Summary
Samenvatting Proefdierkunde (V5AE14)
- Course
- Institution
Samenvatting van de cursus en PowerPoint presentatie van Proefdierkunde (Vives)
[Show more]
Seller
Followestherplatini
Reviews received
Content preview
Samenvatting proefdierkunde Esther PlatiniSamenvatting Proefdierkunde
Hoofdstuk 1: Het gebruik van proefdieren
Wat is een dierproef? Het gebruik maken van een dier voor experimentele of
onderwijskundige doeleinden waarbij het dier tenminste evenveel pijn, lijden, angst of
blijvende schade kan ondervinden als het inbrengen van een naald.
Doel van dierproeven?
• Om de kwaliteit en veiligheid van geneesmiddelen en voedingsmiddelen te testen
• Om meer te leren over de biologische processen in het lichaam
• Om het gedrag bij dieren te onderzoeken
• Om (dier)ziektes en/of behandelingen te bestuderen
Voor welke 3 domeinen zijn dierproeven verboden?
• Het gebruik van dierproeven voor het testen van cosmetica is verboden sinds 2005
• Geen dierproeven voor de productie van schoonmaakmiddelen
• Dierproeven voor de ontwikkeling van tabaksproducten zijn sinds 2011 verboden
Vandaag mogen enkel dierproeven uitgevoerd worden als er geen alternatieve methode is.
Er moet gekozen worden voor proeven die:
• Zo min mogelijk dieren gebruiken
• Dieren betrekken met laagste graad van neurofysiologische gevoeligheid
• Minimum aan pijn, lijden, ongemak of blijvend letsel veroorzaken
• Grootste kans op goed resultaat hebben
Wat is een proefdier?
• Iedere levend koppotige die gebruikt wordt in dierproeven, of die gehouden worden om
hun organen of weefsels te onderzoeken voor wetenschappelijke doeleinden
• Ieder levend gewerveld dier (zoogdieren, vogels, vissen, amfibieën en reptielen) die
gebruikt wordt in dierproeven, of die gehouden wordt om hun organen of weefsels te
onderzoeken voor wetenschappelijke doeleinden
• Dieren die zich in een vroeg ontwikkelingsstadium bevinden
Proefdierkunde: Is een studie over biologische eigenschappen van dieren, huisvesting en
verzorging, genetica, microbiologie, preventie en behandeling van ziekten, anesthesie,
euthanasie en ethiek.
Aantal proefdieren in laboratoria:
Alle erkende laboratoria moeten jaarlijks door te geven hoeveel proefdieren er werden
gebruikt en in welke onderzoek domeinen aan de dienst dierenwelzijn. Deze cijfers worden
jaarlijks gepubliceerd een website die iedereen kan bekijken.
1
,Samenvatting proefdierkunde Esther Platini
Verschillende onderzoek domeinen
Fundamenteel of • Is een zuiver wetenschappelijk onderzoek dat vooral gericht is
toegepast op ziektes en biologische processen
wetenschappelijk • Vb: kanker, zenuwstelsel, immuunsysteem, maagdarmstelsel,
onderzoek …
• Wordt gebruikt om praktisch bruikbare producten en
Toegepast of methoden te ontwikkelen of wetenschappelijke kennis uit het
translationeel fundamenteel onderzoek toe te passen in de praktijk
onderzoek • Vb: Studies over zenuwziekte en psychische aandoeningen
bij de mens, kanker bij de mens, …
Reglementaire testen Voornamelijk proeven om de veiligheid van geneesmiddelen te
en routineproductie testen
Proefdieren worden ook gebruikt in het onderwijs en in onderzoek naar bescherming
van het milieu en het behoud van soorten
Wie met proefdieren werkt, moet ervoor zorgen dat het dier zo weinig mogelijk pijn, lijden,
angst en blijvende schade ondervindt, voorkomen en tot het minimum beperkt wordt.
Het ongerief: Is het ongemak dat een dier zal ervaren of ervaren heeft tijdens een dierproef.
Dit kan pijn, lijden, angst en blijvende schade zijn.
Voor de ernstinschatting (ongerief) bij een proef wordt er gebruik gemaakt van vier
categorieën: terminaal, licht, matig en ernstig.
Hoe bepalen wetenschappers welke soort het meest geschikt is voor hun
onderzoek?
