Gedrags- en opvoedingsproblemen literatuur samenvatting
Kijk op de Nederlandse Jeugd (van der Ploeg)
Hoofdstuk 1 – typeringen van generaties
1.1 Wat is een generatie?
Mannheim beschouwde een generatie als een cohort mensen die onder gelijke
maatschappelijke omstandigheden zijn opgegroeid en herkenbaar zijn aan bepaalde
typerende kenmerken.
Een generatie bevat mensen:
Van dezelfde leeftijd;
Die dezelfde (traumatische) gebeurtenissen hebben meegemaakt; en
Delfde veranderingen hebben meegemaakt.
Naarmate de generatiegenoten meer en ingrijpender veranderingen hebben meegemaakt,
zal een generatie nadrukkelijker opvallen en beter te onderscheiden zijn. Het onderscheid in
generaties is gebaseerd op de veronderstelling dat elke generatie onder invloed van
dezelfde ontwikkelingen zich bepaalde opvattingen, meningen en gedragingen eigen maakt.
Becker heeft in Nederland het denken in generaties geïntroduceerd. Hij trok aandacht met
het onderscheid in een vooroorlogse, een stille, een protesterende, een verloren en een
pragmatische generatie. Gemiddeld wordt de omvang van een generatie beperkt tot een
periode van 15 tot 20 jaar. Soms is dit langer en soms korter. Dit hangt samen met het feit
dat wetenschappers verschillend kunnen denken over de periode die een generatie nodig
heeft om zich onderscheidend te ontwikkelen.
1.2 Wat is het realiteitsgehalte?
Kenmerkend voor een bepaalde generatie zijn de eigenschappen waarmee de huidige
generatie zich onderscheidt van de vorige. De zin van deze typeringen is het verkrijgen van
een beeld van een bepaalde generatie. Meer inzicht in de huidige generatie kan leiden tot
meer begrip van en meer oog voor veranderingen in gedrag. Ook kan het leiden tot het
onderkennen van gevaren en mogelijkheden waarmee een bepaalde generatie wordt
geconfronteerd. Een bevestiging van het realiteitsgehalte is er niet via empirische toetsing.
Bij 85% van de mensen is het gevoel aanwezig dat zij tot een bepaalde generatie behoren.
1.3 Veteranengeneratie (70-plussers)
Tot deze generatie behoren personen die voor 1945 zijn geboren.
- Heeft de 2e wereldoorlog meegemaakt
- Overgrootouders van huidige generatie
- Oudste nog levende generatie
- Andere treffende typeringen van deze generatie zijn de stille en traditionele generatie.
Als kenmerkend voor deze generatie zijn onder meer de volgende drie karakteristieken
genoemd:
1. Hoog arbeidsethos:
o werk wordt als een zeer belangrijk onderdeel van bestaan beschouwd;
o hard werken voor succeservaringen;
o vaste baan wordt gezien als zekerheid voor de toekomst.
2. Gezag:
o ervaren als een autoriteit waar je respect voor dient te hebben;
o aan uitspraken autoriteit wordt niet snel getwijfeld;
o ministers, hoogleraren, burgemeesters en schoolhoofden en artsen op een voetstuk
3. Traditie en discipline:
, o duidelijke regels die worden nageleefd;
o chaos veroorzaakt ellende.
1.4 Babyboomers (50 tot 70 jaar)
Tot deze generatie behoren de mensen die zijn geboren tussen 1946 en 1964.
- Wederopbouw meegemaakt;
- Groeit op in een periode van welvaart;
- Feminisme;
- IJveren voor vreedzame wereld;
- Emancipatie;
Deze generatie aanvaardt het gezag niet langer als vanzelfsprekend. De typering van de
babyboomers als protestgeneratie geeft dat ook duidelijk aan. De babyboomers zijn vaak
getypeerd als arrogant en zelfingenomen. Enerzijds zijn ze kritisch ten aanzien van de
overheid, maar vinden het anderzijds vanzelfsprekend dat de overheid zorg draagt voor
allerlei taken waar de burger vroeger zelf voor zorgde.
