Summary
Samenvatting geschiedenis 4 vwo
- Course
- Level
Geschiedenis samenvatting met kenmerkende aspecten + bijbehorende stof ( 4 vwo)
[Show more]
Seller
Follow
josephineknuif
Content preview
GeschiedenisDe levenswijze van jagers-verzamelaars
Het grootste deel van de geschiedenis leefden mensen als nomaden in de samenleving van jager-verzamelaars.
Ze kwamen aan hun voedsel door te jagen en voedsel te verzamelen in de natuur. Omdat mensen nog niet
konden schrijven is onze kennis over de prehistorie gebaseerd op ongeschreven bronnen
Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
De levenswijze van mensen veranderde door de ontwikkeling van de landbouw die voor het eerst ontstond in
het Midden-Oosten omstreeks 10 000 v.C. De overstap van jagen en verzamelen naar akkerbouw en veeteelt
duurde duizenden jaren, maar had zulke grote gevolgen dat gesproken wordt van de landbouwrevolutie. De
landbouwsamenleving ontstond waarin mensen in dorpen leefden. Uit gevonden graven weten we dat deze
eerste boeren geloofden in een hiernamaals
2.1
Polis een Griekse staat. Het middelpunt van bijna elke polis was een versterkte heuvel acropolis:
- Hier vluchtte de bewoners naartoe als de polis werd aangevallen.
- Werd ook vaak een tempel gebouwd, waar de belangrijkste god of godin van de polis werd vereerd.
Agora: Een plein waar de burgers elkaar ontmoeten, handel dreven en het bestuur van de polis bespraken.
De Grieken ontwikkelde nieuwe gedachten over hoe inwoners van een staat bij het bestuur betrokken kunnen
worden. In de stadstaten ontstonden er verschillende soorten bestuursvormen:
- Autocratie: bestuur door alleenheerser
- Oligarchie: bestuursvorm waaraan alleen de aanzienlijkste burgers deelnamen.
- Democratie: bestuursvormen waaraan alle burgers deelnamen.
Eerst had de adel in de polis de macht Een groep rijke families, die in de raad belangrijke beslissingen
namen.
Hierin kwam verandering toen de Griekse steden te maken kregen met overbevolking en de opkomst van een
nieuwe bevolkingsgroep de handelaren.
Door de overbevolking en onvruchtbare grond vertrokken veel mensen en stichtten op andere plekken
kolonies. De kolonie hield goed contact met de moederstad handel nam toe. Door deze handel werden veel
handelaren rijk of rijker dan de edelen. Zij wilden ook deelhebben van de macht edelen gingen hun macht
delen met burgers, handelaren.
Directe democratie: Een nieuwe regeringsvorm waarbij alle belangrijke beslissingen voortaan door de
volksvergadering werden genomen.
Volksvergadering: de burgers hadden het recht voorstellen goed- of af te keuren en tegenvoorstellen in te
dienen.
2.5
In het Oude Griekenland waren mensen ervan overtuigd dat de aarde is ontstaan door mythologische
verklaringen. Maar daar kwam verandering in toen natuurfilosofen een logische verklaring te vinden voor
natuurverschijnselen in plaats van mythologische verklaringen.
Aristoteles als Ptolemaeus beschouwede de aarde als een onbeweeglijke bol die het centrum vormde van het
eveneens bolvormige heelal.
Dit natuurwetenschappelijk wereldbeeld drong echter slechts door tot een kleine groep van de bevolking.
De meeste Grieken verklaarde ook het ontstaan van de mens mythologisch. Vanaf de 6 de eeuw voor Chr. gingen
meer geleerden geloven dat de goden niet alles bepaalden. Zij gingen de mens zien als een zelfstandig wezen:
zelf vragen stellen en antwoorden geven.
Griekse onderzoekers gingen met hun nieuwe manier onderzoeken: het zoeken naar antwoorden in de natuur
zelf en niet in de godsdienst.