• Verplicht om voornamelijk proefdieren te gebruiken met een zo laag
mogelijk bewustzijnsniveau
Wetgeving • Hoe hoger het bewustzijnsniveau van een dier, hoe moeilijker is om zijn
lijden ethisch te rechtvaardigen in experimenten
• Zebravissen zijn lager dan ratten en ratten zijn lager dan apen
• Welke huisvesting kan ik voorzien en welke voortplantingssnelheid heb
Huisvesting
ik nodig?
en
voorplanting • Muizen en zebravissen kunnen klein gehouden worden en hebben
snelle reproductiesnelheid
Model Welk diersoort dat ik het best kan gebruiken voor een specifiek type van
organisme onderzoek
2
,Samenvatting proefdierkunde Esther Platini
Voorbeelden proefdieren met verschillende diersoorten
Redenen (voordelen) waarom muizen te gebruiken:
• Ze zijn klein en planten snel voor
• Het genoom van muizen is volledig gekend en lijkt sterk
Muizen op dat van de mens
• Ze kunnen gemakkelijk genetisch worden gewijzigd
waardoor ze ideaal zijn om de functie van specifieke
genen te onderzoeken
• Dezelfde voordelen als muizen maar zijn groter
waardoor bepaalde handelingen bv. bloedafname
Ratten gemakkelijker uit te voeren zijn
• Voornamelijk gebruikt om nieuwe medicatie te testen
en onderzoeken naar hartaanval
Zijn ideaal om aderverkalking te onderzoeken omdat hun
Konijnen
cardiovasculaire systeem erg lijkt op dat van de mens
Zoogdieren Organen van varkens zijn ideaal voor
Varkens
transplantatiestudies en onderzoek naar eetgewoonten
Werden ingezet bij zoektocht naar een vaccin/medicatie
Hamsters tegen coronavirus omdat ze dezelfde ziekteverloop
hebben als bij de mens en gevoelig zijn voor coronavirus
• Worden gebruikt voor de kweek van antilichamen
geproduceerd door witte bloedcellen
• Zij produceren kleinere antilichamen dan van andere
Lama’s
gewervelde dieren → Nanobodies genoemd
en
kamelen • Het kleine formaat heeft enkele voordelen zoals dat ze
op plaatsen kunnen komen waar grotere antilichamen niet
bij kunnen, ze zijn stabieler en gemakkelijker te
produceren
Honden Belangrijk bij onderzoek naar kanker of diabetes
en katten
• Zebravissen worden voornamelijk gebruikt voor genetisch onderzoek
zoals muizen omdat het genoom goed gekend is en ze het gemakkelijk
kunnen wijzigen
• Zeer veel humane aandoeningen en ontwikkelingsstoornissen kunnen
op die manier worden in kaart brengen zoals Parkinson, Alzheimer en
Vissen kanker.
• Ze worden ook gebruikt voor onderzoek naar angst, stress, leren en
sociaal gedrag
• Hun embryo’s worden ook vaak gebruikt omdat deze buiten het
lichaam ontwikkelen en zijn transparant waardoor je makkelijk de
ontwikkeling van hun organen en bloedvaten kan bestuderen
• Voornamelijk kippen, kalkoenen en kwartels worden gebruikt
• Voor optimaliseren van pluimsector (productie en diergeneeskunde)
en ecotoxiciteit (vb. hormoonverstoorders)
Vogels
3
, Samenvatting proefdierkunde Esther Platini
• Voornamelijk de Afrikaanse klauwkikker wordt gebruikt
Redenen waarom ze vaak gebruikt worden?
• Kikkerembryo's ontwikkelen zich buiten het lichaam, waardoor
experimenten vóór of direct na de bevruchting kunnen worden uitgevoerd
• De embryo’s tolereren goed om gemanipuleerd te worden
Reptielen en
Amfibieën • Het genoom van de Afrikaanse klauwkikker is volledig gekend en lijkt
sterk op dat van de mens
• Deze kikkers werden in de jaren 1940-1960 ook gebruikt als
zwangerschapstest: urine van vrouwen werd onderhuids ingespoten, als
deze vrouw zwanger was dan legt de kikker binnen de 8 tot 12 uur eitjes.
Mannelijke kikkers zouden na injectie urine van zwangere vrouw sperma
produceren.
Hoofdstuk 2: Wetgeving
Er zijn 2 Europese documenten in de huidige Belgische wetgeving over het gebruik
van proefdieren:
• ETS 123 of ‘Convention for the Protection of Vertebrate Animals used for Experimental
and Other Scientific Purposes’: heeft als doel om het aantal proefdieren te verminderen en
het welzijn van deze dieren te verbeteren
• (86/609/EEC): Bescherming van proefdieren
Dierenwelzijnswet:
• Verscheen op 14 augustus 1986
• Deze wet gaat over de bescherming en het welzijn van de dieren, waarin ook één
hoofdstuk gewijd was aan de bescherming van proefdieren
• In 2010 werd de wet herzien en ontstond de (2010/63/EU). De nieuwe wet gaf richtlijnen
weer over huisvesting en dierenwelzijn en adoptie van proefdieren
De aanvraag tot erkenning van laboratoria om de fokken en dierproeven uit te
voeren bestaat uit:
Aanvraagformulier • Een beschrijving van de aard van de dierproeven
• De gebruikte diersoorten
• De huisvesting en de lokalen
• Het personeel dat instaat voor de verzorging van de dieren
• Het personeel dat meewerkt aan de dierproeven
• Het opleidingsniveau van de personeelsleden
Overzichtsplan Van de instelling met de functie van de verschillende lokalen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller estherplatini. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.99. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now