Summary
Samenvatting Uitwerking Leerdoelen week 1-8 Grondslagen van het recht
- Course
- Institution
Een samenvatting aan de hand van de leerdoelen van week 1-8 Grondslagen van het recht.
[Show more]
Seller
Follow
melissavdberg00
Content preview
Leerdoelen van week 1 – Wat is recht? Indelingen en onderscheidingenKennis van en inzicht in de complexiteit van de vraag wat recht eigenlijk is.
Mensen kunnen verschillende opvattingen hebben over wat recht eigenlijk is. Allereerst heb je de
opvatting dat recht het geheel van gestelde en afdwingbare regels in een samenleving is. Recht is dan
het positieve recht, het is door een bevoegd gezag neergelegd. Je kan echter ook een reflectie op het
recht hebben, je denkt dan bijvoorbeeld na over de volgende dilemma’s: de relatie tussen recht en
politiek, de verhouding tussen recht en samenleving en de relatie tussen recht en moraal. Bij de
vraag wat is recht zijn de positiviteit, gelding en effectiviteit van de regels van belang.
Rechtsregels worden erkend in een gemeenschap, omdat deze door een bevoegd gezag zijn
neergelegd in wetten of jurisprudentie (positiviteit). Deze regels hebben een bepaald gezag, omdat
de wetsbepaling op een geldige manier zijn aangenomen (gelding). De werkelijke impact van de
regels is afhankelijk van hoe en of de regels worden gehandhaafd (effectiviteit).
Kennis van typen normen en het kunnen herkennen en onderscheiden van de soorten rechtsregels
in eenvoudige situaties.
Er zijn verschillende typen normen binnen de rechtsregels. Allereerst heb je gedragsnormen, dit zijn
rechtsregels die een gedraging gebieden, verbieden of toestaan. Daarnaast heb je sanctienormen,
die geven aan welke gevolgen er verbonden zijn wanneer je een gedragsnorm schendt. Ook heb je
nog bevoegdheidsverlenende normen, deze normen geven staatsorganen een bepaalde macht.
Kennis van het onderscheid tussen regels en rechtsregels.
Regels kunnen zowel uit sociale regels en rechtsregels bestaan. Het is dus niet zo dat een regel altijd
een rechtsregel is. Soms hebben ze wel overlap met elkaar. Sociale regels vertellen ons wat gepast en
ongepast is, maar worden niet gehandhaafd. Rechtsregels verschaffen ons informatie over welke
rechten en plichten we hebben.
Kennis van enkele centrale juridische onderscheidingen
Van belang bij onderscheiding: rechtsverhouding, aard, belang en handhaving.
Objectief recht is het geheel van rechtsregels binnen een rechtssysteem. Subjectief recht is het
geheel aan rechten en verplichtingen die we ontlenen aan het objectieve recht.
Privaatrecht is dat deel van het recht dat de verhouding tussen burgers onderling reguleert.
Publiekrecht is dat deel van het recht dat de verhouding tussen overheid en burger én overheden
onderling reguleert.
Dwingend recht is dat deel van het recht waarvan je niet kunt afwijken. Van aanvullend recht mag je
wel afwijken.
Materieel recht zijn de rechten, plichten en bevoegdheden die we ontlenen aan het recht. Formeel
recht is het recht waarmee we die rechten, plichten en bevoegdheden kunnen effectueren.
Nationaal recht is het recht binnen een staat. Internationaal recht is het recht dat de verhoudingen
tussen overheden reguleert én het recht dat toeziet op internationale organisaties.
Het kunnen herkennen en onderscheiden van de belangrijkste rechtsgebieden.
Het nationale recht is opgedeeld in het privaatrecht en het publiekrecht. Het publiek recht is weer
opgedeeld in het staats- en bestuursrecht en het strafrecht. Deze drie rechtsgebieden bestaan weer
uit allemaal kleinere rechtsgebieden die erbinnen vallen. Naast deze rechtsgebieden kunnen we ook
nog functionele rechtsgebieden onderscheiden. Deze hebben betrekking tot een bepaald
(maatschappelijk) thema en regelen de relaties tussen de betrokkenen bij dat specifieke thema.
, Leerdoelen van week 2 – Wat is recht? Casus van de grotverkenners
Kennis van de fundamentele vragen die de casus van de grotverkenners oproept en kennis van de
redeneringen van de verschillende rechters.
In de casus van de grotverkenners gaat het om een moeilijk geval. Er is sprake van een moreel
dilemma. De rechters moeten of de grotverkenners vrijspreken, wat in theorie strijd is met het
statuut, of ze moeten de grotverkenners veroordelen, wat in strijd is met de rechtvaardigheid. Er zijn
verschillende rechters die hier verschillende meningen over hebben. De rechtsvraag is of de
grotverkenners schuldig zijn aan moord, of dat ze hebben gehandeld uit zelfbescherming.
Rechter Truepenny: Strikte wetstoepassing en rechterlijke gebondenheid leiden tot veroordeling van
de grotverkenners. Rechterlijke uitspraken hoeven niet rechtvaardig te zijn. Eventueel gratieverzoek
is voorbehouden aan het bestuur.
Rechter Foster: Noodzakelijk verband tussen recht en rechtvaardigheid. ‘Wettelijk recht’ is niet van
toepassing in uitzonderlijke omstandigheden; daar geldt alleen het ‘natuurrecht’. Soms moet de
letter van de wet wijken voor de onderliggende gedachte ervan. Daarom moeten de grotverkenners
worden vrijgesproken.
Rechter Tatting: weigert om een beslissing te maken in deze zaak.
Rechter Keen: De wetgever schept recht en de rechter past het recht toe. Scheiding tussen recht en
moraal en rechterlijke objectiviteit leiden tot veroordeling van de grotverkenners.
Rechter Handy: Er moet een maatschappelijk aanvaardbare beslissing genomen worden. Recht is een
middel om tot een gewenst resultaat te komen. De grotverkenners moeten dus vrijgesproken
worden.
Rechtspositivisme
‘Regels zijn regels’
Keen
Natuurrecht Rechtsrealisme
Hogere beginselen Praktische belangen
Foster Handy
Kennismaking met de drie verschillende tradities in de rechtsfilosofie: natuurrecht,
rechtspositivisme, rechtsrealisme.
Mensen hebben verschillende opvattingen op wat recht is en hoe recht geïnterpreteerd moet
worden. Dit zie je terug in de tradities van het natuurrecht, het rechtspositivisme en het
rechtsrealisme.
Natuurrecht gaat ervan uit dat recht en rechtvaardigheid (moraal) noodzakelijk met elkaar zijn
verbonden. Positief recht zou overeen moeten komen met natuurrecht, anders is het niet
rechtvaardig. In recht zit moraal ingebakken. In de toepassing moet rekening worden daarom
gehouden met de onderliggende waarden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller melissavdberg00. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.07. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now