangrijk begrip staat ook gelijk de betekenis. Let op, deze samenvatting is alleen van hoofdstuk 1 en niet het gehele boe...
Samenvatting Geo hoofdstuk 1, Wonen in Nederland
1.1 Leven met water
Het klimaat verandert
Het Nederlandse waterbeleid was eeuwenlang gericht op het zo snel mogelijk afvoeren van water,
maar door klimaatverandering wordt dit moeilijker. Er waren twee perioden van extreme
wateroverlast: 1993 en 1995. De Nederlandse bevolking moet ‘leren leven met water’. De verwachte
klimaatverandering=verandering van de gemiddelde weersgesteldheid over een zeer lange periode
als gevolg van natuurlijke en/of menselijke oorzaken) heeft meerdere gevolgen:
- Warmere en drogere zomers en zachtere nattere winters
- Zeespiegel blijft stijgen door afsmelten van ijskappen/gletsjers en uitzetten warmer
zeewater.
- Het neerslagregiem= de schommelingen van de neerslag in een jaar) zal onregelmatiger
worden. Dit wordt ook wel onregelmatiger neerslagregiem= toegenomen schommelingen in
de hoeveelheid neerslag over een jaar) genoemd. Er zullen dus meer extremen buien
plaatsvinden, maar ook zullen er vaker perioden met droogte komen.
Door toenemende neerslaghoeveelheid moeten rivieren en sloten meer water verwerken, om
overstromingen te voorkomen moet er ook meer water worden weggepompt. Bij een regelmatig
aanbod van regen en natte sneeuw is het risico op een overstroming minder groot. Vooral in de
zomer krijgen natuurgebieden en landbouwgronden vaker last van droogte, 3 oorzaken:
- Door verwachte stijging van de gemiddelde zomertemperatuur zal de verdamping toenemen
- Gedurende het droge zomerseizoen zal de nuttige neerslag= neerslag – verdamping) daarom
afnemen. Betekent dat er minder water in de bodem kan zakken om de grondwaterspiegel
aan te vullen.
- Door snellere waterafvoer (vb: kanalisatie) word de grondwatervoorraad minder aangevuld
en zal de grondwaterspiegel dalen, hierdoor droogt de bovenste laag van de bodem eerder
uit.
Nederland verandert
Nederland is sterk verstedelijkt. De verstedelijking bracht steeds meer verstening van het
oppervlak= toename van het bebouwde oppervlak en infrastructuur waardoor de infiltratie van
neerslagwater vermindert en de oppervlakteafvoer van water toeneemt) met zich mee. Door
toename van dit wordt regenwater snel afgevoerd naar riolen en grachten, zodat er minder
regenwater in de grond zakt. De riolen kunnen niet zoveel water opvangen. Laatste jaren is het
beleid van de overheid erop gericht dat er in de toekomst geen nieuwe waterproblemen ontstaan.
Een (mogelijk) water probleem mag niet doorgeschoven worden naar een andere plaats of een later
tijdstip. Een teveel en te kort aan water zijn beide niet wenselijk, dus probeert men overstromingen
te voorkomen en voldoende goede kwaliteit water beschikbaar te hebben. Waterbeheer stedelijke
gebieden: regenwater en (huishoudelijk) afvalwater wordt gescheiden. Het afvalwater wordt door
een riool naar een zuiveringsinstallatie gepompt. Het regenwater kan tijdelijk worden opgeslagen in
het gebied waar het is gevallen. Waterbeheer platteland: er worden bergingsgebieden aangelegd of
gebieden worden heringericht, zodat de beken hun oorspronkelijke loop weer terug krijgen.
Drietrapsstrategie
Gebieden worden zodanig ingericht en gebruikt dat er nooit te veel water, maar ook nooit te weinig
water is. Hiervoor maken we gebruik van de drietrapsstrategie= aanpak die waterhuishoudkundige
problemen moet voorkomen, met een vaste volgorde: vasthouden (retentie) – bergen (opslaan) –
afvoeren)
, Drietrapsstrategie stap 1. Vasthouden (retentie)
Vasthouden (retentie) wil zeggen dat de neerslag wordt opgeslagen op de plek waar het water valt
(vooral door de sponswerking van de bodem). De neerslag wordt opgeslagen in het
oppervlaktewater en in de bodem. Om meer water ter plaatse te kunnen vasthouden worden er
verschillende ‘maatregelen’ genomen zoals: grachten uitdiepen, aanleg van vijvers in wijken of het
oppervlak onverharde bestrating wordt vergroot (vb: op parkeerplaatsen geen tegels maar grind of
grasbetonblokken te leggen). Soms wordt dit gecombineerd met het aantrekkelijker en afwisselender
maken van een wijk, door een rij tegels te verwijderen langs de gevel aan de straatkant en een
tuintje aan te leggen. Zo kan het van de gevel afstromende regenwater in de grond infiltreren. In veel
nieuwbouw wijken wordt regenwater van daken en goten naar wadi’s of straten met doorlatende
stenen geleid, waarna het de grond in zakt. Wadi’s zijn brede greppels of laag liggende grasveldjes
waar regenwater heen wordt geleid voor het de bodem in zakt.
Drietrapsstrategie: stap 2. Bergen en stap 3. Afvoeren
De tweede stap is bergen= als het water niet voldoende ter plaatsen kan worden vastgehouden,
moet het worden geborgen in plassen, meren, kanalen of speciaal daarvoor ingerichte bekkens
genaamd ‘groende berging’). Dit bijzondere bergingsgebied wordt groen genoemd door het gras dat
erin groeit wanneer het bassin niet gebruikt wordt als wateropvang. Na de wateroverlast wordt deze
weer geleidelijk geloosd.
Het moment dat de bodem verzadigd raakt en ook de bergingsgebieden overstromen is het tijd voor
het afvoeren= het water wordt via rivieren en kanalen naar een ander gebied gebracht). Als het
overtollige water niet kan worden afgevoerd spreken we van wateroverlast.
Watertoets
Om rekening te blijven houden met het water bij aanleg van nieuwe dingen heeft de overheid de
watertoets ingesteld. Watertoets= beschrijving van wat de gevolgen zijn voor de veiligheid,
wateroverlast, waterkwaliteit en verdroging bij nieuwe besluiten op het gebied van ruimtelijke
ordening (vb: bouwen van woonwijken of industrieterreinen) en dat er dus rekening mee moet
worden gehouden). Bij het maken van bestemmingsplannen of de uitvoering van een bouwproject
moeten altijd de waterschappen betrokken worden. Waterschap= regionale overheidsinstantie die
tot taak heeft om de waterhuishouding te regelen). Bouwplannen hebben 2 belangrijke criteria:
1. Er mag geen gebouw worden neergezet op een plaats die nodig is voor de uitvoering van de
drietrapsstrategie. Hetzelfde geldt voor aanleg van wegen of andere infrastructuur.
2. Waterproblemen mogen nooit worden afgewenteld in ruimte of in tijd. Dus het mag geen
waterprobleem bij de buren veroorzaken en het water probleem mag ook niet op een later
tijdstip worden opgelost.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hahoo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
