Summary
Samenvatting Ethiek
- Course
- Institution
Gedetailleerde, overzichtelijke samenvatting Ethiek in de zorg.
[Show more]
Seller
Follow
evagoris
Content preview
Ethiek in de zorgDe moeite waard: werken met waarden en normen in de zorg
In staat zijn te zien, aan te voelen en af te wegen wat voor mensen belangrijk is en van waaruit zij leven en
keuzes maken en wat daarover in dialoog gaan met anderen betekend => de wetenschap die zich daarover
buigt, nadenkt, theoretisch en praktisch wenken = de ethiek
- Waarden en normen afwegen om tot een standpunt te komen over wat je als goede zorg beschouwt
Professionele waarden in de gezondheidszorg
- Alle mensen hebben waarden -> belangrijk vinden + waaraan zij zin ontlenen in hun leven
- Zorgrelatie -> aandacht gegeven aan waarden + zingeving v/d zorgvrager
- Zorgverleners: respect opbrengen voor waarden zorgvrager => de zorg er in de maten v/h mogelijke op
afstemmen
- Elke zorgvrager = uniek -> telkens opnieuw normen en waarden nagaan => plaats geven i/d zorgverlening
- Waarden -> in onze cultuur + samenleving breed gedeeld worden => via regels en wetgeving beschermd
worden => welzijn zorgvrager in al haar facetten, autonomie, privacy
Waarden: wat de moeite waard is om na te streven
- Alle mensen hebben waarden = een oordeel over wat waardevol is in het leven (of voor hun
beroepsuitoefening), waardevol = wat het leven zin geeft + het handelen bepaalt
- Mensen bouwen hun eigen waardeschalen en prioriteiten op
- Mensen kunnen talrijke waarden belangrijk vinden + een plaats geven in hun levenswijze => wegen af
welke waarde in elke situatie doorslaggevend is
- Waarden hebben een invloed op het menselijk handelen, mensen laten zich leiden door hun waarden =>
legitimerend + motiverende functie, legitimeren = achteraf aangeven waarom je de handeling deed,
motiverende functie (mensen motiveren en inspireren om iets te doen)
- Waarden moeten waargemaakt worden + in praktijk worden omgezet
- De moeite waard om na te streven
- Mensen ontwikkelen vele waarden en leggen prioriteiten naargelang de situatie,
- Waarden moeten telkens opnieuw waargemaakt worden, motiveren + legitimeren het handelen
Waarden en normen
- Je kan niet om het even hoe handelen => gedragsregels die aangeven wat mensen moeten doen/nalaten
om een waarde waar te maken
- Gedragsregels = normen
- Regel kunnen variëren van alledaagse gewoontes (iemand begroeten) tot morele voorschriften (ouderen
respecteren)
- Normen in categorieën onderdelen
o Universele => normen die vrij algemeen gelden (afspraken/wetten (inter)nationaal)
o Particuliere => normen gelden binnen kleinere samenlevingsvormen (gezin, school,…)
Beide vormen zijn socio-cultureel bepaald: ontstaan en gelden in een bepaalde sociale en
culturele context
- Normen ook inhoudelijk indelen, bijv: beroepsnormen die samenhangen met concrete
beroepsuitoefening
De verhouding tussen normen en waarden
- Een norm beschermt één of meerdere waarden
- Een waarde kan beschermd worden door uiteenlopende normen
- Een regel (norm) i.v.m. een waarde kan ook rekening houden met andere waarden
Drie niveaus van waarden en normen
- Micro-niveau
o Individuele, persoonlijke waarden
, o Elke persoon heeft eigen, persoonlijke waarden en legt daarbij de klemtonen (waardeschaal,
waardeprioriteit) en leeft volgens eigen normen
o Belangrijke waarde v dit niveau = uniciteit (enigheid, uniek)
- Mesoniveau
o Waarden worden gedeeld => gedeelde waarden
o Belangrijk: de tussenmenselijke relaties => intersubjectiviteit => goede relaties tussen mensen die
als gelijkwaardige personen behandeld worden => belangrijke waarde
- Macroniveau
o In de bredere samenleving => in algemene richtlijnen/wetten
o Nationale wetten (bijv. gelijkwaardigheid -> beschermen + gelijkwaardige behandeling
garanderen)
o Belangrijke waarde = solidariteit (bewustzijn van samenhorigheid)
ICN code: onvoorwaardelijke respectvolle zorg als basisnorm
- International Council of Nurses => wereldwijde beroepsvereniging voor verpleegkundige beroepen
- Gezaghebbende beroepscode
- Basiswaarde voor verpleegkundige beroepen van groot belang:
o Respect voor de rechten v/d mens, culturele rechten, recht op leven en keuze, waardigheid, met
respect behandeld te worden
- Respect voor mensen -> in al hun verscheidenheid en verschillen => basiswaarde voor professionele
zorg, die alle normen en regels die vormen kleurt
- Respect = diep geworteld in de overtuiging dat mensen goede zorg moeten krijgen, omdat ze dit waard
zijn
- Onvoorwaardelijk respect (zonder beperkingen) -> op uiteenlopende wijze waarmaken -> in diverse
afspraken en regels gegoten, van streek tot streek en van tijd tot tijd verschillen => waarden moeten
waargemaakt worden
- Er is gedrag dat niet verenigbaar is met de waarden die men belangrijk vindt => als je beweert bepaalde
waarde belangrijk te vinden kan je er niet zomaar op los leven => wie iedere mens wil respecteren omdat
respect een belangrijke waarde is, kan niet tegelijkertijd iemand discrimineren
- Omgekeerd: er is gedrag dat juist WEL aanwezig moet zijn om een waarde waar te maken -> gedrag
wordt vastgesteld in beroepscodes (professioneel handelen in zorg verlenende beroepen)
De beroepscodes als professionele norm
- Elke zorgverlener -> zijn of haar eigen waarden => spelen bij uitoefenen van beroep een rol (zelfde
beroep delen = gelijkaardige waarden nastreven + gelijkaardige normen opstellen) => gedeelde waarden
leiden tot gedeelde normen
- Beroepsnormen kunnen ook binnen beroepsvereniging gedeeld worden + formeel worden opgesteld
- Diverse werkgroepen in BE en NL -> wat kunnen we van een zorgverlener verwachten + welke rol moet
zij spelen in de samenleving? => leidde tot diverse beroepscodes en beroepsprofielen
- Beroepscodes + beroepsprofielen weerspiegelen globaal genomen 2 ethische basisbenaderingen
o Plichtenleer/deontologie (wat gedaan moet worden) -> wat mensen moeten doen
o Deugdenethiek => hoe mensen moeten zijn
Beroepsprofielen omschrijven (in de zorgsector) hoe zorgverleners moeten zijn
Competentieprofielen: wat kennis, vaardigheden, rollen attitudes zijn waaraan je je moet
houden
Beroepscodes geven aan hoe je moet handelen -> waar men in het beroep voor staat en
wat men moet/niet mag doen (hoe zorgverleners moeten handelen)
- Beroepsprofielen en beroepscodes niet al te strikt scheiden
- Beroepsprofielen geven normen aan waaraan men zich moet houden als men een bepaalde rol wil
opnemen
- Beroepsnormen worden ontwikkeld om waarden in de praktijk te brengen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evagoris. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.98. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now