Een wetenschappelijke onderbouwing van de cijfers (KOPP/KOV)
Wat zijn de cijfers?
Jaarlijks 405.000 mensen met psychische en of verslavingsproblemen hebben kinderen tot
en met 18 jaar. Dat gaat om 577.000 kinderen onder de 18 jaar in totaal. Dit zijn KOPP/KOV
kinderen. 4233.000 hiervan zijn 12 jaar of jonger.
96% van alle KOPP/KOV kinderen heeft een ouder waarbij er in de laatste 12 maanden
sprake was van tenminste een psychisch probleem zoals depressie, paniekstoornis, ADHD.
Bij 4% van de kinderen heeft de ouder verslavingsproblemen. Dit komt neer op 24.000 KOV-
kinderen. Daarna zijn er nog eens 113.000 kinderen met een ouder waarbij sprake is van
middelenmisbruik. Middelenmisbruik is vaak een voorstadium van verslaving, daarom is
verslavingspreventie ook gericht op deze doelgroep.
Wat is de kans dat?
KOPP-kinderen lopen 2 tot 4 keer meer risico dan andere kinderen om psychopathologie te
ontwikkelen voor hun 18e. na hun 28e loopt dit op naar 2 tot 13 keer. De helft van de KOPP-
kinderen ontwikkelen een psychische stoornis. Een op de 3 kinderen ontwikkelt een
psychotische of stemmingsstoornis. Voor de meeste ziektebeelden geldt dat de transgene
rationele overdracht niet ziekte specifiek is. Dus de stoornis die het kind ontwikkelt, hangt
niet af van de diagnose van de ouder. Er is dus een gemeenschappelijke factor die belangrijk
is in de overdracht van de psychopathologie.
Schoolprestaties: kinderen van ouders met psychische problemen hebben een slechter
schoolleven met slechtere prestaties dan andere kinderen.
Kindermishandeling: KOPP-kinderen hebben 2 tot 3 keer meer kans om te maken te krijgen
met kindermishandeling. Dit kan fysiek en mentaal zijn.
Levensverwachting: kinderen met ouders met een depressie kunnen 8 jaar korter leven dan
kinderen zonder ouders met een depressie. Dit kan komen door suïcide of overdosis op
jonge leeftijd.
Scheiding: kinderen van ouders met een depressieve stoornis maken als volwassene vaker
zelf een scheiding door dan kinderen met een ouder of zonder depressieve stoornis.
Verslavingsproblematiek van de ouder vergroot het risico op verslaving bij het kind. Dit is tot
2 keer zo groot als bij kinderen van ouders zonder verslavingsproblematiek. Het is onbekend
wat de invloed op het kind is van verslavingsproblematiek bij de vader ten opzichte van
verslavingsproblematiek bij de moeder. Vroeg gebruik van middelen komt vaker voor bij
jongeren van ouders met verslavingsproblemen. Vroeg middelengebruik is op zichzelf een
voorspeller van verslaving. KOV-kinderen gaan sneller van alcoholgebruik naar
alcoholverslaving dan kinderen van ouders zonder een verslaving. KOV-kinderen die
cannabis gebruiken hebben een verhoogde kans om een cannabis verslaving te ontwikkelen,
met name dochters van moeders die dit middel gebruiken.
Kinderen van ouders met verslavingsproblematiek hebben een twee keer zo grote kans op
stemmingsstoornissen als kinderen zonder ouders met verslavingsproblematiek. De
thuissituatie kan chaotisch en vijandig zijn. Ook kan het samengaan met een depressie,
antisociaal gedrag en huiselijk geweld. Dit kan direct of indirect leiden tot externalizerend
gedrag bij de kinderen in deze gezinnen. KOV-kinderen onder de 18 hebben 37% kans om
zelf psychopathologische plus verslavingsproblemen te hebben in de afgelopen 12 maanden
als de ouder verslaafd is. Als beide ouders verslaafd zijn is deze kans 44%. Bij zoons is dit
, zelfs 67%. Ook ontwikkelen ze stemmings- en angststoornissen en in veel mindere mate
eetstoornissen en schizofrenie.
Schoolprestaties: KOV-Kinderen hebben een grotere kans om lagere cijfers te halen, te
blijven zitten en een opleiding naar het voortgezet onderwijs niet af te ronden.
Kindermishandeling: KOV-kinderen hebben 2 tot 3 keer meer kans om te maken te krijgen
met kindermishandeling. Dit kan fysiek en mentaal zijn.
Wat ervaren KOPP/KOV-kinderen en hun ouders?
Omrent psychopathologie wordt er nog veel gestigmatiseerd. Dus negatieve kenmerken of
vooroordelen aan een bepaalde groep toekennen, waar deze groep zeer moeilijk vanaf
komt. Het belemmert het herstel van degene met psychopathologie. Ook heeft het tot
gevolg dat KOPP/KOV-kinderen en/of hun ouders zich niet vrij voelen om open te spreken
over hun situatie. Het kan leiden tot schaamtegevoelens wat resulteert in KOPP/KOV-
kinderen die de ziekte van hun ouders en hun thuissituatie verborgen proberen te houden.
Zo zijn er weinig mensen op de hoogte van de situatie, wat kan leiden tot sociale isolatie van
zowel kinderen als ouders.
Kinderen van ouders met een psychische of verslavingsproblemen passen vanwege schuld-
en schaamtegevoelens hun gedrag thuis aan om het beter te maken voor hun ouders. Ook
de ouders ervaren deze gevoelens, omdat zij graag willen dat het goed met hun kind gaat.
De gedragsverandering van de kinderen varieert van voorzichtiger communiceren tot meer
huishoudelijke taken doen.
Het kind neemt vaan de taken van de ouder over, oftewel; parentificatie. Dit kan gaan om
praktische taken als emotionele ondersteuning van de ouder. Kinderen die dit doen, geven
op latere leeftijd aan dat zij het gevoel hadden dat ze te vroeg volwassen zijn geworden.
School biedt voor de kinderen wel een veilige omgeving waar ze ‘kind’ kunnen zijn.
Kinderen en ouders ervaren angst en verdriet over de situaties waar ze zich in bevinden.
Ouders zijn bang om hun kinderen kwijt te raken. Kinderen voelen zich verdrietig wanneer
hun ouders ruzie hebben. Kinderen van 7 tot 9 en adolescenten geven aan dat ze zich
verdrietig voelen nadat hun ouders gedronken hadden en daardoor ruzie maakten. Ouders
zijn bang om hun kinderen te verliezen. Dit vergroot de drempel om hulpverleners in te
schakelen.
Zowel kinderen al de gezonde ouder zijn erg loyaal naar de ouders met psychische en/of
verslavingsproblemen. Door deze loyaliteit durven ze zich vaak niet uit te spreken over hoe
zij iets ervaren of voor zichzelf kiezen. In het taalgebruik van de kinderen komt hun loyaliteit
naar de ouders naar voren.
Wat zijn de risicofactoren?
Een beschermende factor kan weerbaarheid bij het kind creëren en een risico factor juist
meer kwetsbaarheid voor het ontwikkelen van psychopathologie.
De timing, duur en ernst van de psychopathologie bij de ouders zijn van invloed op de kans
dat het KOPP/KOV- kind zelf psychopathologie ontwikkelt. De algemene regel geldt: hoe
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller daphnetemolder. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.