Burgerlijk Procesrecht
Vertrouwen van de burger in justitie
Belangrijkste pijnpunten:
- Juridische taal is onvoldoende duidelijk
- Niet alle beslissingen zijn rechtvaardig
- De behadeling van een rechtszaak duurt in het algemeen te lang
Geen (betrouwbare) informatie over doorlooptijden
Aantal afgehandelde burgerlijke en commerciële zaken zou meer bedragen dan de instroom aan
nieuwe zaken → gerechtelijke achterstand zou dalen ...
... maar geen (betrouwbare) informatie over het aantal hangende zaken
Rolrechten zijn laag in België in vergelijking met EU-landen (maar rechtshulp is beperkter dan in
buurlanden)
- Cass.: +- €750, Hof van Beroep: +-: €400
Door het gebrek aan gegevens is er geen volledig beeld van de efficiëntie van de Belgische justitie
België staat onder verscherpt toezicht van het Comité van Ministers van de Raad van Europa
vanwege de buitensporig lange rechtsgang in burgerlijke zaken in eerste aanleg
Hertekening van het gerechtelijk landschap
Historiek
1985 - 2013: dertig jaar discussie
Eerste bendecommissie (1991): vraag naar coördinerende magistraten op nationaal niveau
Octopusakkoord (1998) = de 8 democratische partijen van toen (Vlaams Belang van toen niet)
hadden een overeenkomst: ze kwamen overeen om het OM verticaal te gaan herstructureren via
onder meer de oprichting van een federaal parket. Op hetzelfde moment gaat men gaan nadenken
over hoe de rechtbanken horizontaal geïntegreerd kunnen worden. De verschillende rechtbanken die
1
,in 1 arrondissement bestaan zou men tot 1 rechtbank willen hervormen. Door deze schaalvergroting
kan je de mensen beter inzetten op de plaatsen waartoe ze behoren. Dat was het idee maar dit is nog
maar een denkoefening. Er moest meer mobiliteit zijn en tegelijk moesten er meer middelen zijn
voor Justitie
2000: HRJ wordt operationeel
… DUS: Drie krachtlijnen (1 april 2014):
1: Schaalvergroting
Die schaalvergroting heeft dus gewerkt, deze was vooral bedoeld om de gerechtelijke achterstand
bij te benen. Dit heeft niet direct vruchten afgeworpen. Wat wel zou kunnen werken is een betere
dienstverlening via specialisatie Zaakverdelingsreglement (art. 186 Ger. W.). Bepaalde diensten
binnen die arrondissementen gaan zich verdiepen in bepaalde materies.
In art. 186 Ger.W. ga je zowel voor burgerlijke als voor strafzaken zien welke materies kunnen
toebedeeld worden aan bepaalde afdelingen die zich daarin kunnen verdiepen, expertise opbouwen
en daarna beter gewapend zijn om degelijke uitspraken te vellen omdat magistraten echt de tijd
krijgen om zich in de zaken te verdiepen. In burgerlijke zaken speelt dit een minder grote rol. Men
wou dus een doorgedreven specialisatie
2: Mobiliteit
Binnen de hertekening van het gerechtelijk landschap vormde de mobiliteit van de magistraten en
het gerechtspersoneel een belangrijk aandachtspunt. Met hun vlotte circulatie binnen een
rechtsgebied of arrondissement kan efficiënt worden ingespeeld op incidentele of structurele
behoeftewijzigingen inzake menselijk potentieel.
Horizontale mobiliteit: magistraten worden subsidiair benoemd in andere kantons en
arrondissementen van het rechtsgebied, zodat hun tijdelijke inschakeling in een ander
kanton of arrondissement geen overplaatsing meer is en hun instemming bijgevolg niet is
vereist.
Verticale mobiliteit: mits toestemming van de betrokken magistraat is zijn mobiliteit ook
mogelijk naar een instantie waarin de betrokkene niet is benoemd. Bv. van een gerecht in
eerste aanleg naar het HvB en omgekeerd.
3: Autonoom beheer
Hiermee beoogt de wetgever een snelle, toegankelijke en moderne justitie mogelijk te maken.
Voortaan zal het beheer van de rechterlijke orde gebeuren door 2 colleges, nl. het college van hoven
en rechtbanken en he college van het openbaar ministerie, elk met zijn eigen steundienst.
De minister van Justitie zal met beide colleges een beheersovereenkomst sluiten, die afspraken bevat
rond de te behalen doelstellingen en de werkingsmiddelen die daaraan worden gekoppeld. De
colleges verdelen op hun beurt de toegekende werkingsmiddelen onder de verschillende
rechtscolleges op basis van de beheersplannen.
MAAR: we zijn hier tot op de dag van vandaag nog steeds niet aan toegekomen
2
,Algemeen
Verzelfstandiging van het beheer: via een overdracht van verantwoordelijkheid voor het beheer
over budget en personeel van de rechterlijke macht vanuit de FOD Justitie naar de rechterlijke orde
toe, is het de ambitie van de wetgever om een snelle, toegankelijke en moderne justitie te realiseren
Verzelfstandiging: niet de UM bepaalt de uitgaven van justitie, maar RM beslist dit zelf,
wanneer die verzelfstandigt
Deadline (2018) werd niet gehaald: hoofdstukken IV (Beheersovereenkomsten en beheersplannen
(art. 185/4-185/7 Ger.W.) en V (Financieel beheer (art. 185/8 Ger.W.)) zijn nog steeds niet in
werking getreden
Deze bepalingen zijn nog steeds niet in werking getreden
Proces is (nog steeds) gestagneerd, onder meer omdat er vooralsnog geen betrouwbaar instrument
voor het meten van de werklast beschikbaar is aan de hand waarvan de middelen optimaal over de
rechtbanken kunnen worden verdeeld
Gerechtelijke arrondissementen vóór (27) en na (12) 1 april 2014
Ontdubbeling rechtbank te Brussel (N/F) resulteert in 13 rechtbanken van eerste aanleg
3
, Werklastmeting – Autonomie
Er is uiteindelijk geen werklastmeting gekomen
Een van de redenen daarvan is de achterdochtigheid van rechters t.a.v. elkaar
Art. 352bis Ger.W. [W. 29 november 2001, BS 8 december 2001]: “De Koning stelt, na advies van de
Hoge Raad voor de Justitie, de wijze vast waarop de werklast van de rechter en van het openbaar
ministerie wordt geregistreerd, alsook de wijze waarop deze geregistreerde gegevens worden
geëvalueerd”.
Een belangrijk aantal magistraten nam vervroegd pensioen
Daling aantal magistraten? (kaders (W. 1953) niet volledig opgevuld)
Magistraten vervangen door referendarissen of door gerechtelijke attachés
Deze werken immers tegen lager loon
Dat zijn mensen die deelnamen aan het examen en de stage hebben doorlopen maar (nog) geen
rechter zijn
Versnelling rechtspleging – Herwaardering eerste aanleg
Potpourri en de civiele rechtspleging
Het justitieplan van Koen Geens:
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller PIETRV123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.22. You're not tied to anything after your purchase.