Summary
Samenvatting Nederlandse politiek voor dummies, ISBN: 9789045355344 Staatsinrichting Nederland
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting Nederlandse politiek voor dummies. Deel I tm IV.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
ivdBroek
Reviews received
Content preview
Nederlandse politiek voor dummiesDeel I: Waar komt politiek vandaan?
Hoofdstuk 1: Wat is politiek?
‘De politiek’ moet letten op het algemeen belang. Zij stellen regels vast die in het algemeen
gelden. Ze hebben een bepaald beleid, er is een samenhang tussen verschillende
maatregelen van de overheid.
Bij tegengestelde belangen is het belangrijk om compromissen te sluiten, een oplossing waar
iedereen zich in kan vinden.
Geschiedenis:
Democratie is ongeveer 2500 jaar geleden ontstaan in het oude Griekenland, Athene. Er
werden volksvergaderingen gehouden het volk regeert.
Machtenscheiding:
Een belangrijk uitgangspunt is dat verschillende delen van machten gescheiden zijn, beter
bekend als de Trias Politica (Montesquieu):
- De wetgevende macht (het parlement);
- De uitvoerende macht (de regering);
- De rechterlijke macht (de rechters).
Van belang is dat de verschillende machten niet in één persoon samenkomen.
Meer politieke systemen:
In de loop van de tijd zijn er verschillende politieke systemen ontstaan:
- Monarchieën: een systeem met een koning aan het hoofd.
- Constitutionele monarchie: een systeem met een koning aan het hoofd, maar waar de
werkelijke macht ligt bij de regering en de volksvertegenwoordiging.
- Republieken: een land zonder koning. Vaak zijn presidenten hier aan het hoofd.
- Dictaturen: alleenheerschappij, waarin één of misschien een paar mensen de macht
hebben.
- Totalitair systeem: de macht is in handen van één enkele partij, met een partijleider die
bepaalt wat er moet gebeuren.
- Theocratieën: hier telt niet de wil van het volk, maar van een bepaalde religie. Bijv. in
tijden van de farao’s in Egypte.
Staatsvormen:
Los van het politieke systeem kunnen landen ook nog heel verschillend georganiseerd zijn.
Vooral de verdeling van de macht tussen de centrale regering en provincies of regio’s kan
sterk verschillen.
- Eenheidsstaten: de macht wordt uitgeoefend vanuit een centrum.
Nederland is een eenheidsstaat. De regering heeft op veel terreinen het laatste woord.
- Federale staten: samenwerkingsverbanden of federaties van meerdere deelstaten.
Hiervoor wordt ook wel de term bondsstaat gebruikt. Bijv. België en Duitsland. Het verschil
tussen een eenheidsstaat en een federale staat zit hem vooral in de ruimte die de besturen
van delen van het land hebben. Een federale staat heeft deelstaten die op veel gebieden
zelfstandig beleid mogen voeren.
- Confederatie: hier ligt de nadruk nog sterker op de zelfstandigheid van staten.
, Hoofdstuk 2: Vormen van democratie
Een belangrijk kenmerk van een democratie is dat er eerlijke, vrije verkiezingen
plaatsvinden. Ontwikkeling naar democratie wordt voor een deel bepaald door de
geschiedenis en een cultuur van een land.
Rechtsstaat:
In een democratie zijn de belangrijkste regels over de inrichting van de staat en over de
verhouding tussen de staat en zijn burgers vastgelegd in de grondwet. Legt de
bevoegdheden van de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht vast & de rechten en
plichten van burgers.
Direct of indirect?
Er bestaat een verschil tussen directe en indirecte democratie. Het verschil zit in de manier
waarop burgers meebeslissen. Dat kan indirect via volksvertegenwoordigers die ze kiezen,
of direct, bijv. via een referendum.
- Indirecte democratie: een democratisch systeem gebaseerd op het beginsel van
vertegenwoordiging, ofwel representatie. Kenmerk: er vinden verkiezingen plaats
volkssoevereiniteit.
- Directe democratie: nemen de burgers zelf besluiten over zaken van algemeen belang. Via
referendums kunnen kiesgerechtigde burgers hun oordeel geven over een specifiek
onderwerp of voorstel. Bijv. Zwitserland.
Hoofdstuk 3: Het ontstaan van Nederland
Nederland werd een koninkrijk in 1815. Daarvoor was het een Republiek Franse Tijd
Koninkrijk.
Hoofdstuk 4: Van soevereine vorst tot poldermodel.
Grondwet 1848:
1848 werd een belangrijk jaar voor onze democratie. De grondwet werd op belangrijke
punten veranderd, zoals:
- De koning kreeg minder macht: “koning is onschendbaar, de ministers zijn
verantwoordelijk”.
- Meer invloed voor het parlement.
- Rechtstreekse verkiezingen. Niet langer de Provinciale Staten zouden de Tweede Kamer
kiezen, maar de burgers gingen dit voortaan doen.
- Invoering van gemeenten en provincies.
Opkomst partijen:
In 1879 werd de eerste politieke partij opgericht. Het was de Anti-Revolutionaire Partij (ARP).
Opgericht door Abraham Kuyper. Zijn protestantse partij was voor uitbreiding van de
schoolwet: ook christelijke scholen hadden recht op overheidsgeld. Andere stromingen
volgden dit voorbeeld:
- Sociaaldemocraten: de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP).
- Katholieken: de Rooms-Katholieke Staatspartij (RKSP).
- Liberaal: de Liberale Staatspartij (LSP) en de Vrijzinnig-Democratische Bond (VDB).
- Protestants: ARP ook nog de Christelijk-Historische Unie (CHU).
Algemeen kiesrecht:
In 1919 was het zover. Kiesrecht voor mannen en vrouwen (boven de 23 jaar) was een feit.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ivdBroek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.99. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83249 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now