De student weet wat de lichamelijke veranderingen tijdens de
middelbare leeftijd zijn en kent de psychologische betekenis ervan
voor het zelfconcept.
(3.1.1, 3.1.3 & 3.1.4, vanaf Blz. 542 tot 546)
Overgangsperiode: geleidelijke verschuiving van lichamelijke vermogen.
De middelbare leeftijd is de periode waarin de meeste mensen zich steeds bewuster worden
van bepaalde geleidelijke lichamelijke veranderingen die erop wijzen dat ze ouder worden.
Sommige van die veranderingen zijn een gevolg van levensstijl, denk aan voeding, roken,
alchohol en gebruik van drugs.
Lichamelijke veranderingen vinden het gehele leven plaats. Tijdens de middelbare leeftijd
krijgen deze veranderingen een negatieve betekenis, met name in westerse culturen, die
veel waarde hechten aan een jeugdig uiterlijk.
De emotionele reacties op de lichamelijke veranderingen tijdens de middelbare leeftijd
worden deels bepaald door ons zelfconcept. Voor die mensen wiens zelfconcept nauw
verbonden is met hun fysieke uiterlijk – zoals sportieve en lichamelijk aantrekkelijke mannen
en vrouwen – kan de middelbare leeftijd heel lastig zijn. Maar bij de meeste mensen is het
zelfbeeld niet zo nauw verbonden met de lichamelijke eigenschappen; zij blijken over het
algemeen even tevreden met hun lichaamsbeeld te zijn als jongere volwassenen.
De zintuigen: zien en horen tijdens de middelbare leeftijd.
Een leesbril en bifocale glazen zijn bijna stereotype emblemen geworden voor de
middelbare leeftijd. Veel mensen maken duidelijke veranderingen door in de gevoeligheid
van hun ogen en andere zintuigen.
Gezichtsvermogen:
Rond het veertigste levensjaar begint de gezichtsscherpte (het vermogen om van nabij en in
de verte subtiele ruimtelijke details waar te nemen). Af te nemen. Dat komt doordat de
vorm van de ooglens verandert en de elasticiteit ervan afneemt, waardoor het moeilijker
wordt om het beeld scherp op de retina (het netvlies) te projecteren. Bovendien wordt de
lens minder doorzichtig, waardoor de lichtinval afneemt.
De verandering die bijna iedereen tijdens de middelbare leeftijd zal meemaken, is een
afname van het vermogen om dichtbij te zien. Dat noemen we presbyopie oftewel
verziendheid. Mensen die al bijziend waren, hebben nu bifocale glazen of twee verschillende
brillen (papa).
Tijdens de middelbare leeftijd verandert het gezichtsvermogen ook op andere fronten. De
waarneming van diepte en afstand verslechtert, evenals het vermogen om driedimensionaal
te zien. Doordat de lens minder elastisch wordt, kunnen de ogen zich minder goed
aanpassen aan duisternis en gematigd licht.
, Hoewel veranderingen in het gezichtsvermogen in de meeste gevallen veroorzaakt worden
door door geleidelijke en normale processen van ouder worden, ligt er in sommige gevallen
een ziekte ten grondslag. Een van de meest voorkomende oorzaken van oogproblemen is
glaucoom, of groene staar, dat als het niet behandeld wordt het uiteindelijk tot blindheid
leidt. Glaucoom ontstaat wanneer de druk op de oogvloeistof toeneemt doordat de vloeistof
niet goed kan weglopen of doordat er te veel vloeistof wordt geproduceerd.
Achteruitgang van het gezichtsvermogen.
Rond het veertigste levensjaar begint het vermogen om details te zien achteruit te gaan. De
meeste mensen worden verziend.
Gehoor:
Net als het gezichtsvermogen gaat het gehoor vanaf de middelbare leeftijd geleidelijk
achteruit. Deze veranderingen zijn vaak minder opvallend dan die van het gezichtsvermogen.
Veel veranderingen worden eenvoudigweg veroorzaakt door het ouder worden.
Veroudering gat gepaard met een verlies aan cilia of haarcellen in het binnen oor. Deze
cellen vervoeren, nadat ze door trillingen in beweging gezet zijn, neutrale boodschappen
naar de hersenen. Niet alleen de ooglens wordt minder elastisch naarmate we ouder
worden, maar ook het trommelvlies, waardoor we minder gevoelig worden voor geluid.
Het vermogen om hoge tonen te horen begint gewoonlijk als eerste te verslechteren.
Dit fenomeen wordt persbycusis genoemd. Mensen met gehoorproblemen hebben soms
ook moeite om te bepalen waar een geluid vandaan komt en wat het veroorzaakt, een
proces dat geluidslokalisatie wordt genoemd. Geluidslokalisatie berust op een evaluatie van
verschillen in de manier waarop beide oren een geluid waarnemen.
Een lastig probleem is het oorsuizen, ook wel tinnitus genoemd. Wanneer oorsuizen
meer dan drie maanden duurt spreken we van tinnitus. Van de veertigplussers lijdt 10 tot 20
procent van de mensen hieraan, waarvan 5 procent ernstig. Het oorsuizen lijdt tot moeheid,
slapeloosheid en concentratieproblemen. Over gaat het niet, maar door gewenning,
ontspanning en focussen op andere zaken kan de overlast beperkt worden.
Reactietijd: vertraagt langzaam.
Een veel voorkomende zorg bij het ouder worden, is het idee dat mensen na hun 40e
levensjaar trager worden. Hoe reëel is deze angst? In de meeste gevallen niet. Er is sprake
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller guusje04. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.