Uitgebreide college-aantekeningen van de hoorcolleges van het eerstejaars vak Vroegmoderne Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. De aantekeningen zijn gemaakt in 2016.
Week 1.1 1 februari 2016
Een nieuwe tijd?
Hoofdstuk 1 en 2
Wat is ‘nieuw’ aan de Vroegmoderne tijd?
Een periode tussen 1450-1800, wat is er nieuw aan deze tijd en wat doet het er eigenlijk toe
(relevantie)?
Er vond een culturele revolutie plaats rond 1500. Er was een fascinatie voor de klassieken en dit leidde
tot nieuwe ontwikkelingen: de boekdrukkunst. Deze culturele vernieuwingsbeweging noemen wij De
Renaissance. Deze periode wilde breken met de middeleeuwse gebruiken en gewoontes. Daarnaast
waren er veel contacten met de Nieuwe Wereld. Dit begon in 1492 met Columbus’ aankomst in
Amerika. Daarnaast is er een derde grote maatschappelijke verandering: reformatie (kerkhervorming).
De wereld rond 1500 was nieuw, omdat Europa onderdeel werd van de rest van de wereld; handel,
ontdekkingsreizen.
Drie veranderingen:
- Renaissance
- Globalisering
- Reformatie: leidt niet alleen tot hevige conflicten, maar zorgt ook voor een andere omgang
met religie, diversiteit en tolerantie.
Zorgen ervoor dat er rond 1500 sprake is van een nieuwe periode; een nieuwe tijd. Deze drie
veranderingen zijn niet alleen belangrijk voor ons omdat ze het nieuwe tijdperk markeren, maar ze
hebben ook alle drie ingrijpende gevolgen gehad en die zijn tot op de dag van vandaag voelbaar.
De herontdekking van de klassieken zorgt voor een andere omgang met kennis en onderwijs. De
renaissance is een opmaat voor de wetenschappelijke revolutie en de idealen voor onze moderne
samenleving. Ook de globaliserende economie heeft consequenties gehad voor de bevolking; niet
alleen in Europa.
Desiderius Erasmus (1466-1536): hij stelt vast dat de wereld tot bezinning komt in deze periode.
Hieruit blijkt dat ook tijdgenoten bewust waren van deze veranderingen. Het is niet alleen achteraf
door historici vastgesteld na de tijd. Deze tijdgenoten zetten zich af tegen de ‘muffige’ gebruiken van
de middeleeuwen.
Hoe was de nieuwe tijd?
Critici:
- Renaissance? Er waren ook tijdens de middeleeuwen al ‘renaissances’ geweest. Belangstelling
voor klassieke oudheid was nooit helemaal weggeweest.
- Globalisering? Ook in de middeleeuwen al contacten met Aziatische, Afrikaans en zelfs
Amerikaanse werelddelen (kruistochten naar het Midden-Oosten of de reizen van Marco Polo
naar China of de vestiging van Vikingen op de kusten van Noord-Amerika). Het woord
‘ontdekking’ is nogal misleidend en suggestief; dit is nogal Europees geredeneerd.
- Reformatie? Middeleeuwen kenden ook religieuze diversiteit (joden, moslims) en
verdeeldheid onder christenen (ook voor de tijd was het geen uniforme samenleving). Ook in
de middeleeuwen was er al een strijd: orthodox – katholiek (Byzantium en Rome).
Het betekent niet dat we deze drie veranderingen moeten negeren.
De Renaissance
Dit verwijst naar een hernieuwde belangstelling voor de cultuur van de klassieke oudheid. Deze
belangstelling voor de wereld van de Grieken en Romeinen werd voor het eerst zichtbaar rond 1350-
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Marieke8. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
