Summary
Samenvatting MAX - BVJ 6 vwo thema 4 Afweer
- Course
- Level
- Book
Samenvatting van thema 4 Afweer (BVJ 6 vwo). Basisstof 1 t/m 4 worden behandeld. Inclusief afbeeldingen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
maritwijnenvan
Content preview
Thema 4 Afweer1 Bescherming
Lichaamsvreemde stoffen
Stoffen of cellen die niet in je lichaam thuishoren, heten lichaamsvreemd. Het
afweersysteem beschermt je tegen lichaamsvreemde organismen. Lichaamseigen stoffen
of cellen worden door je lichaam gemaakt of zijn onderdeel van je lichaam.
Het binnendringen van pathogenen in je lichaam wordt een infectie genoemd. Bij een
infectie met bacteriën, schimmels en dieren ontstaan de ziekteverschijnselen door de giftige
stoffen (toxinen) die deze organismen afgeven.
Virussen
Virussen bevatten DNA met daaromheen een
eiwitmantel. Na aanhechting van een virus aan
receptoren op de gastheercel vindt er een proces plaats
waarbij het virus-DNA terechtkomt in het cytoplasma
van de gastheercel. In de gastheercel vindt dan
vermenigvuldiging van het virus plaats. Wanneer je ziek
wordt doordat virussen zich in je cellen
vermenigvuldigen, spreek je van een virusinfectie (viral
infectie).
Virussen kunnen hun gastheer op verschillende manieren ziek maken. Ze kunnen cellen
doden of beschadigen door de afgifte van eiwitverterende enzymen.
Ook kunnen ze geïnfecteerde cellen toxinen laten produceren, waardoor de cel beschadigd
raakt of sterft. De hoeveelheid schade die een virus veroorzaakt, hangt ook af van het
vermogen van het geïnfecteerde weefsel om te herstellen.
De eerste verdedigingslinie
De huid en de slijmvliezen vormen de eerste verdedigingslinie in de bescherming tegen
gevaren van buitenaf. Daar waar openingen in de huid zitten, zorgen slijmvliezen ervoor dat
ziekteverwekkers moeilijk kunnen binnendringen. Dit noem je mechanische afweer.
Chemische afweer is het gebruik van stoffen om indringen buiten te houden. Maagsap
bijvoorbeeld heeft een hele lage pH waardoor veel ziekteverwekkers worden gedood. Op de
huid zorgen zweet en olie voor een lage pH waardoor schadelijke bacteriën niet kunnen
groeien op de huid. Op de huid en in het darmkanaal bevinden zich ook veel goede
bacteriën. De bacteriën op de huid en in de darmen horen bij de mechanische afweer.
De huid beschermt het lichaam niet alleen tegen het binnendringen van ziekteverwekkers,
maar ook tegen invloeden van buitenaf. In de kiemlaag liggen pigmentvormende cellen
(melanocyten). Deze vormen melanine, dat ze via hun uitlopers afgeven aan de
opperhuidcellen. Melanine beschermt de delende cellen in de kiemlaag tegen de schadelijke
invloed van UV-straling.
2 Afweer
Het immuunsysteem
De aangeboren afweer is gericht tegen vele verschillende typen ziekteverwekkers en dient
als een snelle eerste afweer tegen infecties. Het is de basis voor de verworven afweer. De
, verworven afweer is het deel van je immuunsysteem dat je gedurende je leven ontwikkeld.
Deze afweer is gericht tegen 1 type ziekteverwekker.
Belangrijke organen van het immuunsysteem zijn het beenmerg, de thymus, de milt en de
lymfeknopen (lymfoïde organen). In het rode beenmerg ontstaan uit stamcellen
verschillende typen witte bloedcellen: fagocyten en lymfocyten. De fagocyten maken
onderdeel uit van de aangeboren afweer, de lymfocyten van de verworven afweer.
Fagocyten (aangeboren afweer)
Fagocyterende cellen gebruiken receptoren om deze pathogenen te detecteren. Er zijn 2
typen fagocyten; granulocyten en monocyten.
Granulocyten reageren snel op ziekteverwekkers en maken deze binnen enkele minuten
onschadelijk door ze te fagocyteren. Hierin smelten lysosomen samen met het blaasje
waarin de bacterie is ingesloten. Enzymen uit de lysosomen doden de bacterie. De
granulocyt gaat hierbij meestal ook dood.
Monocyten worden na aanmaak in het rode beenmerg opgeslagen in de milt en een ander
deel gaat naar weefsels. Uit monocyten ontwikkelen zich macrofagen en dendritische cellen.
Als een monocyt in weefselvloeistof komt, verandert deze van vorm en wordt dan macrofaag
genoemd. Macrofagen verplaatsen zich door het hele lichaam en kunnen ziekteverwekkers
doden zonder zelf dood te gaan.
Dendritische cellen vind je op plaatsen waar ziekteverwekkers kunnen binnendringen.
Macrofagen en dendritische cellen spelen ook een rol bij de verworven afweer.
In een reactie op een ziekteverwekker scheiden macrofagen cytokinen af die de
lichaamstemperatuur verhogen. Cytokinen behoren tot de mediatoren. Dit zijn eiwitten met
een reguleren functie. Door de hoge lichaamstemperatuur bij koorts worden de
afweerreacties in het lichaam versneld.
Een antibioticum is een medicijn dat bacteriële infecties bestrijdt. Een belangrijk nadeel van
antibiotica is dat bacteriën er ongevoelig voor kunnen worden. Bovendien kunnen bepaalde
antibiotica ook goede bacteriën doden, waardoor je darmflora ontregeld raakt.
Antigeen-presenterende cellen
Als een ziekteverwekker het lichaam is binnengedrongen, wordt hij door een macrofaag
herkent aan zijn antigenen. Een antigeen is een molecuul dat het immuunsysteem kan
activeren. De macrofaag fagocyteert de ziektewverwekker,
waarna de antigenen zich binden aan receptoren in het
cytoplasma van de macrofaag. Deze receptoren met
antigenen worden naar het celmembraan van de
macrofaag getransporteerd. Daardoor verandert deze in
een antigeen-presenterende cel (APC).
Fagocyten reageren snel op de binnendringende
ziekteverwekkers, maar bacteriën en virussen
vermeerderen sneller waardoor de fagocyten hulp nodig hebben van de verworven afweer.
Met het antigeen van de ziekteverwekker kan een APC exact aan de lymfocyten laten zien
hoe de ziekteverwekker eruit ziet. Op het moment dat een macrofaag of dendritische cel
verandert in een APC, behoort het tot de verworven afweer.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maritwijnenvan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.46. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
85443 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now