Wetenschap systematisch geordend geheel van weten van regels voor nieuwe kennis.
Geneeskunde
, Hippocrates zocht naar de verklaringen voor het ziek zijn in de natuur zelf. Hij ging precies opschrijven hoe een
ziekte bij iemand verliep. Zo probeerde hij erachter te komen hoe de ziekte ontstond en hoe die genezen kon
worden.
Geschiedenis
Herodotus reisde veel en noteerde nauwkeurig wat hij over het verleden van de mensen hoorden. Hij gaf
daarna zijn eigen mening over die verhalen. Hij beschreef niet alleen de gebeurtenissen, hij probeerde ze ook
te verklaren.
Filosofie
Socrates zocht naar een antwoord op vragen die met verstand konden worden beredeneerd. Hij probeerde al
vragend erachter te komen hoe de wereld in elkaar zat en wat het beste was.
De Grieken wilden uitblinken in verstand, sport, kunst enz.
2.6
Alexander de Grote had het Perzische rijk verslagen en in zijn macht De hele Griekse cultuur werd door het
Midden-Oosten verspreid. In 323 voor Chr. stierf Alexander. Zijn rijk viel in verschillende delen uiteen doordat
zijn generaals onderlinge conflicten kregen. Iedere generaal ging een deel van het rijk van Alexander besturen.
De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de
Griekse stadstaat.
In de oudheid bestond Griekenland uit onafhankelijke stadstaten met verschillende bestuursvormen, zoals de
monarchie en aristocratie. In de 6e eeuw v.C. ontstond in Athene de eerste democratie, waarin burgers in een
volksvergadering beslisten over het bestuur. Vanaf dezelfde eeuw ontwikkelden Griekse filosofen een
wetenschappelijke manier van denken, waarbij ze alles met hun verstand probeerden te beredeneren
De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur.
In de 5e en 4e eeuw v.C. ontwikkelden de Grieken hun bouwkunst en beeldhouwkunst tot op hoog niveau. Na
de verovering van Griekenland namen de Romeinen de Griekse vormentaal over en voegden er eigen
elementen aan toe. Deze Grieks-Romeinse mengcultuur wordt klassiek genoemd, vanwege de latere navolging.
De groei van het Romeinse imperium waardoor het Griekse-Romeinse cultuur zich in Europa
verspreidde.
Met een lange reeks oorlogen breidden Romeinen hun stadstaat uit tot een wereldrijk rondom de
Middellandse Zee. Het Romeinse rijk was strak georganiseerd en stond vanaf de 1e eeuw v.C. onder leiding van
een machtige keizer. In het rijk kwam een welvarende landbouwstedelijke samenleving tot ontwikkeling. Er was
veel handel, ook met gebieden buiten het rijk. In de veroverde gebieden verspreidden Romeinen de Grieks-
Romeinse cultuur (romanisering); er was ook invloed van lokale culturen op de Romeinse cultuur.
2.10
De broers Tiberius en Gaius Gracchus wilden arme romeinen weer aan land te helpen. Dat had twee voordelen:
- Werklozen konden opnieuw boer worden
- Een sterk boerenleger
Doordat het aantal boeren steeds kleiner werd, waren er te weinig soldaten voor het Romeinse leger. Op
voorstel van een consul werd toen een beroepsleger ingevoerd Proletariërs kunnen 16 jaar in dienst in het
leger in ruil voor een stukje grond.
Hun bevelhebber zorgde voor hun soldij en familie. Hierdoor werden de soldaten trouwer aan hun bevelhebber
dan aan Rome. Het gebeurde dan ook meer dan eens dat een bevelhebber met zijn leger naar Rome trok.
Burgeroorlog: senaat Caesar (+ Octavianus)
Caesar werd vermoord door de senatoren. De senaat kreeg hierna nog een tegenstander: de achterneef van
Caesar, genaamd Octavianus. Hij liet zich Augustus noemen. Hij werd de eerste keizer van het Romeinse Rijk.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller josephineknuif. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now