Kenmerkend voor babyboomers:
1. Zelfontplooiing:
o opnemen voor jezelf;
o ruimte scheppen om jezelf te zijn;
2. Verantwoordelijkheid:
o leggen dit (te) gemakkelijk bij de overheid;
o zorg van ouders is verantwoordelijkheid overheid.
1.5 X-generatie (30 tot 50 jaar)
Tot deze generatie behoren personen die geboren zijn tussen 1965 en 1980.
- Hun ouders waren meer met zichzelf en hun carrière bezig dan met hun kinderen;
- Sceptisch tegenover autoriteit: werkgever niet langer de baas tegenover wie men
onder alle omstandigheden loyaal blijft
- Springen van ene baan naar andere baan. Generatie wordt geconfronteerd met veel
werkloosheid
- Eerste generatie in aanraking met computer
Er wordt gesproken van een verloren generatie. Er heerst een sterke neiging tot relativeren.
De generatie is pragmatisch en zelfredzaam. Andere typeringen zijn ondernemend. Ze zijn
niet bang om risico’s te nemen. De X-generatie is ambitieus; zij hechten grote belang aan de
schoolprestaties van hun kinderen.
1.6 Y-generatie (15 tot 30 jaar)
Tot deze generatie behoren jongeren die zijn geboren tussen 1982 en 1999.
- Groeien op in de digitale wereld
- Jongeren doen verscheidene dingen tegelijk
- Communicatie veelal via internet
Kenmerkend voor deze generatie is de flexibiliteit en aanpassingsvermogen. Conflicten
worden niet uit de weg gegaan. Ook is er sprake van verwende en kieskeurige generatie. Of
er werkloosheid speelt of niet, er zal vakantie zijn en voor simpele baantjes wordt de neus
niet opgehaald. Ze worden ook wel de grenzeloze generatie genoemd.
1. Arrogant en zelfverzekerd
o Gedragen zich vaak onvolwassen
o Zelfverheerlijking is niet vreemd
2. Creatief
, o Ambitieus
o Prestatiegericht
1.7 Z-generatie
De jongste generatie, geboren na het jaar 2000. Ook wel ik-generatie genoemd.
Kenmerkend voor Z-generatie
1. Hoog zelfbeeld
o Groot ego
o Opgegroeid met idee dat wat zij doen geweldig is
2. Narcistisch
o Door ouders bejubeld
o Arrogant
o Gedragen zich als verwende kinderen
Deze generatie kent geen wereld zonder internet. Zij brengen meer tijd door in huis en zijn
fysiek minder actief. Generatie die steeds meer aandacht vraagt.
1.8 Overlap tussen generaties
Het is niet altijd duidelijk waar de jongste generatie begint en eindigt. Dit hangt samen met
het uitgangspunt dat er pas van een generatie gesproken kan worden als mensen voor
langere tijd samen onder dezelfde omstandigheden zijn opgegroeid. Van de jongste
generatie (6 tot 20 jaar) zijn veel typeringen in omloop, zoals Einsteingeneratie, de
achterbankgeneratie en de mediageneratie.
1.9 Empirische ondersteuning?
Twee voorbeelden van typeringen die een (beperkte) empirische basis hebben.
1.9.1 Grenzeloze generatie
De huidige generatie is als een grenzeloze generatie te beschouwen. Jeugdigen van
vandaag hebben moeite om maat te houden en zijn sterk gericht op eigen belang.
