1. Bodembestanddelen:
Vaste bestanddelen:
• Minerale bestanddelen:
Gesteenten worden afgebroken tot kleine korreltjes door verwering. De afmetingen
van deze korreltjes hangt af van het moedergesteente. Deze korrels maken de
minerale bestanddelen van de bodem. Als de korrels aan elkaar gaan kitten op
bepaalde wijze vormen ze grotere aggregaten.
• Dode organische bestanddelen:
Voor het aan elkaar kleven van korrels is humus van groot belang. Dit is een donkere
kleverige stof die ontstaat door vertering van organische stof. Humus geeft de
deeltjes een bepaalde structuur en beschermt ze tegen erosie. De dode organische
bestanddelen ontstaan door het afsterven van flora en fauna.
• Levende organische bestanddelen:
Het bodemleven bestaat uit plantenwortels, bodemdieren en bodemmicro-
organismen. Bodemdieren verkleinen en vermengen bestanddelen. Micro-organisme
zorgen voor verdere vertering.
• Vloeibare bestanddelen:
Bodemwater zit in de poriën, maar kan ook vastgehouden worden als een dunne film
door kleverige bodembestanddelen. Water is noodzakelijk voor bodemleven. Ook is
water een belangrijk oplosmiddel. Veel verbindingen lossen op en worden daardoor
bewegelijk in de bodem. Te veel water is nadelig omdat er dan niet genoeg
poriënvolume overblijft waarin zich lucht bevindt.
• Gasvormige bestanddelen:
Bodemlucht neemt het poriënvolume in dat niet door water bezet is. Hoe meer
water, hoe minder lucht en omgekeerd. Omdat bodemwater en bodemlucht
complementair zijn is er een lucht-waterhuishouding van de bodem.
• Silicaten
Hier zijn vooral glimmers of veldspaten van belang.
Sommige glimmers zijn goed verweerbaar, andere minder. Bij verwering onder
gematigde klimaatomstandigheden ontstaat het kleimineraal illiet.
Veldspaten deelt men in naargelang de samenstelling.
o Kaliveldspaat: weinig verweerbaar
o Natriumveldspaat: goed verweerbaar
o Kalkveldspaat: zeer goed verweerbaar
o Kalknatrium veldspaat: goed verweerbaar
• Secundaire mineralen
3 groepen
o Carbonaten: zeer goed verweerbaar
o Sulfaten: goed verweerbaar
o Oxiden en hydroxiden van Fe en Al: ontstaan bij verwering van ijzer- en
aluminium houdende mineralen.
• Kleimineralen
Ontstaan door chemische verwering. Door kleimineralen heeft kleigrond zijn typische
eigenschappen (zwelvermogen, absorptie, …)
Minerale bodembestanddelen zijn samengesteld uit 8 elementen. O, Si, Al, Fe, Ca, Na, K en
Mg maken 98% van de minerale bestanddelen uit.
Verwering van mineralen:
❖ Fysische verwering: afbrokkeling van gesteente tot kleinere stukjes, de samenstelling
blijft hetzelfde.
➢ Temperatuurschommeling
➢ Water
➢ Wind
❖ Chemische verwering: verandert de samenstelling van de gesteenten, de voornaamste
verweringsfactoren zijn water en lucht.
➢ Oplossingsverschijnselen
➢ Hydratatieverschijnselen
➢ Hydrolyse-verschijnselen
➢ Oxidatie-reductieverschijnselen
❖ Biologische verwering: veroorzaakt door flora en fauna, ze spelen zowel bij chemische als
fysische verwezing een rol.
2
, Transport van verweringsproducten:
Losse materialen die door verwering zijn ontstaan en die ter plaatse blijven: sedentaat.
Losse materialen die door verwering zijn ontstaan en weggevoerd zijn en elders afgezet:
sediment.
Grondsoort en landbouwwaarde:
De landbouwwaarde van een grondsoort hangt af van de eigenschappen van de fracties.
• Zandfractie:
▪ Chemische bodemvruchtbaarheid: zwak
▪ Fysische bodemvruchtbaarheid: goed
▪ Absorptievermogen: zwak
• Slibfractie:
▪ Chemische bodemvruchtbaarheid: goed
▪ Fysische bodemvruchtbaarheid: zwak
▪ Absorptievermogen: goed
Zand, lemigzand en zandleem zijn licht gronden en zijn makkelijk te bewerken.
Klei en leem zijn zware gronden en zijn moeilijk te bewerken.
Het opbrengstvermogen van zware gronden is veel beter als dat van lichte gronden.
Dode organische bestanddelen:
Organische stof is grotendeels afkomstig van planten en wordt dus vooral geleverd door
plantenwortels, stoppels, stalmest en groenbemesting.
Organische stof en humus:
Organische stof is de verzamelnaam voor koolstofhoudende verbindingen. Het omvat dus
levende en dode organische stof.
Humus is de naam voor organische stof in een bepaald stadium van het verteringsproces.
Het verteringsproces waarbij humus gevormd wordt is humificatie.
Door humificatie komen er minerale verbindingen vrij dit is mineralisatie.
Humificatie en mineralisatie verlopen dus simultaan.
Organische stof ondergaat 4 processen:
1. Chemische afbraak: begint op de plant als bladverkleuring.
2. Mechanische afbraak: door bodemdieren.
3. Microbiële afbraak: door micro-organismen.
4. Synthese: synthese van typische humusverbindingen.
Humificatie is afhankelijk van het bodemleven.
• Organisch materiaal —> voldoende stikstof zorgt voor een vlotte vertering.
• Microklimaat —> Temperatuur en vochtigheid beïnvloeden de activiteit van de
bateriën.
• Bodem —> Verluchting en zuurtegraad.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Bartneven. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.04. You're not tied to anything after your purchase.