Parlementaire democratie
2.1 - Wat is democratie?
Politiek gaat over het maken van keuzes waaraan allen zijn gebonden. De meest
onderwerpen waarmee de politiek zich bezighoudt, zijn van algemeen belang:
- Onderwijs
- Zorg
- Kwaliteit drinkwater
- Veiligheid en verkeer
Het nemen van politieke besluiten kost veel tijd, omdat er verschillende oplossingen
mogelijk zijn. De politiek zit dan ook vaak met een groot dilemma: efficiënt besturen of
maximale participatie?
Kenmerken democratie:
- Individuele vrijheid
- Politieke grondrechten
- Politie en leger hebben wettelijk beperkte bevoegdheden.
- Onafhankelijke rechtspraak
- Persvrijheid
Nederland is een parlementaire democratie. Dat betekent dat alle Nederlanders met
stemrecht elke vier jaar mogen kiezen wie hen vertegenwoordigen in het parlement.
Stemrecht heb je als je 18 jaar bent en de Nederlandse nationaliteit hebt. De verkiezingen
voor de Tweede Kamer zijn de basis van de democratie.
Het parlement heeft twee taken, de regering te controleren en samen de regering nieuwe
wetten te maken. Het Nederlandse parlement Staten-Generaal:
- Bestaat uit de Tweede en Eerste Kamer.
- De Tweede Kamer heeft twee hoofdtaken: de regering controleren en wetten maken.
- De Eerste kamer beoordeeld de wetvoorstellen die de Tweede Kamer heeft
goedgekeurd. Daarnaast moeten zij de regering controleren.
De leden van de Eerste Kamer en de Tweede Kamer vertegenwoordigen de Nederlandse
kiezers. Ze worden dan ook de volksvertegenwoordigers genoemd.
Het Kabinet:
- Minister-president (Leider en zit in de ministerraad)
- De ministers
- De staatssecretarissen
Het kabinet maakt het beleid en is er verantwoordelijk voor.
Tweede Kamerverkiezingen
De leden van de Tweede Kamer worden in principe eens in de vier jaar gekozen op basis van
het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
, 2.2 – Politieke stromingen
Politieke stromingen
Politieke partijen gaan uit van een bepaald gedachtegoed. Een stroming is een
samenhangend geheel van ideeën over de inrichting van de samenleving.
Liberalisme (rechts)
Volgens het liberalisme is de samenleving er het meest bij gebaat als ieder individu zich
optimaal kan ontplooien: wat goed is voor het individu, is goed voor de maatschappij.
Mensen zijn niet gelijk, maar wel gelijkwaardig. Zij moeten elkaars opvattingen respecteren.
Vrijheid, individuele verantwoordelijkheid en tolerantie zijn sleutelbegrippen.
Volgens hen is een vrijmarkteconomie het beste voor het land. Beperken tot kerntaken,
onderwijs en de bescherming van de rechtsstaat en de klassieke grondrechten. VVD grootste
liberale partij.
Socialisme (links)
Het socialisme benadrukt dat de mogelijkheden voor elk individu om zich te ontplooien
ongelijk verdeeld zijn. ‘Vrijheid’ en ‘gelijkwaardigheid’ betekenen pas echt iets als mensen
ook gelijke kansen hebben. Mensen moeten solidair met elkaar zijn: de sterkste schouders
moeten de zwaarste lasten dragen.
De hedendaagse sociaaldemocraten zijn niet tegen de vrijemarkteconomie, maar vinden nog
steeds dat kennis, inkomen en macht eerlijker verdeeld moeten worden. De verzorgingsstaat
moet volgens in hen in stand blijven en uitgebouwd worden. De grootste
sociaaldemocratische partijen zijn PvdA, de SP en GroenLinks.
Confessionalisme
In het confessionalisme baseren mensen hun politieke opvattingen op hun
geloofsovertuiging. In het confessionalisme gaat men uit van een organische
staatsopvatting: de samenleving vergelijkbaar met een menselijk lichaam waarin alle
onderdelen van elkaar afhankelijk zijn en ook alleen in onderlinge samenhang kunnen
functioneren.
De huidige christendemocraten streven naar een samenleving waarin rentmeesterschap,
solidariteit harmonie en gespreide verantwoordelijk belangrijke waarden zijn.
Het gaat in confessionele ogen niet zozeer om economische solidariteit, maar om zorg voor
de kwetsbaren in de samenleving. De grootste confessionele partijen zijn CDA en CU.
Populisme
Het populisme heeft geen ideologie en kan je daarom ook moeilijk links of recht noemen. In
hun weerzin tegen veel overheidsbemoeienis lijken ze liberaal, maar net als
sociaaldemocratische partijen zijn ze voor bescherming van zwakkeren. Ze hebben vaak
nationalistische standpunten: ze zijn tegen immigratie en tegen inmenging van het
buitenland in de nationale politiek en economie. PVV is een typische populistische partij.
Progressief: vooruitstrevend, veranderingsgezind en vooral gericht op de toekomst.
Conservatief: behoudend en is gericht op heden en verleden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller josephineknuif. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.92. You're not tied to anything after your purchase.