Kenmerken:
o Fascinatie voor geweld (geweld is spannend)
o Hedonistische insteek (genieten, beleven, leuke dingen doen)
o Exhibitionistische neiging (kijk mij eens)
o Oog voor sociale netwerken (flexibel)
In vergelijking met de vorige generatie onderscheidt de grenzeloze generatie zich met de
kenmerken:
o Minder maatschappijkritisch
o Minder gehecht aan gemeenschapszin
o Minder prestatiegericht
o Minder idealistisch
1.9.2 Zelfbewuste en zelfingenomen generatie
Uit onderzoek bleken cohorten eerstejaarsstudenten uit verschillende jaren hoger te scoren
op:
o Zelfwaardering
o Narcisme
o Spreken in het openbaar
o Leidinggeven
o Uiterlijk
, De veranderingen lijken te wijzen dat de huidige generatie studenten meer zelfbewust is,
maar ook meer gericht op eigenbelang.
1.10 Huidige generatie reden tot zorg?
Pessimisten zien een generatie voor zich waarbinnen de sociale contacten zullen
verschralen, er minder oog is voor de ander en het eigen ik steeds dominanter word.
Sommige onderzoekers vragen zich af of de jeugdigen van vandaag hun leven inderdaad
laten beheersen door wat er digitaal allemaal mogelijk is. Anderen beweren weer dat de
jeugd van tegenwoordig wel degelijk maatschappelijk betrokken is.
Hoe komen wetenschappers tot zulke uiteenlopende typeringen?
1. Een generatie kan op veel aspecten worden beoordeeld. Typering kan betrekking
hebben op aspiraties, ambities, interesses en motivatie van de jeugdigen. Typering kan
gericht zijn op het gedrag en vermeende persoonlijkheidstrekken.
2. De discussie over de typering van een generatie houdt aan, omdat omschrijvingen en
typeringen gebaseerd zijn op analyses van uiteenlopende publicaties, aangevuld met
persoonlijke interpretaties.
3. Er is te weinig empirisch onderzoek waarbij de kenmerken die aan een generatie worden
toegeschreven nader systematisch getoetst worden.
4. Er overheerst een negatief gekleurd beeld van de huidige generatie.
Hoofdstuk 5 - ouders en het gebruik van internet
Sommige kinderen krijgen van jongs af aan te maken met de nieuwste technologische
ontwikkelingen. Tijdens de basisschooljaren komt er meer begrip voor de werking van het
internet
5.1 Taak van de ouders
Kinderen moeten wegwijs worden gemaakt in de talrijke mogelijkheden en gevaren die het
internet meebrengt. Er zijn voor ouders drie aspecten van de begeleiding:
Voorlichting:
Ouders kunnen kinderen helpen in het gebruik van de computer en het internet door de
basishandelingen van het internetgebruik bij te brengen en te leren hoe informatie over
bepaalde onderwerpen te achterhalen is en hoe het internet in educatieve zin te gebruiken
is. Ouders moeten kinderen ook wijzen op de gevaren ervan, zoals het niet naar buiten
brengen van persoonlijke informatie, geen afspraken met mensen die zij via het internet
hebben ontmoet.
Maatregelen:
Het is verstandig om grenzen te stellen aan het internetgebruik door tijden af te spreken.
Ouders kunnen afspreken welke sites kinderen wel en niet mogen bezoeken. Een software
om internettijd in de gaten te houden, sites te blokkeren en ongewenste informatie uit te
filteren kan gebruikt worden. Voorkeur is dat ouders met de kinderen tot afspraken komen.
Controle:
Zonder controle hebben regels weinig zin. Veel ouders hebben geen zicht op wat hun kind
op het internet doet. Meer dan de helft van ouders van kinderen van 10 tot 12 jaar gaat niet
of nauwelijks na wat kind online doet.
5.2 Algemene benadering
Twee benaderingen omgaan met kinderen in leren gebruik van internet:
Restrictieve benadering: opstellen van strenge regels en handhaving met veel controle.
Ouders komen in actie als regel is overtreden. Ouders meer gericht op handhaving
regels dan het volgen van internetgedrag en de betekenis ervan voor kinderen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller NedaKhosdelazad. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.12. You're not tied to anything after your purchase.