Maatschappijleer samenvatting VWO, Rechtsstaat en Pluriforme samenleving
27 views 2 purchases
Course
Maatschappijleer
Level
VWO / Gymnasium
Book
Thema\'s Maatschappijleer vwo lesboek
Maatschappijleer samenvatting 4/5/6 vwo.
Samenvatting over de hoofdstukken: Wat is maatschappijleer? (H1), Rechtsstaat (H2) en pluriforme samenleving (H4)
Paragraaf 1, Maatschappelijke vraagstukken
Samenleven en afspraken maken
Waarden: uitgangspunten of principes die mensen belangrijk vinden in hun leven →
hierdoor ontstaan botsende belangen in de samenleving. Welke waarde jij belangrijk vindt
heeft onder andere te maken met je opvoeding, omgeving, karakter en levenservaring.
Waarden leiden dan ook tot gedragsregels → normen: regels over hoe iemand zich in een
bepaalde situatie behoort te gedragen.
Waarde eerlijkheid heeft bijvoorbeeld de norm de waarheid spreken. Normen worden vaak
opgelegd door je omgeving of door jezelf
Als waarden en normen botsen kan er een maatschappelijk vraagstuk ontstaan.
We spreken van een maatschappelijk vraagstuk als:
1. grote groepen in de samenleving er gevolgen van ondervinden
2. er tegengestelde belangen en visies zijn
3. de overheid zich ermee moet bemoeien
Maatschappelijke vraagstukken raken veel mensen in de samenleving en zijn niet zomaar op
te lossen. Ze gaan over kwesties op macroniveau → grootschalige vraagstukken, maar de
gevolgen ervan zijn op microniveau, individueel niveau, merkbaar.
Er bestaan veel verschillende visies op de oorzaken en gewenste aanpak van het probleem
→ betrokkenen hebben vaak tegengestelde belangen. Een belang is het voordeel dat
iemand ergens bij heeft. Belangentegenstellingen ontstaan vaak uit verschillen in
levensovertuiging, ideologie of maatschappelijke positie. Een belang heeft vaak ook te
maken met een materieel voordeel, maar dat voordeel kan ook immaterieel zijn.
Dilemma: lastige keuze tussen 2 dingen die alleen maar nadelen hebben.
Er komt een gemeenschappelijke aanpak voor land/regio als veel mensen nadelige gevolgen
ondervinden. De manier waarop we maatschappelijke vraagstukken aanpakken ligt aan
plaats, tijd en groep. Dynamiek van de samenleving: constant veranderen van normen,
waarden en belangen.
Kernbegrippen:
Macht: het vermogen om het gedrag of denken van anderen te beïnvloeden, desnoods met
dwang. Macht die geaccepteerd is is gezag. Macht van bijv. docenten is formele macht. Een
voorbeeld van informele macht is een vriendengroep die elkaar beïnvloedt.
, Machtsbronnen: dmv dit het gedrag en denken van iemand veranderen met bijv zijn kennis.
Sociale ongelijkheid: ongelijke verdeling van kennis, financiële middelen, (politieke) macht.
Sociale cohesie: de mate waarin mensen zich verbonden voelen met elkaar.
Sterke cohesie in bijv. een buurt is de kans kleiner op criminaliteit en zijn bewoners actiever
om zich in te zetten voor de buurt. Zwakke cohesie zorgt voor wantrouwen, vijandigheid en
(gewelddadig) conflict.
Paragraaf 2, Kennis van zaken
Desinformatie: onjuiste of misleidende informatie die expres wordt gemaakt om geld te
verdienen, publieke opinie te beïnvloeden en/of om iemand, een groep, organisatie of een
land te beschadigen. Bij desinformatie is er sprake van manipulatie: het opzettelijk
verdraaien of weglaten van feiten. De meest extreme vorm is indoctrinatie: mensen krijgen
langdurig, systematisch en dwingend eenzijdige opvattingen met bedoeling dat zij die
opvattingen kritiekloos overnemen. → komt voor in landen waarin de regering bepaalt wat
het volk mag weten. Desinformatie kan bijdragen aan het ontstaan van complottheorieën.
Complottheorie: theorie die ervan uitgaat dat bepaalde gebeurtenissen het resultaat zijn
van een samenzwering tussen mensen of groepen met kwaadaardige bedoelingen
Door social media kan iedereen als zender berichten in de wereld sturen en iedereen als
ontvanger ontvangen. Door het internet kan onjuiste- en misleidende informatie tot schade
leiden, doordat foto’s en filmpjes veel mensen kunnen bereiken en doordat de filterbubbel
afwijkende geluiden tegenhoudt
Filterbubbel: verschijnsel waarbij hetgeen iemand online aangeboden krijgt is afgestemd op
wat hij eerder heeft opgezocht, geliked, gepost en gedeeld. Hiervoor maken bedrijven
gebruik van algoritmes en big data, waarmee ze een profiel van ons vormen.
Voordeel → kan goed aansluiten bij je voordelen
Nadeel → afwijkende informatie en bronnen dringen moeilijker tot onze bubbel door.
Hoe je waarneemt en oordeelt heeft te maken met je referentiekader: alles wat je bezit aan
kennis, ervaringen, normen, waarden en gewoontes → is als het ware de ‘bril’ die
informatie filtert. Daarom spreken we ook wel van selectieve waarneming. Beperkt
waarnemen is een vergelijkbaar effect van de filterbubbel: gefilterde informatie bevestigt
ons vooral in wat we al denken. Selectieve waarneming kan stereotypen bevestigen en
daardoor in stand houden.
Stereotype: vaststaand beeld van een groep mensen die je allemaal hetzelfde kenmerk
toeschrijft.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lizhol. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.08. You're not tied to anything after your purchase.
