Duidelijk uitgeschreven zodat je je boek niet meer nodig hebt. Handig om jezelf hiermee te overhoren door de linker kolom af te dekken. 7 pagina's en voor als je klaar bent met bestuderen een iets kortere versie van 5 pagina's om op het laatst nog even de belangrijkste dingen te stampen/checken.
3 MAVO Politiek hst 3 Maatschappijleer
Tip: Lees alles eerst een paar keer goed door zodat je het geheel snapt. Daarna leg je de focus op het stampen van de rode,
groene, gele en vetgedrukte woorden en zinnen. Met “extra” wordt bedoeld dat het geen begrip is maar wel belangrijke
info. Het kan verwarrend zijn dus besteed er goed aandacht aan zodat je het overzicht in je hoofd krijgt, dus niet
onderschatten! Document 1 telt 7 pagina’s. Daarna een verkorte versie van 5 pagina’s.
Je kunt met een leeg a4tje de rechter kolom afdekken, zo kan je jezelf overhoren. Suc6!
3.1 Wat is politiek?
Politiek Is het maken van keuzes en het nemen van besluiten waardoor een
land, provincie of gemeente bestuurd kan worden. Ander woord voor
politici is bestuurders
Ambtenaren Zijn personen die werken voor de overheid. Helpen de politici dus.
Voorbeeld zijn politieagenten en vuilnismannen
Overheid bestaat uit Alle politici en ambtenaren samen
Algemeen belang Wil zeggen zaken die voor heel veel mensen belangrijk zijn. Bijv de
veiligheid op straat, aanleg wegen, onderhoud dijken, onderwijs,
maatschappelijke problemen, gezondheidszorg. De overheid bemoeit
zich dus alleen met zaken van algemeen belang.
Belastinggeld Wordt gebruikt voor o.a. salarissen ambtenaren, zorg, huizenbouw,
scholen, publieke omroep en uitkeringen enzo. Burgers en bedrijven
betalen belastinggeld. Kan omhooggaan als de overheid te weinig geld
heeft (maar soms lenen ze of gaan ze bezuinigen)
Bezuinigingen Zijn besluiten van de overheid om minder geld uit te geven
Democratie Het volk heeft invloed op de politieke besluiten
Directie democratie Is een land waar inwoners zelf mogen stemmen over een nieuwe wet of
een lastig politiek probleem. Voorbeeld hiervan is het referendum.
Indirecte democratie Is een land die volksvertegenwoordigers kiest die namens ons de
beslissingen nemen. Wij in Nederland dus een Indirecte democratie.
(Internet noemt Nederland een parlementaire democratie.)
Referendum Is een volksstemming over een belangrijk onderwerp. Bijv 2016 de
Britten die toen besloten de Europese unie te verlaten.
EXTRA Wij kiezen politici die namens ons besluiten nemen, bijv de leden van
de 2de kamer…zij zijn onze VOLKSVERTEGENWOORDIGERS
3.2 Welke partij past bij jou?
Vrije verkiezing Betekent dat je mag stemmen op wie je wilt
Geheime verkiezing Betekent dat niemand weet op wie je hebt gestemd (tenzij je het zelf
vertelt) niemand kan je dus dwingen op een bepaalde partij te stemmen
Actief kiesrecht Is het recht om te mogen stemmen
Passief kiesrecht Is het recht om je verkiesbaar te stellen. (als je lid bent v e politieke
partij)
Een lijsttrekker Is de belangrijkste man of vrouw van een politieke partij in
verkiezingstijd. Vaak kiest men een partij omdat ze de lijsttrekker
vertrouwen.
Politiek links GELIJKHEID in de samenleving vinden ze belangrijk! Ze willen dat de
overheid ACTIEF is, dat ze de verschillen tussen rijk en arm moeten
verkleinen. Willen vooral opkomen voor de kwetsbare mensen. Bijv
lagere zorgkosten voor mensen met klein pensioen en extra geld voor
studenten met “armere” ouders. Dit alles kost veel geld en daarom
willen ze dat de “rijkere” meer belasting betalen. En vinden
, bescherming v h milieu ook belangrijk
Politiek rechts Vrijheid is belangrijk voor ze. Wil dat de overheid PASSIEF is. Burgers
moeten zoveel mogelijk voor zichzelf zorgen. Voor werk en inkomen zijn
mensen zelf verantwoordelijk! Ze vinden het dan ook logisch dat er
verschillen bestaan tussen rijk en arm, omdat de een het nou eenmaal
beter doet dan de ander. Overheid moet wel optreden in noodsituaties
of als de veiligheid en vrijheid van mensen in gevaar komt. Omdat de
overheid klein is moeten de belastingen laag zijn!
Het politieke midden Partijen die zowel linkse als rechtse standpunten hebben.
Extra Tip: Als je goed weet waar links en rechts voor staan dan kan je
verschillende standpunten op je toets snel bij de juiste kant plaatsen!
Bijvoorbeeld:
Meer maatregelen voor verminderen klimaaatveranderingen Links
Meer geld naar het leger Rechts
Strengere straffen voor misdrijven Rechts
Niet willen bezuinigen op de zorg voor ouderen Links
Extra Bij landelijke verkiezingen stemmen we voor de Tweede Kamer. Daarin
zitten mensen van verschillende partijen. Kamerleden van een partij
samen noem je een FRACTIE, bijv de VVD_fractie. Na de verkiezingen
gaat een aantal partijen samen de regering vormen. Die bestaat altijd
uit 2 of meer partijen!
Een compromis Is een afspraak waarbij alle partijen een beetje toegeven. Anders kom je
nooit tot iets als je met partijen met verschillende meningen zit. Een
soort middenweg is een compromis dus.
Extra Zorg dat je een beetje weet wat bij links-midden-rechts hoort
Links: SP- Groen Links- Partij voor de dieren-Denk-PVDA
Midden: D66- 50plus- CU- CDA (van links naar rechts gekeken)
Rechts: SGP-VVD- PVV-FVD
BBB- centrum rechts
Als je de afkortingen wilt leren:
SP = Socialistische Partij
PvdA = Partij van de Arbeid
D66 = Democraten 66
CU = Christen Unie
SGP = Staatkundig Gereformeerde Partij
VVD = Voor de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie
PVV = De Partij voor de Vrijheid
FVD = Forum voor Democratie
3.3 Stromingen in de politiek
Een politieke stroming Is een verzameling ideeën over wat belangrijk is in de maatschappij en
hoe mensen het best met elkaar kunnen samenleven.
Extra De 3 grote politieke stromingen in Nederland zijn: liberalisme, sociaal-
democratie en christen-democratie
Het liberalisme Heeft de waarde vrijheid als uitgangspunt, met een onderscheid tussen
economische en persoonlijke vrijheid
Extra Economische vrijheid: met zo min mogelijk regels je eigen geld kunnen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mhoope74. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
