Summary
Samenvatting Geschiedenis tijd van steden en staten - ontdekkers en hervormers
- Course
- Level
Tijd voor geschiedenis VWO4 Tijd van steden en staten Tijd van ontdekkers en hervormers
[Show more]
Seller
Follow
fredvanfred
Content preview
Geschiedenis H4 en H54.1 Overzicht: de tijd van steden en staten
Burgerschap
In steden woonden burgers. Het zijn van burger gaf voordelen:
- Burgers waren geen horigen en hadden dus meer vrijheid
- Burgers hoefden bepaalde belastingen niet te betalen; tolrecht
- Bescherming tegen rechtsvervolging door iemand van buiten de stad.
Nieuwe verhoudingen
De burgerij werd steeds belangrijker en uit hun midden werd het stadbestuur gekozen. Steden
gingen onderling ook handelsverbanden aan zoals de Hanze.
De opkomst van steden en bijbehorende vrijheden waren een bedreiging voor de
vroegmiddeleeuwse feodale verhoudingen.
Centralisatie
In de middeleeuwen was door vorsten het feodalisme ontwikkeld. Echter door talen van dit systeem
trokken veel leenmannen grond en macht naar zich toe.
In de late middeleeuwen probeerden vorsten hun grip te verstevigen door centralisatie in te voeren.
Hierbij werden leenmannen vervangen door ambtenaren. Vooral de adel protesteerde tegen de
centralisatie.
Ontwikkeling in Europa
Toch lukt het de vorsten in steeds meer gebieden centralisatie in te voeren waardoor staatsvorming
ontstond. In drie landen zag je verschillende vormen van centralisatie.
Frankrijk: De koning kon profiteren van de winst in de Honderdjarige Oorlog en trok veel macht
naar zich toe.
Engeland: Vanaf 1100 was centralisatie ontstaan dankzij Willem de Veroveraar. Na de
Honderdjarige Oorlog raakte de koning veel macht en invloed kwijt.
Duitsland: Hier was weinig centralisatie omdat de Duitse keurvorsten veel macht en
zelfstandigheid behielden in het bestuur.
,H4.2 Stimulerende steden
Landbouwvernieuwingen
Rond 1000 leefden de meeste boeren binnen het hofstelsel. Binnen de landbouw werden rond 1000
belangrijke vernieuwingen doorgevoerd:
- Nieuwe werktuigen en gereedschappen (risterploeg, eg, halster)
- Inzet van paarden als trekdieren.
- Meer woeste gronden werden voor landbouw geschikt gemaakt.
- De invoering van het drieslagstelsel.
Gevolgen van de landbouwvernieuwingen
Door de landbouwvernieuwingen steeg de landbouwopbrengst en groeide de bevolking en dat had
belangrijke gevolgen:
- Er ontstaat handel.
- Landbouwspecialisatie.
- Ambachtsnijverheid.
- (Het belangrijkste gevolg was wel dat door de hogere voedselproductie meer mensen in
leven bleven en dat de bevolkingsomvang toenam.)
Oude en nieuwe staten
Door de groei van de bevolking werd Europa weer een agrarisch-urbane samenleving.
Belangrijke steden ontstonden/bleven bij:
- Plaatsen waar een bisschop zetelde.
- Op kruispunten van wegen en rivieren.
- Op veilige plaatsen bij kerken, kloosters en kastelen.
Stadsrechten
De domeinheren wilden meeprofiteren van de toegenomen rijkdom en kenden steden privileges toe,
waaronder stadsrechten en tol (ook voordelig voor de heer!)
De inwoners van de stad werden poorters of burgers genoemd. De steden organiseerden
jaarmarkten dat veel andere mensen aantrok.
Internationale handel
De handel breidde zich internationaal uit:
- Rond Italiaanse steden Genua, Venetië en Florence.
- De Hanze.
Middeleeuwse burgers
In een middeleeuwse stad woonden diverse soorten mensen:
- Handelaren.
- Boeren (grond buiten de stad).
- Kerkvertegenwoordigers.
- Ambachtslieden.
, - Armen en dagloners.
Gilden
Binnen de stad ontstonden gilden waarin duidelijke afspraken bestonden:
- Pas na een meesterproef kon je lid worden van een gilde.
- Afspraken over kwaliteit en uitvoering.
- Prijsafspraken (om concurrentie tegen te gaan).
- Ondersteuning bij ziekte en lijden.
Nadelen van urbanisatie
Succesvolle gilden verdienden veel geld en staken dat ook weer in de verfraaiing van de stad. De rijke
kooplieden en ambachtslieden traden toe tot het stadbestuur.
Vanuit het platteland ontstond urbanisatie. De steden zelf waren geen fijne plaatsen om te wonen
o.a. door misdaad, stank, zwerfdieren enz.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fredvanfred. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.53. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77254 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now