Summary
Samenvatting landschap in je eigen omgeving
- Course
- Level
- Book
samenvatting van aardrijkskunde over 'Landschap in je eigen omgeving' (vwo)
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
josephineknuif
Content preview
Aardrijkskunde H6 paragraaf 1,2,3Paragraaf 1 – Dynamiek op de wadden
Getijstromen
Het waddengebied in Nederland bestaat uit de waddeneilanden, de Waddenzee en een
smalle kuststrook van ede aangrenzende provincies Noord-Holland, Friesland en Groningen.
De grote natuurkracht in het waddengebied is water. De Waddenzee stroomt elke 24 uur
twee keer vol (vloed) en leef (eb). Dat is het getij.
De Waddenzee is een ondiepe binnenzee die vrijwel geheel omsloten is door land. Het ene
moment kijk je uit over drooggevallen zandplaten, een paar uur later staat alles weer onder
water.
De vloedstroom in het waddengebied komt vanuit het westen en verplaatst zich oostwaarts
langs de waddeneilanden. Na ongeveer 6 uur gaat er een minder sterke ebstroom de andere
kant op: oost west.
1 keer in de twee weken is er extra hoog water: springtij.
De Waddenzee
De Waddenzee bestaat uit verschillende onderdelen.
- Zeegaten (30 – 40 m diep), hierdoor stroom het Noordzeewater tussen de eilanden
de Waddenzee in. Ook de zijtakken van de zeegaten, de geulen, zijn altijd gevuld met
water. In het water zweven veel deeltjes: sommige zijn licht, zoals kleideeltjes,
andere zwaar, zoals grof zand. Die zwevende deeltje in het water noem je slib. In de
geulen stroomt het water zo snel, dat alleen zwaardere slibdeeltjes naar de bodem
zakken (bezinken).
- De wadplaten vallen bij eb droog. Ze worden langzaam opgehoogd met fijnere
slibdeeltje die bezinken als het water stilstaat bij de overgang van eb naar vloed. Op
de platen stromen kleien geultjes: de prielen, die bij eb water afvoeren naar de
grotere geulen en dan ook droogvallen.
- Het wantij is de plek ten zuiden van een eiland. Ze liggen op de plek waar
vloedstromen vanuit twee zeegaten samenkomen. Er is weinig stroming, dus veel
bezinking.
Een waddeneiland
De meeste waddeneilanden liggen evenwijdig aan de kust ze zijn door de Waddenzee
gescheiden van het vasteland.
Op de ‘kop’ en de ‘staart’ van een eiland liggen enorme zandbakken. De zandbakken
veranderen steeds van plek: bij storm worden ze weggeslagen, in rustige tijden worden ze
weer opgebouwd veranderen steeds van plek door wisselende golven, getijstromen en
zandaanvoer (of: dynamiek).
Langs de hele Noordzeekust van een eiland liggen brede zandstranden, met duinen erachter.
Op de hogere, drogere delen van het strand ontstaan lage duintjes door de wind waait
zand op, dat verderop achter een obstakel blijft steken na een tijdje groeien ze uit tot een
duinenrij. Dit proces herhaalt zich, waardoor een breed duingebied ontstaat.
, Aan de waddenkant van het eiland ligt een kwelder: een begroeid stuk land dat direct aan
zee grenst en alleen bij hoge vloed (storm, springtij) overstroomt. Ze worden verhoogd door
laagjes slib die het water achterlaat.
Een slenk voert het water af naar zee. Op een kwelder groeien alleen planten die goed tegen
zout water kunnen. Kwelder zijn beschermde natuurgebieden.
Op het vasteland werd het opslibben van de kwelders geholpen door
landaanwinningswerken: het winnen van land op zee door meer slib te laten bezinken in
rustige water achter lage dammetjes van palen, takken en grond. Door het indijken van
stukken land die hoog genoeg waren opgeslibd, schoof de kustlijn telkens een stukje
zeewaarts op.
Binnenzee Zoutwatergebied dat (bijna) geheel is omsloten door land.
Eb Periode van afgaand water.
Duinen Door de wind opgeworpen heuvels van zand.
Getij De dagelijkse beweging van opkomend en afgaand water.
Geul (in de waddengebieden) Zijtak van een zeegat in de Waddenzee die altijd onder
water staat.
Kwelder Een begroeid stuk land dat direct aan zee grenst en alleen bij hoge vloed
overstroomt.
Landaanwinningswerken Het winnen van land op zee door meer slib te laten bezinken in
rustig water achter lage dammetjes van palen, takken en grond.
Priel Kleine droogvallende geul op een wadplaat.
Sediment Afzettingsmateriaal. Als dat materiaal wordt afgezet, heet dat sedimentatie.
Slenk Hier: waterloop op een kwelder. Heet ook kreek.
Slib Zwevende deeltjes in het water.
Springtij Extreem hoog water (bij volle en nieuwe maan).
Vloed Periode van opkomend water.
Wadplaat Hoog opgeslibd plaat in een waddenzee die bij eb droogvalt.
Wantij Ondiepe plek in een waddenzee waar de vleodstromen uit twee zeegaten bij
elkaar komen.
Zeegat Toegang tot de open zee vanuit een rivier, zeearm of binnenzee.
Grondsoort Los materiaal aan de oppervlakte van de aardkorst.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller josephineknuif. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.60. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50990 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now