In dit verslag belicht ik de verschillende kanten van een vrij onbekend ethisch dilemma dat erg prangend is en waarbij als er niet snel iets gedaan word de gevolgen erg snel kunnen verergeren.
Steeds meer jongeren op straat
als gevolg van de participatiewet
Het aantal daklozen jongeren in ons land is sinds 2009 (4.000) met ruim 300% gestegen tot meer dan
12.600 daklozen in 2018 (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2019b). Ruim 23% van het totaal aantal
daklozen in ons land is niet ouder dan 27 jaar (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2021). De grootste
boosdoener hiervan is de kostendelersnorm binnen de bijstandswet. Deze norm staat op 21 jaar
maar moet verhoogd worden naar 27 jaar om te voorkomen dat dit nummer van aantal dakloze
jongeren nog meer stijgt.
Ieder volwassen persoon ouder dan 21 jaar die in dezelfde woning woonachtig is als de
bijstandsgerechtigde persoon valt onder de kostendelersnorm. Dit houdt in dat de bijstandsuitkering
wordt ingekort naarmate er meer mensen in dezelfde woning wonen. Een alleenstaande ouder met
een bijstandsuitkering en een kind van onder de 21 heeft recht op 70% van het nettominimumloon.
Op het moment dat ditzelfde kind 21 is geworden, heeft de ouder nog maar recht op 50% van het
nettominimumloon. Dit is een bedrag van 337 euro dat ze elke maand minder krijgen (Ministerie van
Algemene Zaken, 2020). De achterliggende gedachten van de kostendelersnorm is dat wanneer
mensen een woning delen dat zij ook de woonlasten kunnen delen. Echter verdient het kind vaak te
weinig om een steentje bij te kunnen dragen waardoor er conflictsituaties ontstaan tussen ouder en
kind met als gevolg dat het kind in de maatschappelijke opvang terecht kan komen (Franken, 2021).
Een ander nadelig gevolg van de kostendelersnorm is dat het een drempel op werpt bij familie en
vrienden om jongeren, ook de jongeren onder de 21, in huis te nemen.
De problematieken waarmee deze jongeren en de ouders van deze jongeren bij de gemeente
aankloppen voor ondersteuning zijn veel complexer dan men in eerste instantie had gedacht.
Daarom zou er maatwerk toegepast moeten worden om hiermee om te gaan, echter is het zo dat de
participatiewet nauwelijks ruimte biedt om maatwerk toe te passen (NOS, 2021). “Er is meer dan
een miljard bezuinigd op het aan het werk helpen van mensen. (. . .) Mensenwerk kost ook tijd en
geld. Geef ons dan ook de ruimte en tijd om die wet uit te voeren.” Aldus Peter Heijkoop, CDA-
wethouder in de gemeente Dordrecht. Het doel van de participatiewet was het weer aan het werk
helpen van mensen die van een uitkering leven en het voorkomen van armoede. Voor het
stimuleren van de participatiesamenleving werkt de kostendelersnorm averechts, de armoede wordt
groter en degene die familie of vrienden willen opvangen, worden financieel gestraft.
Deze problematieken worden daarnaast ook nog eens versterkt door het grote tekort aan sociale
huurwoningen. Hierdoor gaan jongeren veel later pas uit huis dan voorheen, in 2017 was de
gemiddelde leeftijd waarop jongeren uit huis gaan 23,5 jaar (Centraal Bureau voor de Statistiek,
2019a).
De kostendelersnorm kan de gemeente veel kosten besparen, maar wanneer deze norm als gevolg
heeft dat jongeren gebruik moeten maken van maatschappelijke opvang, dan zijn de
maatschappelijke kosten en de kosten voor de gemeente vele malen hoger. Verschillende
gemeentes roepen het toekomstige kabinet dan ook op om de kostendelersnorm op te schuiven
naar 27 jaar. Over een aantal dagen gaat het demissionair kabinet hierover vergaderen en ik hoop
echt dat ze de juiste keuze gaan maken en de norm verhogen naar 27 jaar.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tijlrietdijk75. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.68. You're not tied to anything after your purchase.
